Uzun süre telefona, kitaba, tablete veya bilgisayar ekranına yakın mesafeden bakmak, son dönemin en yaygın şikâyetlerinden biri olan baş ağrısını tetikliyor. Özellikle gençlerde ve masa başında çalışanlarda hızla artan bu problem, aslında gözlerin verdiği önemli bir uyarı. Peki yakın mesafeden okuma sonrası oluşan baş ağrısının nedeni ne, kimlerde daha sık görülüyor ve bundan korunmak mümkün mü?
Yakın Mesafe Neden Baş Ağrısı Yapar?
Yakın mesafeye uzun süre odaklanmak, göz kaslarının normalden fazla çalışmasına yol açar. Göz, net görüntüyü sağlayabilmek için sürekli “uyum yapar”. Bu uyum çabası uzadığında göz kasları yorulur ve bunun sonucunda baş ağrısı, göz çevresinde baskı ve yorgunluk hissi ortaya çıkar. Bu durum tıpta göz yorgunluğu olarak bilinir.
Hangi Belirtiler Ortaya Çıkar?
Yakın mesafe kaynaklı baş ağrısı genellikle tek başına gelmez. Birkaç eşlik eden belirti şikâyeti daha da artırabilir.
- Gözlerde yanma ve batma
- Odaklanma güçlüğü
- Bulanık görme
- Işığa karşı hassasiyet
- Alın ve şakak bölgesinde baskı
- Yüzeysel göz kuruluğu
Bu belirtiler özellikle uzun süre kitap okuyanlarda, telefon ekranı başında zaman geçirenlerde ve bilgisayar kullanıcılarında daha yoğundur.
Kimlerde Daha Sık Görülür?
- Çocuklar ve gençler (ekran kullanım süresi uzun olduğu için)
- Masa başında çalışan yetişkinler
- Gözlük numarası değişmiş fakat yeniletmemiş olanlar
- Göz kuruluğu yaşayanlar
- Düşük ışıkta kitap okuyanlar
Bu gruplarda yakın mesafe odaklanması daha fazla olduğu için baş ağrısı riski artar.
Göz Sağlığını Korumak İçin Ne Yapılmalı?
Yakın mesafe kullanımını tamamen bırakmak mümkün olmasa da doğru alışkanlıklarla gözleri korumak oldukça kolay.
- 20-20-20 Kuralı: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 metre uzağa bakmak.
- Işık Ayarını Doğru Yapmak: Karanlık ortamda parlak ekran kullanmak göz yorgunluğunu artırır.
- Ekran Mesafesini Ayarlamak: Telefonu yüzünüze çok yaklaştırmayın; bilgisayar ekranı göz hizasında ve yaklaşık bir kol uzaklığında olmalı.
- Sık Göz Kırpmak: Bu hareket göz kuruluğunu azaltır.
- Göz Muayenesini İhmal Etmemek: Görme kusuru varsa baş ağrısı daha sık ortaya çıkar.
Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Baş ağrısı sürekli hale geliyorsa, okuma sonrası gözlerde aşırı baskı hissi oluşuyorsa, ışığa bakmak zorlaşıyorsa veya bulanık görme kalıcı bir hâl alıyorsa mutlaka bir göz sağlığı uzmanına başvurulmalı. Çünkü bu durum yalnızca göz yorgunluğundan değil, göz numarasındaki değişimden, gizli hipermetropiden veya başka bir göz rahatsızlığından da kaynaklanabilir.
Basit Önlemlerle Büyük Rahatlama Sağlanabilir
Günümüzde ekran kullanımı kaçınılmaz olduğu için göz yorgunluğu şikâyetleri artıyor. Fakat doğru duruş, uygun mesafe, düzgün ışık ayarı ve düzenli göz muayenesi gibi adımlar, yakın mesafe kaynaklı baş ağrısını büyük oranda azaltabiliyor.
