Türkiye'de kamu bankaları, devletin doğrudan ya da dolaylı olarak sermayesinin tamamına veya büyük bir kısmına sahip olduğu finansal kuruluşlardır. Bu bankalar, ekonomik kalkınmayı desteklemek, sosyal refahı artırmak ve finansal hizmetlere erişimi kolaylaştırmak amacıyla faaliyet gösterirler. Kamu bankaları, bireysel ve kurumsal müşterilere kredi, mevduat, yatırım ve diğer bankacılık hizmetlerini sunarken, aynı zamanda devlet politikalarının uygulanmasında da önemli roller üstlenirler.
Kamu Mevduat Bankaları
Türkiye'de üç büyük kamu mevduat bankası bulunmaktadır:
-
T.C. Ziraat Bankası A.Ş.: 1863 yılında kurulan Ziraat Bankası, Türkiye'nin en eski bankasıdır. Başlangıçta çiftçilere finansman sağlamak amacıyla kurulmuş olup, günümüzde bireysel ve kurumsal müşterilere geniş bir yelpazede hizmet sunmaktadır.
-
Türkiye Halk Bankası A.Ş. (Halkbank): 1933 yılında esnaf ve sanatkârlara kredi sağlamak amacıyla kurulan Halkbank, günümüzde KOBİ'lere ve bireysel müşterilere çeşitli finansal ürünler sunmaktadır.
-
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VakıfBank): 1954 yılında kurulan VakıfBank, bireysel ve ticari bankacılık hizmetlerinin yanı sıra yatırım bankacılığı alanında da faaliyet göstermektedir.
Kamu Katılım Bankaları
Faizsiz bankacılık prensipleriyle çalışan kamu katılım bankaları şunlardır:
-
Ziraat Katılım Bankası A.Ş.: 2015 yılında kurulan Ziraat Katılım, faizsiz bankacılık hizmetleri sunarak bireysel ve kurumsal müşterilere finansman sağlamaktadır.
-
Vakıf Katılım Bankası A.Ş.: 2016 yılında faaliyetlerine başlayan Vakıf Katılım, katılım bankacılığı prensipleri doğrultusunda hizmet vermektedir.
-
Türkiye Emlak Katılım Bankası A.Ş.: 2019 yılında yeniden faaliyete geçen Emlak Katılım, özellikle gayrimenkul sektörüne yönelik finansal çözümler sunmaktadır.
Kamu Kalkınma ve Yatırım Bankaları
Türkiye'de kamu sermayeli kalkınma ve yatırım bankaları, ekonomik kalkınmayı desteklemek amacıyla faaliyet gösterirler. Bu bankalar şunlardır:
-
İller Bankası A.Ş.: 1933 yılında kurulan İller Bankası, belediyelere ve yerel yönetimlere altyapı projeleri için finansman sağlamaktadır.
-
Türk Eximbank: 1987 yılında kurulan Türk Eximbank, ihracatı teşvik etmek amacıyla ihracatçılara finansal destek sunmaktadır.
-
Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş.: 1975 yılında kurulan bu banka, sanayi ve altyapı projelerine uzun vadeli finansman sağlamaktadır.
TMSF'ye Devredilen Bankalar
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından yönetilen bankalar arasında şunlar bulunmaktadır:
-
Birleşik Fon Bankası A.Ş.: 1958 yılında kurulan bu banka, TMSF bünyesinde faaliyet göstermektedir.
-
Adabank A.Ş.: 1998 yılında TMSF'ye devredilen Adabank, halen TMSF yönetimindedir.
Devlet Bankalarının Ekonomideki Rolü
Kamu bankaları, Türkiye ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde, özel bankaların kredi vermekte isteksiz olduğu zamanlarda kamu bankaları devreye girerek piyasaya likidite sağlarlar. Ayrıca, devlet politikalarının uygulanmasında, sosyal projelerin finansmanında ve stratejik sektörlerin desteklenmesinde kamu bankaları aktif rol alırlar.
Türkiye'de devlete ait bankalar, farklı alanlarda faaliyet göstererek ekonomik kalkınmayı desteklemekte ve vatandaşlara çeşitli finansal hizmetler sunmaktadır. Kamu mevduat bankaları, katılım bankaları ve kalkınma ve yatırım bankaları olarak sınıflandırılan bu kuruluşlar, devletin ekonomik ve sosyal hedeflerine ulaşmasında önemli araçlar olarak hizmet vermektedir.