Silah Susturucuları
Filmlerde görmüşsünüzdür; aslında kulaklara zarar verebilecek kadar yüksek olan silah sesi, silahın ucuna takılan boru gibi çok basit bir madeni parça ile neredeyse işitilemeyecek kadar, çok düşük bir seviyeye indirilebilmektedir.
Silah susturucusu içinde ne var? Özellikleri nelerdir? Nasıl çalışır?
Silah susturucularının içinde genellikle bir dizi bölme (baffle) veya sarmal yapı (wipe) bulunur. Bu yapılar, ateşleme sonucu oluşan yüksek basınçlı gazların genleşmesini ve soğumasını sağlayarak sesin şiddetini azaltır.
-
Özellikleri:
- Dayanıklı malzemelerden (genellikle alüminyum, çelik veya titanyum) üretilirler.
- Silahın namlu ucuna vidalanarak veya özel bir mekanizma ile monte edilirler.
- Farklı kalibre ve silah tiplerine uygun olarak çeşitli boyut ve tasarımlarda üretilirler.
- Ağırlıkları ve boyutları, performanslarına ve yapıldıkları malzemeye göre değişir.
-
Çalışma Prensibi: Ateşleme anında oluşan yüksek basınçlı gazlar, susturucunun içindeki bölmeler veya sarmal yapılarla karşılaşır. Bu yapılar, gazların hızını keserek ve hacmini genişleterek basıncını düşürür. Gazların genleşmesi aynı zamanda soğumalarına da yardımcı olur.
-
Ses dalgaları, bu gaz basıncı değişimlerinden kaynaklandığı için, gaz basıncının azaltılması sesin şiddetini de azaltır. Bazı susturucularda, sesi daha da azaltmak için emici malzemeler de kullanılabilir.
Balon Patlasa ses Çıkıyor
Gerçekten de susturucular silahın sesini çok aza indirirler ve de çok basit bir prensibe göre çalışırlar.Bir balon düşünün, bu balonu iğne ile patlattığınızda yüksek bir ses çıkar. Nasıl oluyor da patlayan silahın sesi çıkmıyor?
Alt tarafı balonun içindeki basınçlı havayı boşaltmışsınızdır. Halbuki balonun ağzını çok az açarak basınçlı havanın yavaşça boşalmasını sağlarsanız, çok az bir ses çıkar.
Susturucuların Çalışma Mekanizması Nasıl İşliyor?
Basınç ve Ses İlişkisi
Bir diğer örnek de şarap şişeleridir. Köpüklü şarap veya şampanya şişelerinin mantarları çıkartıldığında çok yüksek bir ses çıkmasına rağmen, normal bir şarabın mantarı çıkartıldığında az bir ses çıkar.
Çünkü şampanya şişesinde mantarın arkasında sıkıştırılmış basınçlı gaz bulunmaktadır.
Tek Çıkış Noktası Çok Ses Veriyor
Her iki örnekte de görüldüğü gibi, kapalı bir yerde sıkıştırılmış bir gaz aniden küçük bir delikten salını verirse, ortaya bir patlama sesi çıkmaktadır.
Gazın basıncı fonksiyonel olarak size gerekli olduğu için, bu sesi azaltmanın tek yolu boşalan gazın tek bir delikten değil de, daha büyük bir delikten boşalmasını sağlamaktır.İşte silah susturucularının arkasında yatan temel fikir budur.
Kurşunu silahtan atabilmek için, kurşunun arkasındaki barut ateşlenir. Ateşlenen barut çok yüksek basınçlı ve hacimli bir sıcak gaz ortaya çıkarır. Bu gazın basıncı kurşunu namluya doğru iter.
Barutun Ateşlenmesi ve Basınç
Kurşun mermiden çıktığında, bir şişenin mantarının çekilip çıkarıldığında oluşan sese benzer bir olay olur.
Kurşunun arkasındaki yaklaşık santimetrekarede 200 kilogram olan basınç, şampanyanın mantarının patlatılmasında olduğu gibi, kurşunun mermiyi terk etmesiyle birlikte yüksek bir ses çıkmasına yol açar.
Namlunun ucuna vidalanan ve üzerinde delikler bulunan susturucunun hacmi, namludan 20-30 kat daha fazladır.
Kurşunun arkasındaki sıkıştırılmış, basınçlı sıcak gaz anında buraya boşalır ve basıncı yaklaşık santimetrekarede 15 kilograma kadar düşer.
Kurşun da namludan çıkarken arkasında şampanya örneğinde olduğu gibi basınçlı gaz olmadığından, normal bir şarap şişesi mantarı çıkarılıyormuş gibi, çok az bir ses çıkarır.
Basınç ve ses ilişkisi
Silah susturucuları, balon ve şampanya örneklerinde olduğu gibi basınç ve ses ilişkisine dayanır.
Sıkıştırılmış gazın kontrollü bir şekilde serbest bırakılması, yüksek sesin önlenmesinin temelidir.
Türkiye'de, susturucuların kullanımı ve bulundurulması yasak mı?
Evet, Türkiye'de sivil vatandaşların silah susturucusu bulundurması ve kullanması genel olarak yasaktır.
Yasal düzenlemeler, susturucuların ancak belirli kamu görevlileri ve özel izinle faaliyet gösteren kurumlar tarafından kullanılabileceğini öngörmektedir. İzinsiz bulundurmak ve kullanmak suç teşkil eder.
Türkiye’de sivil vatandaşların susturucu bulundurması ve kullanması yasaktır. Susturucu, genellikle askeri birliklerde ya da özel kolluk kuvvetlerinde özel görevler için sınırlı olarak kullanılabilir.
6136 sayılı Kanun çerçevesinde susturucu, yasaklanmış silah aksesuarı olarak değerlendirilebilir ve izinsiz bulundurulması halinde ciddi cezai yaptırımlara neden olabilir.
Tüm silahlara susturucu takabilir miyiz?
Hayır, tüm silahlara susturucu takılamaz. Susturucu takılabilmesi için silahın namlu ucunda uygun bir dişli sisteminin bulunması veya susturucunun özel bir bağlantı mekanizmasına sahip olması gerekir.
Bazı silah modelleri susturucu takmaya uygun olarak üretilirken, bazılarında bu özellik bulunmaz.
Susturucu silah menzilini etkiler mi?
Susturucular genellikle silahın menzilini çok az etkiler veya hiç etkilemez.
Ancak, bazı durumlarda merminin çıkış hızında küçük bir düşüşe neden olabilirler. Bu düşüş, menzilde hissedilir bir fark yaratmayabilir.
Susturucuda silah sesi kaç desibel?
Susturucular, silah sesinin şiddetini önemli ölçüde azaltabilirler ancak tamamen sessiz hale getirmezler. Bir ateşli silahın sesi genellikle 140 ila 170 desibel arasında değişir.
Kaliteli bir susturucu, bu sesi 20 ila 35 desibel arasında azaltabilir. Bu, sesi insan kulağının daha tolere edebileceği bir seviyeye düşürse de, patlama sesi tamamen ortadan kalkmaz. Ortaya çıkan ses, öksürük veya kapı çarpması gibi seslere benzetilebilir.
Susturucular, silah sesini ortalama 20-35 desibel kadar azaltabilir. Tipik bir tabanca atışı yaklaşık 160-170 dB iken, susturuculu atışta bu ses 120-135 dB seviyelerine düşebilir. Yani “sessiz” olmaz ama “daha az dikkat çeker.”
Susturucunun ömrü ne kadar?
Kullanım sıklığına, kalitesine ve temizliğine göre değişmekle birlikte bir susturucunun ömrü 3.000 ila 20.000 atım arasında olabilir.
Titanyum veya paslanmaz çelikten yapılan yüksek kaliteli modeller daha uzun ömürlüdür.
Susturucu mermiyi yavaşlatır mı?
Bazı durumlarda evet. Susturucular, atış esnasında çıkan basıncı yönlendirerek merminin çıkış hızını bir miktar azaltabilir. Bu durum özellikle süpersonik (sesten hızlı) mermilerde daha belirgin olur.
Ancak susturucularla birlikte subsonik (sesten yavaş) mermiler kullanılırsa ses daha çok bastırılır, fakat menzil ve delici güç azalır.
Susturucu ve baskıcı arasında fark var mı?
Teknik olarak, "susturucu" (silencer) ve "baskılayıcı" (suppressor) terimleri genellikle aynı anlamda kullanılır. Her ikisi de ateşli silahtan çıkan sesin şiddetini azaltmaya yönelik cihazları ifade eder.
Ancak, bazı uzmanlar "baskılayıcı" teriminin, sesin tamamen ortadan kalkmadığını, sadece baskılandığını daha doğru ifade ettiğini savunurlar.
Silah susturucuları hakkında ilgi çekecek bilgiler
-
Sessiz sanıldığı kadar sessiz değildir. Hollywood filmleri gerçeği çarpıtır. Gerçek hayatta susturucular atışı “fısıltı” gibi değil, “çekiç sesi” kadar yapar.
-
İlk susturucu 1902’de Amerikalı Hiram Maxim tarafından icat edilmiştir. Aynı zamanda araba susturucusunu da tasarlamıştır.
-
Avcılıkta da kullanılır: Bazı ülkelerde hayvanları korkutmamak ve kulak sağlığını korumak için susturucu kullanımı yasal ve teşvik edilmektedir.
-
Termal ısı izi bırakmaz hale getiren özel modeller askeri operasyonlarda iz bırakmamak için kullanılır.
-
Susturucu takılmış silah daha uzun olur. Bu yüzden saklanması zorlaşır.
- Susturucuların ilk patenti 1902 yılında Amerikalı mucit Hiram Percy Maxim tarafından alınmıştır. Maxim, aynı zamanda otomobil susturucusunu da icat etmiştir.
- Filmlerde sıklıkla gösterildiği gibi, susturucular silah sesini tamamen ortadan kaldırmazlar. Sadece önemli ölçüde azaltırlar.
- Susturucuların etkinliği, silahın kalibrisine, merminin ses hızına (ses altı mermiler daha sessizdir) ve susturucunun tasarımına göre değişiklik gösterir.
- Bazı ülkelerde susturucu bulundurmak ve kullanmak serbestken, bazılarında sıkı düzenlemelere tabidir.
- Susturucular, atış poligonlarında ve avcılıkta, özellikle kalabalık bölgelerde ses kirliliğini azaltmak amacıyla kullanılabilir. Ancak, Türkiye'de sivil kullanım hala kısıtlıdır.
Silah susturucuları hakkında bazı öneriler
-
Yasal Düzenlemeler ve İzinler: Bir silah susturucusu satın almadan önce, bulunduğunuz ülkedeki veya eyaletteki yasal düzenlemeleri ve izin gerekliliklerini kontrol edin. Susturucuların kullanımı bazı bölgelerde sıkı bir şekilde düzenlenmiş olabilir.
-
Uygun Ekipman Seçimi: Silahınız için doğru susturucuyu seçtiğinizden emin olun. Susturucular, belirli kalibrelerde ve silah modellerine özel olarak tasarlanmıştır. Yanlış bir susturucu, etkisiz olabilir veya silahınıza zarar verebilir.
-
Bakım ve Temizlik: Susturucuların düzenli olarak temizlenmesi ve bakımı yapılmalıdır. İçlerinde biriken barut kalıntıları ve diğer kirler, performansını olumsuz etkileyebilir ve uzun vadede zarar verebilir.
-
Eğitim ve Kullanım: Susturucu kullanmadan önce, silahınızı nasıl etkilediğini ve nasıl kullanılacağını öğrenmek için eğitim alın. Susturucu kullanımı, silahın atış dinamiklerini değiştirebilir ve doğru eğitim, güvenli ve etkili kullanım sağlar.
-
Kaliteli Markalar Tercih Edin: Piyasada birçok susturucu markası ve modeli bulunmaktadır. Güvenilir ve kaliteli markaları tercih ederek, daha iyi performans ve dayanıklılık elde edebilirsiniz.
-
Test ve Deneme: Susturucuyu satın almadan önce mümkünse deneme yapın. Atış menzillerinde veya silah mağazalarında test atışları yaparak, susturucunun performansını ve beklentilerinizi karşılayıp karşılamadığını kontrol edin.
-
Gürültü Düzeyi Beklentisi: Susturucuların tamamen sessiz hale getirmediğini, ancak ses düzeyini önemli ölçüde azalttığını unutmayın. Gerçekçi beklentilerle hareket etmek önemlidir.
-
Hukuki ve Etik Sorumluluklar: Susturucu kullanırken hukuki ve etik sorumluluklarınızı göz önünde bulundurun. Yasal olmayan veya etik dışı amaçlarla susturucu kullanmaktan kaçının.
Bu önerilere dikkat ederek, susturucu kullanımıyla ilgili daha güvenli ve etkili bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Dua ve temennimiz şudur ki: Tüm silahlar sussun ve silahlara hiç ihtiyaç kalmasın.
Susturucu kullanmak yasal mı?
Türkiye'de sivil kullanım için yasal değildir.
Ancak bazı ülkelerde (örneğin ABD'nin bazı eyaletlerinde) gerekli yasal izinlerle susturucu kullanımı mümkündür. Türkiye’de yalnızca resmi ve özel görevli personel, sınırlı şartlarla ve izinle susturucu kullanabilir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!