Ölüler görüp işitemezler mi? Dünyadan ve yakınlarından haberleri olamaz mı? Mezarlığa gittiğimizde bizi görüp işitebilirler mi? İşte cevabı!
Hz. Peygamber’den Net Deliller: Ölülere Hitap Etmiştir
Bedir’deki müşrik cesetlerine seslenmesi dikkat çekicidir
“Onlar şimdi söylediklerimi sizden daha iyi işitiyorlar; ama cevap veremezler.” (Buhârî, Cenâiz, 86)
Hz. Muhammed (s.a.s.), Bedir Savaşı'ndan sonra müşriklerin cesetlerine hitaben konuşmuş, “Duyuyorlar ama cevap veremezler” buyurmuştur.
Bu hadis, klasik akaid kitaplarında ölülerin bazı boyutlarda haberdar olabileceği fikrinin dayanaklarındandır.
Mezar ziyaretlerinde selam verilmesi bir tesadüf değil, bilinçli bir ibadettir
Peygamberimiz mezarları ziyaret ederken "Esselamu aleykum yâ ehle’d-diyâr..." şeklinde selam vermeyi öğütlemiş, bu hitap doğrudan kabirdekilere yöneltilmiştir.
Bu da onların varlığının inkâr edilmediğini, bir şekilde bu iletişimin karşılık bulduğunu düşündürmektedir.
İslam Âlimlerinden Ortak Kanaat: Allah’ın İzniyle Bilirler
İmam Kurtubî, İbn Kayyım, Gazali ve diğerleri bu görüşü desteklemiştir
Tasavvuf ehli başta olmak üzere birçok klasik müfessir ve fakih, kabirdeki kişilerin, özellikle yakınlarının hallerinden Allah’ın izniyle haberdar olabileceğini belirtmiştir.
Bu görüş, hem hadislerle hem de kabir hayatının ruhsal devamlılığıyla desteklenmiştir.
Hayatta Olanların Amelleri Ölü Yakınlara Ulaştırılır mı?
Sevinenler de olur, üzülenler de…
Taberânî'nin rivayet ettiği hadiste, ölen kişilere, hayattakilerin iyi ya da kötü amelleri bildirildiğinde onların buna duygusal tepki verdikleri ifade edilir.
Bu rivayet, ruhlar âleminin tamamen kopuk olmadığını, özellikle akrabalık bağı bulunan ölülerin, yaşayanların durumuyla ilgilenebileceğini gösterir.
Modern Anlayış ve Ruhun Bağımsızlığı
Ruh bedenden ayrıldıktan sonra sınırsızlık kazanır mı?
İslam inancında ruhun ölümüyle birlikte yeni bir boyuta geçmesi (berzah) kabul edilir. Bu durumda ruh, zamandan ve mekândan kısmen bağımsız hâle gelir.
Dolayısıyla belli şartlar altında, Allah’ın dilemesiyle, dünyadaki gelişmeleri görebileceği veya bilebileceği mümkündür. Bu durum, Kur’an’da da “Sen onları ölü sanırsın, ama onlar diridir…” (Âl-i İmrân, 3/169) ayetiyle işaret edilmiştir.
Din İşleri Yüksek Kurulu da Bu Yönde Görüş Bildirdi
2017 tarihli açıklamada bu görüş desteklendi
12 Temmuz 2017 tarihli resmi açıklamada Din İşleri Yüksek Kurulu, bu hadis ve rivayetler doğrultusunda, ölülerin dirilerden Allah’ın dilediği kadar haberdar olabileceğini belirtmiştir.
"Hz. Peygamber (s.a.s.), dünyada yaşayanların yapmış oldukları amellerin ölmüş akraba ve yakınlarına gösterileceğini ve iyi amellerine sevinip kötü amellerine de üzüleceklerini haber vermiştir (Taberânî, el-Mu‘cemü’l-kebîr, 4/129 [3887])."
Bu, halk arasında yaygın olan “ölüler hisseder, duyar” inancının uydurma değil, rivayet ve ilim temelli olduğunu gösterir.
Ölüler de İşitir ve Görür
- Hadislerdeki İfadeler: Yukarıda da belirtildiği gibi, Hz. Peygamber'in (s.a.s.) Bedir'deki ölülerle konuşması, kabir ziyaretinde selam vermesi ve amellerin ölülere gösterileceğine dair rivayetler, ölülerin bir şekilde hayattakilerden haberdar olabileceğine işaret etmektedir.
- Âlimlerin Yorumları: Birçok İslam âlimi, bu hadisleri temel alarak ölülerin, Allah'ın izniyle ve belirli ölçüde hayatta olanların durumlarından haberdar olabileceği görüşünü benimsemiştir.
- Bilginin Mahiyeti: Bu bilginin nasıl olduğu ve ne kadar kapsamlı olduğu kesin olarak bilinemez. Âlimler, bu durumun gayb âlemine ait olduğunu ve Allah'ın dilemesiyle gerçekleştiğini ifade ederler. Yani ölüler, her şeyi sürekli olarak bilemezler.
- Duygusal Tepkiler: Amellerin ölülere gösterilmesi hadisi, onların iyi amellere sevinip kötü amellere üzülebileceğini göstermektedir. Bu da ölenlerin hayattakilerin duygusal durumlarından da haberdar olabileceği anlamına gelebilir.
- Ziyaret ve Dua: Kabir ziyaretlerinin meşru kılınması ve ölüler için dua edilmesi, hayatta olanların ölenlerle bir nevi iletişim kurma çabası olarak da değerlendirilebilir. Duaların onlara ulaştığına inanılır.
- Farklı Görüşler: Bazı âlimler ise bu hadisleri farklı şekillerde yorumlamış ve ölülerin hayattakilerden haberdar olmasının mümkün olmadığını savunmuşlardır. Ancak genel kabul gören görüş, yukarıda belirtilen deliller doğrultusundadır.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
