Zekât, İslam'ın beş şartından biri olarak mal varlığı olan Müslümanların belirli bir oranda mallarından ihtiyaç sahiplerine vermesidir.
Peki, bu yardımlaşma ibadetinde gayrimüslimlere zekât verilebilir mi? Bu soru, hem fıkıh alimleri arasında hem de toplumda sıkça merak edilen bir konudur.
Bu yazıda, bu konuyu Diyanet İşleri Yüksek Kurulu'nun görüşleri ve İslam fıkhındaki genel yaklaşım ışığında inceleyeceğiz.
Gayrimüslimlere Zekât Verilebilir mi?
İslam fıkıh âlimlerinin büyük bir çoğunluğuna göre, zekâtın gayrimüslimlere verilmesi caiz değildir. Bu görüş, dört büyük mezhep imamının (Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli) da içinde bulunduğu birçok fakih tarafından kabul görmüştür.
Bu fıkhi görüşün temel dayanağı, zekâtın esas itibarıyla Müslüman fakir ve ihtiyaç sahiplerinin bir hakkı olmasıdır. Zekâtın kimlere verilebileceği Kur'an-ı Kerim'in Tevbe suresinin 60. ayetinde detaylı olarak açıklanmıştır. Bu ayette sayılan sekiz sınıf insan arasında, gayrimüslimler bulunmamaktadır.
Bu yaklaşımı destekleyen kaynaklar şunlardır:
-
Kasani (Bedâi’, 2/49): Hanefi mezhebinin önemli fıkıh âlimlerinden olan Kasani, zekâtın Müslüman fakirlerin hakkı olduğunu belirtir.
-
Nevevî (el-Mecmû’, 6/197): Şafii mezhebinden İmam Nevevi de benzer şekilde zekâtın Müslümanlar için olduğunu vurgular.
-
İbn Kudâme (el-Muğnî, 2/496): Hanbeli mezhebinin önemli fakihi İbn Kudame de aynı görüşü paylaşır.
-
Halîl (Muhtasar, 59): Maliki mezhebinden Halil, zekâtın Müslümanlara mahsus olduğunu ifade eder.
Diyanet İşleri Yüksek Kurulu da 01.02.2023 tarihli 11 numaralı kararında bu görüşe katıldığını açıkça belirtmiştir. Buna göre, zekâtın verilmesi gereken yerler Kur'an ve Sünnetle belirlenmiştir ve bu yerler arasında gayrimüslimler yer almaz.
Gayrimüslimlere Yapılabilecek Diğer Yardımlar
Zekât, özel bir ibadet olduğu için Müslümanlara özgü bir yardım türüdür. Ancak bu durum, Müslümanların gayrimüslim komşularına, akrabalarına veya ihtiyaç sahibi diğer gayrimüslimlere yardım etmesini engellemez.
Aksine, İslam'ın temel prensiplerinden biri olan yardımlaşma ve dayanışma, din farkı gözetmeksizin tüm insanları kapsar.
Müslümanlar, gayrimüslimlere aşağıdaki yollarla yardım edebilirler:
-
Sadaka: Zekâtın aksine sadaka, Müslümanların ve gayrimüslimlerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla verilebilir. Sadaka, kapsamı daha geniş bir yardım türüdür ve dini bir zorunluluğu yoktur.
-
Fitre (Fıtır Sadakası): Zekât gibi özel bir ibadet olmasına rağmen, bazı fıkıh âlimlerine göre fitre, zimmî (İslam devletinin egemenliği altında yaşayan gayrimüslim vatandaş) fakirlere verilebilir. Ancak bu konuda da farklı görüşler bulunmaktadır.
-
Hediyeler: İhtiyaç sahibi gayrimüslimlere hediyeleşmek veya maddi yardımlarda bulunmak caizdir ve İslam ahlakına uygun bir davranıştır.
-
Karz-ı Hasen (Güzel Borç): İhtiyaç sahiplerine faizsiz borç vermek de bir yardım şeklidir ve bu konuda din ayrımı yapılmaz. ATB
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
