Bu süreç suyun iki yanı için de aynı zamanda mağdur edilmiş sivilleri ve trajediyle dolu insan hikâyelerini ortaya çıkardı. İnsanlar, doğdukları toprakları terk edip esas anavatanları olduğu söylenen topraklarda yeni hayatlarını kurma mücadelesiyle baş başa kaldılar dedi.
Nilüfer Belediyesinin mübâdillerin geçmişinde trajik bir dönüm noktası olan bu tarihî sürecin hatıralarını, Bursanın mübâdil köylerinden biri olan Görüklede kurduğu Mübâdele Evinde yaşattığını belirten Başkan Erdem, Mübâdele Evinin, bu trajik süreci her yönüyle ele alarak toplumsal hafızayı günümüze taşıyan bir kültür mekânı olduğunu belirtti.
Kendisinin de bir mübâdil torunu olduğunu belirten Başkan Erdem şöyle devam etti: Geçmişimiz kimliğimizi belirliyor. Özellikle mübâdil kökenli vatandaşlarımız için mübadil kimliği hep bir gurur ve ayrıcalıktır. Ben de bir mübâdil torunuyum ve bu kimlik hepimizi, içinde biraz hüzün, biraz hasret, biraz sızı ve büyük bir onur barındıran bir duyguda buluşturuyor. Bir mübâdil torunu olarak sizleri ağırlamaktan mutluluk duyuyorum.
Açılış konuşmalarının ardından iki ayrı oturum düzenlendi. Türkiye ve Yunanistanda Mübadele Tecrübesi ve Tarihi başlıklı ilk oturumda İstanbul Bilgi Üniversitesinden Prof. Dr. Ayhan Aktar Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Diplomasi başlıklı bir sunum yaptı. İlk oturumda Mersin Üniversitesinden Doç. Dr. Fahriye Emgili de, mübâdelenin sosyal ve ekonomik etkilerine işaret etti. Mübâdillerin yüzde 58inin Marmara bölgesine yerleştirildiğini de ifade eden Emgili sunumunda mübâdillerin ve yakınlarının anlattıklarını aktardı.
İstanbul Üniveristesinden Prof. Dr. Damla Demirözü de Megali İdeadan Felakete, Göçten Lozana Yunanistanda Söylemler başlıklı bir sunum yaptı.
Söyleşi kapsamında düzenlenen ikinci oturumda da Bursada mübadele tarihi üzerine sivil toplum ve yerel yönetim çalışmaları hakkında konuşuldu.
Nilüfer Belediyesinden tarihçi Eirini Kalogeropoulou Yalçın, Nilüfer Belediyesinin başta Mübadele Evi olmak üzere mübadele ile ilgili çalışmaları hakkında bilgi verdi. Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Ali Korkut, Lozan Mübâdilleri Vakfı Mudanya Temsilciliğinden Cumhur Aksan, araştırmacı Cüneyt Pekman da çalışmalarından bahsettiler.
Söyleşiye Gaziantepten katılan Mehmet Söylemez de Kayıp Vatan Türküleri: Nea Kesariada Anadolu Belleği isimli çalışması hakkında sunum yaptı.