Mezenterik iskem, bağırsaklara giden kan akışının azalması veya tamamen kesilmesiyle ortaya çıkan ciddi bir damar hastalığıdır. Özellikle ileri yaş, kalp damar hastalıkları veya pıhtı riskini artıran durumlara sahip kişilerde daha sık görülür. Erken teşhis edilmediğinde bağırsak dokusunda hasara yol açabilir ve hayati risk oluşturabilir.
Mezenterik İskemi Neden Olur?
Mezenterik iskemin başlıca nedenleri şunlardır:
- Arteriyel tıkanıklıklar: Kalp damar hastalıkları veya ateroskleroz nedeniyle bağırsak damarlarında pıhtı oluşabilir.
- Venöz tıkanıklıklar: Mezenterik damarların toplardamarlarda tıkanma yaşanmasıyla kan akışı engellenir.
- Düşük kan basıncı: Kalp yetmezliği, şok veya ciddi dehidratasyon gibi durumlar bağırsaklara giden kanı azaltabilir.
- Ameliyat sonrası komplikasyonlar: Özellikle kalp veya bağırsak ameliyatları sonrası kan akışında bozulmalar görülebilir.
Mezenterik İskemi Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın belirtileri genellikle aniden veya yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Öne çıkan semptomlar şunlardır:
- Şiddetli karın ağrısı, özellikle yemeklerden sonra artması
- Bulantı ve kusma
- İshal veya dışkıda kan görülmesi
- Karında şişlik ve hassasiyet
- Genel halsizlik ve düşük tansiyon
Erken dönemde semptomlar belirsiz olabileceği için çoğu hasta geç teşhis edilebilir, bu yüzden dikkatli olunması gerekir.
Mezenterik İskemi Teşhisi Nasıl Konulur?
Hastalık tanısı için doktorlar genellikle şu yöntemleri kullanır:
- Bilgisayarlı tomografi anjiyografi (CTA): Bağırsak damarlarının tıkanıklığını net şekilde gösterir.
- MR anjiyografi: Özellikle kontrast madde kullanamayan hastalarda tercih edilir.
- Ultrason Doppler: Kan akışının hız ve yönünü ölçer.
- Laboratuvar testleri: Karın ağrısı ve bağırsak hasarına bağlı olarak laktat ve diğer enzim seviyeleri incelenir.
Mezenterik İskemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi şekli, hastalığın tipi ve şiddetine göre değişir:
- İlaç tedavisi: Pıhtı oluşumunu önleyen antikoagülanlar ve damar açıcı ilaçlar kullanılır.
- Endovasküler müdahale: Tıkanıklığın olduğu damara kateterle müdahale edilerek kan akışı sağlanır.
- Cerrahi müdahale: Bağırsakta hasar varsa, etkilenen bölge çıkarılır veya damar ameliyatı yapılır.
- Destek tedavi: Sıvı tedavisi, beslenme desteği ve yoğun bakım takibi gerekebilir.
Mezenterik İskemden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Hastalığı önlemenin en etkili yolları şunlardır:
- Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak
- Sigara ve aşırı alkol kullanımından uzak durmak
- Kan basıncı, kolesterol ve şeker seviyelerini düzenli kontrol ettirmek
- Kalp damar hastalıklarını ve pıhtı riskini takip altında tutmak
Mezenterik iskem, erken teşhis edildiğinde başarıyla tedavi edilebilen bir hastalık olsa da, geç kalındığında ciddi komplikasyonlar ve hayati risk doğurabilir. Karın ağrısı ve sindirimle ilgili ani değişiklikler yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir gastroenteroloji veya genel cerrahi uzmanına başvurması hayati önem taşır.
