Demokrasinin Temeli Atılıyor – Magna Carta'nın Mühürlenmesi (1215)
İngiltere Kralı I. John, 15 Haziran 1215’te boyun eğiyor ve Magna Carta’yı mühürlüyor. Bu belge, kralın bile hukukun üstünde olmadığını ilan eden ilk sembolik atılım olarak tarihe geçiyor.
Artık vergiler, yasal haklar, adalet sistemi gibi konularda sadece kralın iradesi geçerli değil; soyluların gücü, halkın haklarının olduğu bir anlayış doğuyor. Bugün bu belge, anayasaların, temel insan hakları bildirgelerinin ve modern demokrasinin atası olarak anılıyor. İngiltere parlamentosundaki konuşmalarda, ABD Anayasası’na referanslarda sıkça adı geçer.
Demokrasi adına yapılmış en eski anlaşmalardan biri olan Magna Carta, “güçler ayrılığı” ve “hukukun üstünlüğü” kavramlarının tohumlarını ekmişti işte tam o gün—15 Haziran 1215’te.
Doğaya Karşı İlk Deney – Franklin Ve Uçurtma Denemesi (1752)
Tam 537 yıl sonra, 15 Haziran 1752’de bu kez Amerika’da bir papaz var gökyüzünde… Benjamin Franklin, Kentucky değil ama Philadelphia civarında, uçurtma uçurarak yıldırımı elektrik akımı olarak keşfediyor.
O dönemde elektrik doğanın gizli güçlerinden biri olarak görülürdü. Franklin, basit bir uçurtma ve metal anahtar sayesinde aslında doğayı “hissetti”: bir yıldırım gelip de anahtara çarpıyordu. İşte bu cesur deney, insan düşüncesinin doğayla ilk doğrudan fiziksel diyaloğuydu.
O günden itibaren “elektrik” sadece bir ışık kaynağı değil, modern bilimin bel kemiği haline geldi. Bugün evlerimizde, telefonlarımızda, aracımızda… her yerde elektriğin eseri var. Ve hepsi bir uçurtma, bir gök fırtınası ve bir bilim insanının merakı ile başladı—tam o gün, 15 Haziran 1752’de.
Yaşanan Diğer Önemli Olaylar
- MÖ 763: Asurlular gökyüzünü izleyip Güneş tutulmasını kayıt altına aldı. Bu belge modern zaman çizelgeleri için referans oldu.
- 1381: Wat Tyler liderliğindeki İngiliz köylü isyanı, liderin ölümüyle bastırıldı. Halkın vergilere ve adaletsizliğe “artık yeter” dediği bir gün oldu.
- 1667: İlk kan nakli tarihi gerçekleşti; koyundan insana! Dr. Denys, çocukta ilmek ilmek ilmek anlamadığımız yeniliği denedi.
- 1826: Osmanlı’da “Vaka‑i Hayriye” gerçekleşti: Yeniçeri Ocağı kaldırıldı, yerine “Asakir‑i Mansure‑i Muhammediye” kuruldu.
- 1844: Charles Goodyear kauçuğu güçlendiren vulkanizasyon yöntemini keşfetti. Lastik endüstrisinin doğuşu.
- 1865: Darüşşafaka kuruldu, yetim çocukların kalbinde eğitim umudu filizlendi.
- 1896: Yıkıcı Japonya tsunami: 22 000’den fazla can gitti—doğanın gücü yankılandı.
- 1927: İlk modern akıl hastanesi Bakırköy açıldı. Ruh sağlığı artık resmî mevzuat kapsamına girdi.
- 1938: Medeni Kanun’un evlenme yaşı belirlendi: kadın 15, erkek 17. Türkiye modernleşiyor.
- 1954: UEFA kurularak Avrupa futbolunda yeni bir sayfa açıldı.
- 1969: Gebze-İstanbul arası işçi direnişi başladı; 5 kişi hayatını kaybetti, sıkıyönetim ilan edildi.
- 1975: Soyuz 19 uzaya fırladı, ABD‑SSCB’nin buluşması tarihe damga vurdu.
- 1990: İstanbul’un ilk tüp bebeği dünyaya geldi—üzüm tanesi gibi bir hayat mucizesi.
- 2017: Adalet Yürüyüşü’nün fitili ateşlendi; CHP milletvekili Enis Berberoğlu için başlayan yürüyüş, milyonlara umut oldu.
Peki Sizin İçin 15 Haziran’da Yaşanan En Önemli Olay Nedir?
