Tarihin akışı içinde bazı günler vardır ki, insanlığın belleğine kanla, barutla, devrimle ya da trajediyle kazınır. 15 Temmuz, yüzyıllar boyunca farklı coğrafyalarda farklı yüzlerle karşımıza çıkan böyle bir gün… Haçlı ordularından Osmanlı diplomasisine, kadın haklarından modern darbe girişimlerine kadar tarihte bugün yaşananlar, yalnızca geçmişin değil bugünün de aynası niteliğinde.
1099: Kudüs’te Kan Döküldü
Birinci Haçlı Seferi’nde Kudüs, Hristiyan Haçlı ordularının eline geçti. Şehrin fethi sırasında on binlerce Müslüman sivilin katledildiği bu gün, Orta Çağ'ın en karanlık anlarından biri olarak hafızalara kazındı.
1240: Neva Nehri Kanla Aktı
İsveç Krallığı ile Novgorod Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Neva Muharebesi, Rus lider Aleksandr Nevski’nin zaferiyle sonuçlandı. Bu zafer, Rus tarih yazımında bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.
1410: Grunwald’da Orta Çağ Titredi
Polonya ve Litvanya’nın ortak ordusu, Töton Şövalyeleri’ni ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu savaş, Avrupa’daki güç dengelerini sarsan en büyük Orta Çağ muharebelerinden biri olarak bilinir.
1799: Rosetta Taşı Bulundu
Napolyon’un Mısır Seferi sırasında bir Fransız askeri, sonradan hiyerogliflerin çözülmesini sağlayacak olan üç dilli Rosetta Taşını tesadüfen keşfetti. Bu olay, Antik Mısır'ın gizemini çözmenin ilk adımı oldu.
1870: Amerika’da İç Savaş Sonrası Birleşme
Georgia eyaleti, Amerikan İç Savaşı sonrası ABD’ye katılan son Konfedere eyalet olarak tarihe geçti.
1886: Kadınlardan Deyim İsyanı
Osmanlı kadınları, Şukufezar dergisinde “saçı uzun aklı kısa” atasözüne karşı mücadele başlattı. Bu isyan, erken dönem feminizmin Osmanlı'daki yansımalarından biri olarak değerlendiriliyor.
1933: Varlık Dergisi Yayımlandı
Türk edebiyatının kilometre taşlarından biri olan Varlık dergisi yayımlanmaya başladı. Sait Faik’ten Nazım Hikmet’e, onlarca edebi deha bu dergide yetişti.
1974: Kıbrıs’ta Darbe ve Yeni Dönem
Yunanistan destekli Kıbrıslı Rum subaylar, Cumhurbaşkanı Makarios’u devirdi ve yerine EOKA-B lideri Nikos Sampson’u getirdi. Bu hamle, Türkiye’nin 5 gün sonra başlatacağı Kıbrıs Barış Harekâtı’na zemin hazırladı.
1983: Orly Havalimanı’nda Kanlı Saldırı
Paris’teki Orly Havalimanı’nda bulunan Türk Hava Yolları bürosuna ASALA militanları bomba attı. 8 kişi öldü, 55 kişi yaralandı. Saldırı, Ermeni terörünün Avrupa’da gerçekleştirdiği en kanlı eylemlerden biri oldu.
1997: Versace Suikastı
Moda dünyasının dâhilerinden GianniVersace, Miami’de evinin önünde Andrew Cunanan adlı bir saldırgan tarafından öldürüldü. Cinayet, dünya çapında şok etkisi yarattı.
2016: Türkiye'de Kanlı Bir Gece
Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir grup asker, anayasal düzeni yıkmak amacıyla darbe girişiminde bulundu. TBMM bombalandı, siviller tanklarla ezildi, 250’den fazla vatandaş hayatını kaybetti. Milletin direnişiyle bastırılan bu kalkışma, modern Türkiye tarihinin en dramatik günlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
15 Temmuz Tarihin Nabzını Hızlandıran Gün!
Kudüs’te başlayan kanlı tarih, Rosetta taşıyla aydınlandı, Ankara’da ise bir halk direnişiyle özgürlük savunuldu. 15 Temmuz, yalnızca bir gün değil; insanlığın güç, hak, bilgi ve özgürlükle imtihan edildiği bir zaman dilimi.
Her yıl dönümünde bir daha hatırlanması gereken bu tarihler, geçmişin bugüne fısıldadığı uyarılarla dolu.
