İnanç

Kıyamet Ne Zaman Kopacak? Kıyametin Gerçekleşen ve Gerçekleşmeyen alametleri nelerdir?

Kıyamet Ne Zaman Kopacak? Kıyametin Ortaya Çıkan ve Ortaya çıkmayan alametleri nelerdir? Kıyametin büyük ve küçük alametleri nelerdir?

Samet Karabacakoğlu 08.05.2025 - 16:14 08.05.2025 - 16:18 1 Okunma Süresi: 37 Dk

Kıyamet'in ne zaman kopacağı, hem Kur'an-ı Kerim'de hem de Hz. Muhammed'in (s.a.v.) hadislerinde kesin olarak bildirilmeyen gaybi bir bilgidir.

Bu konuda verilen bilgiler, kıyametin vaktinin yalnızca Allah (c.c.) tarafından bilindiği ve birtakım alametlerinin olacağı yönündedir.

Sana kıyameti soruyorlar!

Kur'an Ayetleri:

Kıyamet'in vaktinin Allah'a (c.c.) ait olduğunu açıkça belirten birçok ayet bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

"Sana kıyameti soruyorlar: 'Ne zaman kopacak?' diye. De ki: Onun bilgisi ancak Rabbimin katındadır. Onun vaktini O'ndan başkası açıklayamaz. O, göklerde ve yerde ağır basmıştır. O size ansızın gelecektir. Sanki sen onu çok iyi biliyormuşsun gibi sana soruyorlar. De ki: Onun bilgisi ancak Allah'ın katındadır, fakat insanların çoğu bilmezler." (A'raf Suresi, 187. Ayet)
"İnsanlar sana kıyamet saatini soruyorlar. De ki: Onun bilgisi ancak Allah katındadır. Ne bilirsin, belki o saat yakındır." (Ahzab Suresi, 63. Ayet)
"Şüphesiz kıyamet gelecektir; bunda hiç şüphe yoktur. Fakat insanların çoğu inanmazlar." (Mü'min Suresi, 59. Ayet)

Lokman Suresi, 34. Ayet: "Şüphesiz kıyamet saatinin bilgisi Allah katındadır."

Bu ayetler açıkça göstermektedir ki, kıyametin kesin vakti Allah'ın (c.c.) ilmindedir ve O'ndan başka kimse bu bilgiye sahip değildir.

Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Cevapları:

Hz. Muhammed'e (s.a.v.) de kıyametin ne zaman kopacağı sıkça sorulmuştur. O (s.a.v.) bu sorulara genellikle kıyametin vaktinin gayb bilgisi olduğunu ve alametlerinin belireceğini söyleyerek cevap vermiştir. Ünlü Cibril hadisi bu konuya önemli bir açıklık getirmektedir:

Cibril Hadisi: Hz. Ömer (r.a.) anlatıyor: "Bir gün biz Resulullah (s.a.v.)'in yanında otururken, aniden yanımıza bembeyaz elbiseli, simsiyah saçlı, üzerinde yolculuk eseri görünmeyen ve bizden kimsenin tanımadığı bir adam çıkageldi. Peygamber (s.a.v.)'in yanına oturdu, dizlerini dizlerine dayadı, ellerini uyluklarının üzerine koydu.........Sonra adam: 'Bana kıyamet saatini haber ver' dedi. Resulullah (s.a.v.) buyurdu: 'Bu konuda sorulan, sorandan daha bilgili değildir.' Adam: 'O halde bana alametlerini haber ver' dedi. Resulullah (s.a.v.) buyurdu: 'Cariyenin efendisini doğurması, yalın ayak, çıplak ve yoksul çobanların yüksek binalar yapmada birbirleriyle yarış ettiklerini görmendir.'" (Müslim, İman, 1)

Bu hadiste görüldüğü gibi, Hz. Muhammed (s.a.v.) kıyametin ne zaman kopacağı sorusuna, bu bilginin hem soran (Cibril a.s.) hem de kendisi için aynı derecede gaybi olduğunu belirtmiştir.

Ancak kıyametin bazı alametlerini zikretmiştir. Bu alametler, kıyametin yaklaştığına dair işaretler olarak kabul edilir.

Kuran-ı Kerim'e göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Kuran-ı Kerim'de kıyametin ne zaman kopacağı kesin olarak belirtilmemekle birlikte, onun yakınlaştığına dair ve gerçekleştiğinde ortaya çıkacak bazı alametlere işaret edilir. Bu alametler genellikle dehşetli olaylar ve insanın manevi durumundaki bozulmalar şeklinde tasvir edilir. Başlıca alametlerden bazıları şunlardır:

Güneşin batıdan doğması: Bu, kıyametin en büyük alametlerinden biri olarak kabul edilir.
Duman (Duhan): Gökyüzünü kaplayacak yoğun bir dumanın ortaya çıkması.
Dabbetü'l-Arz: Yerden çıkacak ve insanlarla konuşacak olan tuhaf bir yaratık.
Yecüc ve Mecüc: Dünyaya yayılacak ve büyük bir fesada neden olacak iki büyük topluluk.
İsa'nın (as) yeryüzüne inmesi: Hristiyanların da inandığı gibi, Hz. İsa'nın tekrar yeryüzüne inerek adaleti tesis etmesi.
Deccal'in ortaya çıkması: Büyük bir fitne ve sapkınlığa yol açacak olan Deccal'in zuhuru.
Dağların yürütülmesi, denizlerin kaynatılması: Evrensel çapta büyük doğal olayların yaşanması.
Gökyüzünün yarılması, yıldızların sönmesi: Kozmik düzenin bozulması.
İnsanların amellerinin tartılması: Herkesin dünyadaki yaptıklarının hesabının sorulacağı bir günün gelmesi.

Kozmik ve Doğal Bozulmalar :

Yeryüzü şiddetle sarsılacak ve içindekiler dışarı fırlayacaktır (Zilzal 99:1-5).
Gök yarılacak, yıldızlar düşecek ve denizler kaynayacaktır. (Tekvir 81:1-6; İnfitar 82:1-5)
Ay'ın ikiye ayrılması (Kamer 54:1), bazıları tarafından gelecekte gerçekleşecek bir kıyamet alameti veya Hz. Muhammed'in geçmişte yaşadığı bir mucize olarak yorumlanmıştır.
İnsanları yoğun bir duman (duhan) kaplayacaktır (Duhan 44:10-12).

Hz. Muhammed'in (s.a.v) Hadis-i şeriflerine göre kıyametin alametleri nelerdir?

Hz. Muhammed (sav)'in hadislerinde Kuran'da belirtilenlere ek olarak daha detaylı ve çeşitli kıyamet alametleri zikredilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

İlmin azalması, cehaletin artması: Dini bilgiye olan ilginin azalması ve yaygınlaşan bilinçsizlik.
Zinanın yaygınlaşması: Ahlaki değerlerin yozlaşması ve gayrimeşru ilişkilerin artması.
İçki tüketiminin artması: Sarhoş edici maddelerin yaygınlaşması.
Faizin yaygınlaşması: Ekonomik adaletsizliklerin artması.
Fitnelerin çoğalması: Kargaşa, anlaşmazlık ve iç savaşların artması.
Yöneticilerin zalimleşmesi: Adaletsiz ve baskıcı liderlerin ortaya çıkması.
Binaların yükselmesi ve övünç kaynağı olması: Dünyevi gösterişe düşkünlüğün artması.
Kadınların sayısının artması, erkeklerin sayısının azalması: Toplumsal dengenin bozulması.
Zamanın kısalması (bereketinin azalması): İşlerin hızlı ilerlemesi ancak verimin düşmesi.
Ölümün çoğalması: Ani ve beklenmedik ölümlerin artması.
Akrabalık bağlarının zayıflaması: İnsanlar arasındaki sevgi ve dayanışmanın azalması.
Komşuluk ilişkilerinin bozulması: İnsanların birbirine karşı ilgisizleşmesi.
Rüşvetin yaygınlaşması: Yolsuzluğun artması.
Yalancı peygamberlerin ortaya çıkması: Hakikatten saptıran kişilerin türemesi.

Hadis-i Şeriflere göre Küçük Alametler:

Emanete riayet edilmemesi
Zinânın yayılması
İçki ve kumarın artması
Binaların yükselmesi
Çobanların zenginleşip bina yapmaları

Hadis-i Şeriflere göre Büyük Alametler:

Deccâl'in çıkması
Hz. Îsâ’nın yeryüzüne inmesi
Ye'cûc ve Me'cûc'ün ortaya çıkması
Güneşin batıdan doğması
Dabbetü’l-arz’ın çıkması
Duman (duhân) gelmesi
Yer çökmesi (Doğu, Batı ve Arabistan’da üç çöküş)
Ateşin insanları bir araya toplaması

İslam inancına göre kıyametin büyük ve küçük alametlerinin listesi

İslam alimleri, hadislerde geçen kıyamet alametlerini genellikle "küçük alametler" ve "büyük alametler" olmak üzere iki ana kategoriye ayırırlar.

Küçük Alametler (Henüz Tamamı Gerçekleşmemiş veya Halen Devam Edenler):

İlmin azalması, cehaletin artması
Zinanın yaygınlaşması
İçki tüketiminin artması
Faizin yaygınlaşması
Fitnelerin çoğalması
Yöneticilerin zalimleşmesi
Binaların yükselmesi ve övünç kaynağı olması
Kadınların sayısının artması, erkeklerin sayısının azalması
Zamanın kısalması (bereketinin azalması)
Ölümün çoğalması
Akrabalık bağlarının zayıflaması
Komşuluk ilişkilerinin bozulması
Rüşvetin yaygınlaşması
Yalancı peygamberlerin ortaya çıkması
Cariyelerin efendilerini doğurması (Alimler bu durumu, çocukların annelerine karşı saygısızlığı veya toplum düzeninin bozulması şeklinde yorumlamışlardır.)
Çobanların yüksek binalar inşa etmekte birbirleriyle yarışması
Fırat Nehri'nin altından altın bir dağın çıkması
Roma'nın (Hristiyan Batı) Müslümanlarla büyük bir savaş yapması
İstanbul'un fethi (Hadislerde geçen ilk fethin gerçekleştiği kabul edilir, gelecekte bir başka fethin daha olacağına dair yorumlar da bulunmaktadır.)

Büyük Alametler (Gerçekleştiğinde Kıyametin Çok Yakın Olduğuna İşaret Eden Olaylar):

Güneşin batıdan doğması
Duman (Duhan)
Dabbetü'l-Arz
Yecüc ve Mecüc'ün çıkışı
İsa'nın (as) yeryüzüne inmesi
Deccal'in ortaya çıkması
Üç büyük çöküş (Doğuda, batıda ve Arap Yarımadası'nda)
Büyük bir ateşin Yemen'den çıkarak insanları mahşer yerine sürmesi

İncil ve Hristiyan inancına göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Hristiyan inancına göre "Son Zamanlar" ve İsa Mesih'in ikinci gelişiyle birlikte kıyamet olayları yaşanacaktır. İncil'de bu döneme dair çeşitli alametler belirtilmiştir:

Savaşlar ve savaş söylentileri: Milletin millete, krallığın krallığa karşı ayaklanması.
Depremler, kıtlıklar ve salgın hastalıklar: Doğal afetlerin ve hastalıkların artması.
Sahte mesihler ve peygamberler: İnsanları saptırmaya çalışanların ortaya çıkması.
İman edenlere zulüm: Hristiyanlara yönelik baskı ve işkencelerin artması.
Müjdenin tüm dünyaya yayılması: İsa Mesih'in öğretilerinin her yere ulaşması.
İsrail'in yeniden birleşmesi: Yahudilerin kendi topraklarına dönmesi ve İsrail devletinin kurulması (farklı yorumlar bulunmaktadır).
Büyük sıkıntı dönemi: İnsanlık tarihinin en zorlu zamanlarının yaşanması.
Gökyüzünde belirtiler: Güneşin kararması, ayın kan rengine dönmesi, yıldızların düşmesi gibi kozmik olaylar.
İsa Mesih'in görkemli bir şekilde geri dönüşü: Meleklerle birlikte gökte belirmesi.
Ölülerin dirilmesi ve yargılanması: Tüm insanların yeniden canlanarak ilahi mahkemede hesap vermesi.
Yeni bir gök ve yeni bir yeryüzünün yaratılması: Mevcut dünyanın sona ermesi ve kusursuz bir yeni düzenin kurulması.

Yeni Ahit'e Göre Kıyamet Alametleri

Yeni Ahit'e (özellikle Vahiy Kitabı, Matta 24 ve 2. Timoteos 3) dayanan Hıristiyan inancı, son zamanların işaretlerini şöyle sıralar:

Ahlaki ve Toplumsal Çürüme :
- Bencilliğin, açgözlülüğün, itaatsizliğin ve tanrısızlığın artması (2. Timoteos 3:1-5).
- Sahte peygamberler ve mesihler birçok kişiyi aldatıyor (Matta 24:4-5).
Küresel Çatışmalar ve Afetler :
- Savaşlar, savaş söylentileri ve milletin millete karşı ayaklanması (Matta 24:6-7).
- Çeşitli yerlerde kıtlıklar, depremler ve salgın hastalıklar (Matta 24:7).
Dini Zulüm :
- İnananlara zulüm ve Hıristiyanlara karşı nefret (Matta 24:9-10).
- İncil'in son gelmeden önce bütün uluslara yayılması (Matta 24:14).
Kozmik ve Doğaüstü İşaretler :
- Güneşin ve ayın kararması, yıldızların kayması ve gök cisimlerinin sarsılması (Matta 24:29).
- Mesih’e karşı çıkan aldatıcı bir figür olan “Deccal”in ortaya çıkışı (2 Selanikliler 2:3-4; Vahiy 13).
- “Büyük Sıkıntı”, yoğun bir acı dönemidir (Vahiy 7:14).
Önemli Olaylar :
- İsa Mesih'in dünyayı yargılamak üzere geri dönüşü (İkinci Gelişi) (Matta 24:30-31).
- Armageddon Savaşı, küresel güçleri ilgilendiren doruk noktası olan bir savaştır (Vahiy 16:16).
- Ölülerin dirilişi ve son yargı (Vahiy 20:11-15).

Özellikle ABD'deki Evanjelik ve Siyonist yorumlar, gerçek bir Armageddon'a vurgu yapar ve modern olayları (örneğin, İsrail'in restorasyonu) kehanetlere bağlar. Bazıları, İncil kehanetlerinin %86'sının yerine getirildiğine, geri kalanının ise Mesih'in dönüşüne bağlandığına inanır

Tevrat ve Yahudi inancına göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Yahudi inancında kıyamet günü "Yom HaDin" (Yargı Günü) olarak adlandırılır ve Mesih'in gelişiyle yakından ilişkilidir. Tevrat'ta kıyametin alametleri doğrudan ve detaylı bir şekilde belirtilmemekle birlikte, sonraki peygamberlerin kitaplarında ve Talmud gibi dini metinlerde bu konuda bazı işaretler bulunur:

Savaşlar ve kargaşa: Uluslar arasında büyük çatışmaların yaşanması.
Doğal afetler: Depremler, kıtlıklar ve diğer felaketlerin artması.
Manevi çöküş: Ahlaki değerlerin zayıflaması ve dindarlığın azalması.
İsrail'in sürgünden dönmesi ve yeniden kurulması: Yahudilerin dünyanın dört bir yanından gelerek İsrail topraklarında toplanması.
Tapınağın yeniden inşası: Kudüs'te Üçüncü Tapınağın inşa edilmesi (farklı yorumlar bulunmaktadır).
Mesih'in gelişi: Yahudi inancına göre Davut soyundan gelecek olan Mesih'in gelerek barışı ve adaleti tesis etmesi.
Ölülerin dirilmesi: Mesih'in gelişiyle birlikte ölülerin yeniden canlanması.
Evrensel barış ve uyum: Savaşların sona ermesi ve tüm insanların Tanrı'yı tanıması.
Yargı günü: Tüm insanların amellerine göre yargılanacağı bir günün gelmesi.

Tevrat (Tanah) ve Talmud'a Göre Kıyamet Alametleri

Tevrat (Tanah) ve Talmud geleneklerine dayanan Yahudi inancı, felaketli bir kıyametten ziyade “Kıyamet Günleri”ne (Acharit HaYamim) ve Mesih Çağı’na odaklanır:

Sürgünlerin Toplanması :
- Yahudi halkının İsrail topraklarına dönüşü (Yeşaya 11:11-12; Hezekiel 37:21-22).
Tapınağın Yeniden İnşası :
- Kudüs'teki Üçüncü Tapınağın Restorasyonu (Hezekiel 40-48).
Ahlaki ve Manevi Diriliş :
- Tanrı'yı evrensel olarak tanımak ve O'nun yasalarına uymak (Yeşaya 2:2-4; Zekeriya 14:9).
Küresel Barış ve Adalet :
- Savaşların sonu, ulusların “kılıçları saban demirlerine” çevirmesi (Mika 4:3).
Mesih Figürü :
- Davut soyundan gelen ve İsrail'i yeniden kuracak ve barışı getirecek olan Mesih'in gelişi (Yeşaya 11:1-9).
Kozmik İşaretler :
- Göklerde meydana gelecek doğal değişiklikler ve işaretler (Yoel 2:30-31).
Ye'cüc ve Me'cüc Savaşı :
- İsrail'e saldıran ulusların yer aldığı ve ardından ilahi müdahalenin gerçekleştiği son bir çatışma (Hezekiel 38-39).

Hristiyanlığın kıyamet odaklı olmasının aksine, Yahudilik kurtuluş ve yenilenmeyi vurgular. Bazı modern Ortodoks Yahudiler İsrail'in kuruluşunu bu olayların öncüsü olarak görür.

Uzak Doğu ve Hint dinlerine göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Uzak Doğu ve Hint dinlerinde kıyamet kavramı genellikle döngüsel bir zaman anlayışıyla ilişkilidir. Evrenin sürekli olarak yaratılış, koruma ve yıkım döngülerinden geçtiğine inanılır. Bu döngülerin sonunda bir tür "kıyamet" veya büyük bir çözülme yaşanır ve ardından yeni bir döngü başlar.

Hinduizm: Hinduizm'de her bir kozmik döngü (Yuga) sonunda "Kalpa" adı verilen bir yıkım dönemi yaşanır. Bu dönemde evren tanrı Şiva tarafından yok edilir ve ardından Brahma tarafından yeniden yaratılır. Bu yıkımın alametleri arasında ahlaki çöküş, savaşlar, doğal afetler ve kozmik dengesizlikler yer alır. Kali Yuga olarak adlandırılan mevcut çağın sonunda büyük bir yıkımın yaşanacağına inanılır.
Budizm: Budizm'de de evrenin sürekli değişim ve yok oluş içinde olduğu kabul edilir. Ancak Hinduizm'deki gibi merkezi bir yıkıcı tanrı figürü yoktur. Budist metinlerinde dünyanın sonuna dair detaylı senaryolar olmasa da, ahlaki yozlaşma, savaşlar ve doğal felaketlerin artması gibi olumsuz gelişmelerin bir döngünün sonunu işaret edebileceğine dair inançlar bulunur. Budizm'de bireysel aydınlanma ve samsara (yeniden doğum döngüsü)dan kurtuluş ön plandadır.
Taoizm: Taoizm'de evrenin doğal akışına (Tao) uygun bir yaşam sürdürmek önemlidir. Kıyamet gibi apokaliptik senaryolar Taoizm'in temel öğretilerinde merkezi bir yer tutmaz. Ancak evrenin doğal döngüleri ve değişimleri kabul edilir.
Diğer Uzak Doğu Dinleri (Şintoizm, Konfüçyüsçülük vb.): Bu dinlerde de kıyamet kavramı genellikle Batı dinlerindeki gibi bir son ve yargılama günü şeklinde ele alınmaz. Daha çok doğal düzenin bozulması, ahlaki çöküş ve toplumsal krizler gibi durumlar bir tür "son" veya büyük bir değişim olarak algılanabilir.

Hinduizm, Budizm ve diğer Doğu geleneklerine göre Kıyametin alametleri

Hinduizm, Budizm ve diğer Doğu gelenekleri, tek bir kıyametten ziyade gerileme ve yenilenme dönemleri ile döngüsel zaman görüşlerine sahiptir:

Hinduizm :
- Kali Yuga (Karanlık Çağ) : Ahlaki çöküş, açgözlülük, şiddet ve manevi cehaletin (Bhagavata Purana) damgasını vurduğu günümüz çağı.
  - Belirtileri: Dharma'nın (doğruluğun) kaybı, çevresel bozulma ve toplumsal yozlaşma.
- Kalki'nin Gelişi : Vishnu'nun son avatarı Kalki, Kali Yuga'yı bitirmek, kötülüğü yok etmek ve Satya Yuga'yı (Altın Çağ) başlatmak için beyaz bir at üzerinde ortaya çıkacaktır.
- Kozmik Çözünme : Kozmik bir döngünün (Maha Yuga) sonunda evren pralaya (çözülme) yaşar, ardından yeniden yaratılır.
Budizm :
- Dharma'nın Gerilemesi : Buda öğretilerinin 5.000 yıl sonra ortadan kalkacağını ve bunun da ahlaki kaosa ve anarşiye yol açacağını öngörmüştü (Anagatavamsa Sutra).
- Maitreya'nın Gelişi : Geleceğin Buda'sı Maitreya, Dharma'yı yeniden tesis etmek ve insanlığa rehberlik etmek için ortaya çıkacaktır.
- Kozmik Döngüler : Evren, kalıcı bir sonu olmayan, sonsuz yaratılış ve yıkım döngülerinden geçer.
Jainizm :
- Zamanın Dejenerasyonu : Mevcut çağ (Dushama) erdemin ve ömrün azalmasıyla işaretlenmiştir. Döngü iyileşmeden önce kötüleşecektir.
- Tek bir kıyamet değil, Tirthankaralar (manevi öğretmenler) aracılığıyla periyodik bir yenilenme.

Doğu gelenekleri, İbrahimî doğrusal eshatolojinin aksine, nihai yargı yerine döngüsel yenilenmeye vurgu yapar.

Afrika dinlerine göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Afrika geleneksel dinleri oldukça çeşitlidir ve tek bir kıyamet inancından bahsetmek zordur. Ancak genel olarak bazı ortak temalar ve inançlar bulunmaktadır:

Atalar kültü: Birçok Afrika dininde ataların ruhlarına büyük önem verilir ve onların dünyayla etkileşimde bulunduğuna inanılır. Kıyamet benzeri bir durumda ataların huzursuzluğu veya doğa olaylarındaki sıra dışılıklar bir uyarı işareti olarak algılanabilir.
Doğa ile uyumun bozulması: Çevre kirliliği, kuraklık, salgın hastalıklar gibi doğal dengesizlikler, tanrıların veya ruhların öfkesinin bir göstergesi olarak yorumlanabilir ve büyük bir felaketin habercisi olarak görülebilir.
Ahlaki çöküş ve toplumsal düzenin bozulması: Toplumsal kurallara uyulmaması, saygısızlık, haksızlık ve şiddetin artması gibi durumlar, tanrıların gazabını çekebilir ve büyük bir yıkıma yol açabilir.
Bazı mitolojilerde yaratılış ve yıkım döngüleri: Tıpkı bazı Doğu dinlerinde olduğu gibi, bazı Afrika mitolojilerinde de evrenin döngüsel olarak yaratıldığı ve yok edildiği inancı bulunabilir. Bu döngülerin sonlarında büyük felaketler yaşanabilir.
Kahinlerin ve spiritüel liderlerin uyarıları: Olağanüstü olaylar veya rüyalar aracılığıyla gelecekteki felaketlere dair uyarılar alan kahinler veya spiritüel liderler, topluluklarını bu konuda bilgilendirebilirler.

İlkel Kabile Dinlerine Göre Kıyamet Alametleri

Afrika'nın geleneksel dinleri çeşitlidir ve genellikle birleşik bir kıyamet anlatısından yoksundur. Birçoğu, dünya sonu senaryosundan ziyade doğa ve atalarla uyuma odaklanır:

Yoruba (Nijerya) :
- Açık bir kıyamet yok, ancak kozmik dengedeki bozulmalar (örneğin çevresel veya toplumsal kaos) ilahi hoşnutsuzluğun işaretidir.
- Ritüellerin ihmal edilmesi durumunda düzeni sağlamak için Orişalar (tanrılar) devreye girebilir.
Dogon (Mali) :
- Periyodik kozmik yenilenmelerle zamanın döngüsel görünümü. Nommo (ataların ruhları) insanlığı krizler boyunca yönlendirir.
- Dengesizliğin belirtileri: Kuraklık, kıtlık veya toplumsal anlaşmazlık.
Akan (Gana) :
- Ahlaki kurallara uyulmaması durumunda dünya ilahi bir yargıyla karşı karşıya kalabilir, ancak toplumsal uyumun korunmasına önem verilmektedir.
- Atalar ve tanrılar doğal afetler veya alametler aracılığıyla uyarılarda bulunurlar.
San/Buşmanlar (Güney Afrika) :
- Düzenbaz tanrıların (örneğin Kaggen) düzeni bozup ardından yeniden kurulmasıyla bağlantılı kozmik çalkantı hikayeleri.
- Nihai bir son yok, ama yıkım ve yenilenme döngüleri var.

Afrika dinlerindeki kıyamet kavramları genellikle yereldir, çevresel veya toplumsal krizlere bağlıdır ve ritüel veya ilahi müdahaleyle çözülür. Belirli "son zamanlar" işaretleri hakkındaki veriler sözlü gelenekler nedeniyle sınırlıdır.

Güney Amerika dinlerine göre Kıyametin alametleri nelerdir?

Güney Amerika'daki yerli halkların inançları da oldukça çeşitlidir ve kıyamet kavramı farklı şekillerde ele alınır.

Maya ve Aztek mitolojileri: Bu medeniyetlerde zamanın döngüsel olduğuna dair güçlü bir inanç vardı. Belirli dönemlerin sonunda büyük değişimlerin veya yıkımların yaşanacağına inanılırdı. Örneğin Maya takviminde uzun sayımın sonunda bir döngünün tamamlandığı ve yeni bir döngünün başladığı düşünülüyordu. Bu dönemler büyük felaketler veya yeniden doğuşlar olarak yorumlanabiliyordu. Güneş tanrılarının savaşları ve dünyanın yok oluş şekilleri mitolojilerde yer alıyordu.
İnka mitolojisi: İnka inancında da zamanın döngüsel olduğu ve belirli dönemlerin sonunda büyük olayların yaşanabileceği düşünülüyordu. Pachacuti adı verilen büyük değişim dönemleri, sosyal ve doğal düzenin altüst olmasıyla ilişkilendiriliyordu.
Doğa ile uyumun bozulması: Birçok Güney Amerika yerli kültüründe doğaya büyük saygı duyulur. Doğal dengenin bozulması, ormanların tahrip edilmesi, hayvanların yok olması gibi durumlar, ruhların öfkesini çekebilir ve büyük felaketlere yol açabilir.
Ahlaki çöküş: Toplumsal kurallara uyulmaması, açgözlülük ve haksızlık gibi davranışlar, tanrıların veya doğaüstü güçlerin cezalandırmasına neden olabilir.
Şamanların ve spiritüel liderlerin yorumları: Şamanlar ve diğer spiritüel liderler, rüyalar, vizyonlar veya doğal işaretler aracılığıyla gelecekteki olaylara dair yorumlar yapabilir ve topluluklarını uyarabilirler.

Güney Amerika'nın yerli dinlerine göre Kıyametin alametleri

Güney Amerika'nın yerli dinleri, örneğin İnka, Maya ve Amazon kabilelerinin dinleri, sıklıkla zaman ve kozmik yenilenmeyle ilgili döngüsel görüşleri bünyesinde barındırır:

Maya (Mezoamerika) :
- Uzun Sayım Takvimi : 2012 olgusu, 5.126 yıllık bir döngünün (13. Baktun) sonuna dayanıyordu ve yanlış yorumlanarak kıyamet olarak yorumlanıyordu. Mayalar bunu yeni bir döneme geçiş olarak görüyorlardı.
- İşaretler: Yenilenmeden önce kozmik dizilimler, doğal afetler ve toplumsal çalkantılar gelir.
- Popol Vuh : İnsanlığın her döngüde yeniden yaratıldığı, seller veya yangınlar sonucu yok olan önceki dünya çağlarını anlatır.
İnka (And Dağları) :
- Pachakuti : Dünyanın kaostan sonra yeniden düzenlendiği kozmik bir zaman “dönüşü”.
- İşaretler: Depremler, tutulmalar ve toplumsal çöküşler, Viracocha'nın (yaratıcı tanrı) ilahi müdahalesinin habercisidir.
Amazon Kabileleri (örneğin Yanomami) :
- Tek bir kıyametten söz edilmez, ancak mitler, şamanların kozmik dengeyi korumayı başaramaması durumunda dünyanın seller veya yangınlar yoluyla yok olacağını anlatır.
- Belirtileri: Çevresel bozulma, hastalıklar veya geleneksel bilginin kaybı.

Güney Amerika gelenekleri, doğal ve kozmik olaylara dayanan işaretlerle, kesintiden sonra yenilenmeyi vurgular. 2012 Maya takvimi abartısı Batı'nın yanlış yorumlamasıydı.

Bilim ve uzay araştırmaları ışığında kıyamet hakkındaki tespitler

Bilim ve uzay araştırmaları, dini metinlerde bahsedilen kıyamet senaryolarından farklı bir perspektife sahiptir. Bilimsel açıdan "kıyamet" genellikle Dünya'nın veya evrenin sonunu getirecek doğal veya kozmik olayları ifade eder. Bu bağlamda bazı potansiyel senaryolar şunlardır:

Güneş'in evrimi: Güneş, yaklaşık 5 milyar yıl sonra kırmızı dev aşamasına geçecek ve bu süreçte Dünya'yı yutacaktır. Bu, Dünya üzerindeki yaşamın sonu anlamına gelecektir.
Büyük bir asteroit veya kuyruklu yıldız çarpması: Dinozorların yok olmasına neden olan gibi büyük bir gök cisminin Dünya'ya çarpması, kitlesel yok oluşlara ve hatta gezegenin tamamen parçalanmasına yol açabilir. Bu tür büyük çarpışmaların olasılığı düşüktür ancak göz ardı edilemez.
Süpervolkan patlaması: Büyük bir süpervolkanın patlaması, atmosfere büyük miktarda kül ve gaz salarak uzun süreli bir nükleer kışa benzer etkilere neden olabilir ve yaşamı büyük ölçüde zorlaştırabilir.
Gama ışını patlamaları (GRB): Uzak galaksilerde meydana gelen bu güçlü enerji patlamaları, eğer Dünya'ya doğru yönelirse atmosferi yok edebilir ve canlı organizmaları radyasyona maruz bırakarak kitlesel ölümlere neden olabilir.
Evrenin ısı ölümü: Fizik yasalarına göre evren sürekli olarak genişliyor ve soğuyor. Trilyonlarca yıl sonra yıldız oluşumu duracak, kara delikler buharlaşacak ve evren soğuk, karanlık ve boş bir hale gelecektir. Bu, evrenin "ısı ölümü" olarak adlandırılır.
Vakum çöküşü: Evrenin temel fiziksel sabitlerinin kararsız hale gelmesi ve bir "yanlış vakum" baloncuğunun ışık hızında genişleyerek her şeyi kendi "gerçek vakum" durumuna dönüştürmesi teorik bir olasılıktır. Bu gerçekleşirse, bildiğimiz evrenin sonu anlamına gelebilir.
Yapay zeka ve teknolojik felaketler: Kontrolden çıkan yapay zeka, nanoteknolojik felaketler veya bilinmeyen teknolojik riskler gelecekte insanlığın sonunu getirebilecek potansiyel tehditler arasındadır.
Bilimsel araştırmalar, bu tür "kıyamet" senaryolarının olasılıklarını ve zaman çizelgelerini anlamaya çalışmaktadır. Ancak dini metinlerde bahsedilen kıyamet inançları genellikle fiziksel dünyanın sonunun ötesinde, ahlaki bir hesaplaşma ve ruhani bir yeniden doğuşu da içerir. Bu iki bakış açısı, farklı kavramsal çerçevelere sahip olduğu için doğrudan karşılaştırmak zordur.
Cenazeyi Vasiyet Ettiği Yere Defnetmek Zorunda mıyız?
Bilim Kıyametten Değil Risklerden bahsediyor

Bilim dini bir "kıyamet" öngörmüyor ancak insanlık veya Dünya için varoluşsal riskleri belirliyor:
Astronomik Tehditler :
- Asteroit Çarpmaları : Büyük bir asteroit (örneğin, dinozorların neslinin tükenmesine neden olan Chicxulub) Dünya'yı harap edebilir. NASA, yakın tehdit oluşturmayan Dünya'ya yakın nesneleri izliyor (örneğin, 2029'da Apophis'in minimum risk oluşturması).
- Gama Işını Patlamaları : Çöken yıldızlardan kaynaklanan nadir patlamalar ozon tabakasını yok edebilir, ancak insan zaman ölçeğinde bu olasılık düşüktür.
- Güneş Patlamaları : Koronal kütle atımları teknolojiyi bozabilir, ancak yaşamı sona erdiremez.
Jeolojik Tehditler :
- Süpervolkanik Patlamalar : Yellowstone ölçeğinde bir patlama küresel soğumaya ve kıtlığa neden olabilir, ancak bu tür olaylar nadirdir (100.000-200.000 yılda bir).
- Depremler ve Tsunamiler : Felaket niteliğindedir ama küresel değil, yereldir.
Bilimsel senaryolar ilahi kehanetlere değil olasılıksal risklere odaklanır. Azaltma stratejileri arasında asteroit saptırması (NASA'nın DART görevi), iklim eylemi ve yapay zeka yönetimi yer alır
İklim Değişikliği :
- Yükselen sıcaklıklar, deniz seviyesindeki artış ve aşırı hava olayları, Dünya'nın bazı bölgelerini yaşanmaz hale getirebilir ve önlem alınmazsa toplumsal çöküşe yol açabilir (IPCC raporları).
İnsan Kaynaklı Riskler :
- Nükleer Savaş : Küresel bir nükleer çatışma, radyoaktif serpinti ve kıtlık yoluyla milyarlarca insanın ölümüne yol açabilecek bir "nükleer kış"ı tetikleyebilir.
- Yapay Zeka : Kontrolsüz yapay zeka, insan değerleriyle uyuşmadığında varoluşsal riskler yaratabilir (örneğin, Oxford Üniversitesi İnsanlığın Geleceği Enstitüsü).
- Pandemiler : Tasarlanmış patojenler veya antibiyotiklere dirençli hastalıklar kitlesel can kayıplarına neden olabilir (örneğin, DSÖ'nün pandemi hazırlık planları).
Kozmik Uzun Vadeli Tehditler :
- Güneş'in Evrimi : ~5 milyar yıl içinde Güneş, Dünya'yı yutacak bir kırmızı dev haline gelecek.
- Evrenin Isıl Ölümü : Trilyonlarca yıl içinde entropi evreni cansız hale getirecek.
İslam inancına göre gerçekleşen ve gerçekleşmeyen kıyamet alametlerinin listesi
İslam alimleri, hadislerde geçen kıyamet alametlerinin bir kısmının geçmişte gerçekleştiğine, bir kısmının ise henüz gerçekleşmediğine inanırlar. Bu sınıflandırma, hadislerin yorumlanmasına dayanmaktadır ve bazı konularda farklı görüşler bulunabilir.

Gerçekleştiğine İnanılan Küçük Alametlerden Bazıları:
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (sav) gönderilmesi (Peygamberliğin sonuncusu olması hasebiyle).
Ayın yarılması mucizesi.
İlmin azalması ve cehaletin artması (genel bir eğilim olarak kabul edilir).
Zinanın ve içki tüketiminin yaygınlaşması (toplumlardaki ahlaki yozlaşma olarak yorumlanır).
Fitnelerin ortaya çıkması (geçmişte yaşanan iç savaşlar ve kargaşalar örnek gösterilir).
Yöneticilerin zulmü (tarih boyunca yaşanan adaletsizlikler).
Binaların yükselmesi (modern şehirleşme ile ilişkilendirilir).
Cariyelerin efendilerini doğurması (bazı alimler bunu çocukların annelerine karşı saygısızlığı olarak yorumlar).
İstanbul'un fethi (1453'teki fetih).
Henüz Gerçekleşmediğine İnanılan Küçük ve Büyük Alametlerden Bazıları:
Güneşin batıdan doğması (Büyük Alamet).
Duman (Duhan) (Büyük Alamet).
Dabbetü'l-Arz (Büyük Alamet).
Yecüc ve Mecüc'ün çıkışı (Büyük Alamet).
İsa'nın (as) yeryüzüne inmesi (Büyük Alamet).
Deccal'in ortaya çıkması (Büyük Alamet).
Üç büyük çöküş (Doğuda, batıda ve Arap Yarımadası'nda) (Büyük Alamet).
Büyük bir ateşin Yemen'den çıkarak insanları mahşer yerine sürmesi (Büyük Alamet).
Fırat Nehri'nin altından altın bir dağın çıkması.
Roma'nın (Hristiyan Batı) Müslümanlarla büyük bir savaş yapması.
Zamanın kısalması (bereketinin azalması).
Ölümün çoğalması.
Akrabalık bağlarının zayıflaması.
Komşuluk ilişkilerinin bozulması.
Rüşvetin yaygınlaşması.
Yalancı peygamberlerin sayısının artması.
Bu liste, alimlerin farklı yorumlarına göre değişiklik gösterebilir. Önemli olan, bu alametlerin kıyametin yakınlaştığına dair işaretler olduğuna inanmaktır.

Kıyamet inancı ve kültürü hakkında ilginç bilgiler
Kıyamet inancı, tarih boyunca farklı kültürleri ve toplulukları derinden etkilemiş ve çeşitli kültürel ifadeler ortaya çıkarmıştır. İşte bu konuda bazı ilginç bilgiler:
Eski Mısır'da Ahiret İnancı: Mısırlılar, ölümden sonraki hayata büyük önem verirlerdi ve karmaşık bir ahiret inançları vardı. Ölen kişinin ruhunun çeşitli sınavlardan geçerek öbür dünyada yerini alacağına inanırlardı. Piramitler ve mumyalama ritüelleri bu inancın bir yansımasıydı.
Vikings ve Ragnarok: İskandinav mitolojisinde dünyanın sonu "Ragnarok" olarak adlandırılır. Bu olayda tanrılar ve devler arasında büyük bir savaş yaşanacak, dünya yok olacak ve ardından yeniden doğacaktır.
Kıyamet Tarikatları: Tarih boyunca dünyanın sonunun yakın olduğuna inanan ve bu inanç etrafında toplanan çeşitli tarikatlar ortaya çıkmıştır. Bu gruplar genellikle belirli tarihler ilan etmiş ve kendilerini yaklaşan felaketten kurtarmak için çeşitli ritüeller ve uygulamalar geliştirmişlerdir.
Kıyamet Tarikatları : Heaven's Gate (1997) ve Aum Shinrikyo (1995) gibi gruplar kıyamet inançlarına göre hareket ederek kitlesel intiharlara veya şiddete yol açmışlardır. Bu da son zamanlar fikirlerinin aşırılığa nasıl ilham verebileceğini göstermektedir.
Kıyamet Kehanetleri: Nostradamus gibi bazı figürler, geleceğe dair kehanetleriyle tanınmışlardır ve bu kehanetlerin bir kısmı kıyametle ilişkilendirilmiştir. Ancak bu tür kehanetlerin bilimsel bir dayanağı yoktur ve genellikle yoruma açıktır.
Popüler Kültürde Kıyamet Teması: Kıyamet ve dünyanın sonu teması, edebiyat, sinema, oyunlar ve müzik gibi popüler kültürün birçok alanında sıkça işlenmiştir. Bu eserler, farklı kıyamet senaryolarını (doğal afetler, savaşlar, salgınlar, uzaylı istilaları vb.) ve insanlığın bu duruma nasıl tepki verdiğini ele alır.
Popüler Kültür Etkisi : Hollywood filmleri (örneğin Armageddon , 2012 ) ve edebiyat (örneğin Left Behind serisi) dini ve bilimsel temaları harmanlayarak kıyamet senaryolarını popülerleştirir
Milenyum Hareketi: Özellikle milenyum (MS 1000 ve 2000 gibi) yaklaştığında, dünyanın sonunun geleceğine dair yaygın bir inanç ve beklenti ortaya çıkmıştır. Bu tür "milenyumculuk" hareketleri, dini ve kültürel etkileşimlerle şekillenmiştir.
Kıyamet ve Çevre Bilinci: Bazı çevre aktivistleri, iklim değişikliği ve diğer çevresel sorunların insanlığı bir tür "kıyamete" doğru sürüklediği konusunda uyarılar yapmaktadır. Bu söylemde dini kıyamet inancıyla bilimsel kaygılar bir araya gelebilmektedir.
Kıyamet ve Teknoloji: Bilim kurgu eserlerinde ve bazı fütüristik tartışmalarda, yapay zeka, nanoteknoloji veya biyoteknoloji gibi alanlardaki kontrolsüz gelişmelerin insanlığın sonunu getirebileceği senaryoları ele alınmaktadır.
Farklı Dinlerde Kıyamet Kavramlarının Ortak Noktaları: Farklı dinlerde kıyamet inançları farklılık gösterse de, genellikle ahlaki bir hesaplaşma, kötülüğün sonu ve iyiliğin zaferi gibi ortak temalar bulunur.
Kıyamet İnancının Psikolojik Etkileri: Kıyamet inancı, bazı insanlarda korku ve endişeye yol açarken, bazıları için ise ahlaki bir pusula görevi görebilir ve daha anlamlı bir yaşam sürme motivasyonu sağlayabilir.
Maya 2012 Abartısı : Maya takviminin 2012'de sona ermesi, Maya rahiplerinin bunun bir kıyamet değil, bir geçiş olduğunu açıklamasına rağmen dünya çapında paniğe yol açtı.
Bilimsel Kıyamet Saati : 1947'den beri Atom Bilimcileri Bülteni'nde yer alan Kıyamet Saati, insanlığın kendi kendini yok etmeye ne kadar yakın olduğunu simgeliyor ve şu anda gece yarısına 90 saniye kala (2025).
Y2K Panik : 1999 yılında bilgisayar arızalarının toplumsal çöküşe yol açacağı korkusu, küresel hazırlıklara yol açtı ve modern kıyamet kaygısını ön plana çıkardı.
Çevresel Kıyametçilik : İklim değişikliği, aktivistlerin emisyonların azaltılmaması durumunda "altıncı kitlesel yok oluş" konusunda uyardığı "eko-kıyamet" söylemlerinin doğmasına neden oldu.
Tarihsel Yanlış Alarmlar : Tarih boyunca, William Miller (1844) gibi şahsiyetler kesin kıyamet tarihlerini tahmin etmiş ve bu durum Millerciler gibi hareketlerin ortaya çıkmasına yol açmış, ancak tahminler başarısız olunca "Büyük Hayal Kırıklığı" ile karşılaşmışlardır.
Zerdüştlük Etkisi : Zerdüştlüğün iyi ile kötü arasındaki son savaş (Frashokereti) kavramı, büyük olasılıkla İbrahimî eskatolojiyi etkilemiştir.
Kıyamet Turizmi : Kıyametle bağlantısı olan Megiddo (İsrail) gibi yerler, peygamberlik bağlantıları arayan dindar turistleri kendine çekiyor.
Her kültür kendi "son" anlatısını içerir; kıyamet evrensel bir arketiptir.
2012 yılına ait Maya takvimi yanlış yorumlanarak "kıyamet" sanılmıştı.
Viking mitolojisinde kıyamet “Ragnarök” olarak adlandırılır.
Hristiyanlıkta kıyametle ilgili en detaylı anlatım “Vahiy” kitabındadır.
Popüler kültürde kıyamet filmleri (örn. 2012, The Day After Tomorrow) bu korkuyu işler.
İslam’da kıyamet günü "yevmu'l-kıyâme" olarak anılır ve tüm insanların dirileceğine inanılır.
Eski Mısır inancında ruhların tartılmasıyla cennet/cehennem benzeri bir ayrım yapılır.
Kıyamet korkusu, tarih boyunca insanları ahlâka, dine ve metafizik düşünceye yönlendirmiştir.