Kıdem tazminatı,İş Kanununda gösterilen fesih hallerinde ,en az bir yıllık çalışması olan işçiye veya işçinin ölümü halinde de işçinin geride kalanlarına işveren tarafından ödenmesi gereken paradır.
Kıdem tazminatı müessesi ;İş Kanununa işçilerin gelir ve iş güvenliğini sağlayıcısı ,gereksiz işten çıkarmaların işçiyi olumsuz etkileyecek durumların ortaya çıkmasını önleyici,işverenlerin sıradan ve önemsiz nedenlerle işçi çıkarmalarını frenleyici ve aynı zamanda işyerinde liyakat la ,sadakatle,özveri ve başarı ile çalışarak hizmet etmesi nedeniyle işçiye yıpranması karşılığı bir ödül olması bağlamın da getirilmiştir.
Bilindiği üzere 10.06.2013 tarih ve 25134 nolu Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğü giren 4857 sayılı İş Kanununu 120.maddesi ,1475 sayılı eski İş Kanununun “Kıdem tazminatının düzenleyen 14.madde hariç “yürürlükten kaldırılmıştır.Yani ,Kıdem tazminatı halen eski 1475 Sayılı İş Kanununun 14 .maddesindeki esasa göre ödenmektedir.Zira ,4857 Sayılı yeni İş Kanununun Geçici 6.maddesi “Kıdem tazminatı fonunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri eski İş Kanununun 14.maddesi hükümlerine göre saklıdır.”hükmüne yer vermiştir.
1.Kıdem Tazminatının Ödenebilmesinin Koşulları Nelerdir?
1475 sayılı eski İş Kanunu’nun bugün yürürlükte olan 14.maddesine göre kıdem tazminatına hak kazanma şartı şöyle sıralanabilir:
1-4857 Sayılı İş Kanununa tabi bir işçinin bulunması,
2-İşçinin o işveren emrinde en az 1 yıl çalışması
3-İş akdinin,İş Kanununda belirtilen biçimde sona ermesi ,
1.İşveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunun 25.Maddesinin II.numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler ile dışında hizmet akdinin feshedilmesi durumunda,
2.İşçi tarafından 4857 Sayılı İş Kanununun 24.maddesinde sayılan nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
3.Muvazzaf askerlik hizmetinin ifası için iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
4.İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık ,emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacı ile iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda
5.Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde kendi rızası ile iş akdini sona erdirmesi durumunda
6.İşçinin ölüm sebebi ile iş sözleşmesinin son bulması durumunda
Kadının evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebi ile son bulması hallerine işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.Bir yıldan artan süreler için aynı oran üzerinden ödeme yapılır.
Kadın ya da erkek en az 4500 günü olanlar işlerinden ayrılıp evlerinde emeklilik beklemek için SGK ‘dan yazı alıp işverene vererek aynı gün işyerinden kıdem tazminatını alıp ayrılabilirler.
İster kadın olsun ister erkek en az 15 yıldan beri sigortalı olması ve en az 3600 gün sayısını tamamlayanlar,emeklilik yaşlarını beklemek için SGK ‘dan yazı alıp işverene vererek aynı gün işi bırakıp işyerinden kıdem tazminatını alıp ayrılabilirler.