Göz kararması, birçok kişinin hayatında en az bir kere yaşadığı, aniden ortaya çıkan ve geçici olarak görme kaybı hissi veren bir durumdur. Peki, göz kararması neden olur, hangi sağlık sorunlarının habercisidir ve nasıl geçer?
Göz Kararması Nedir Nasıl Tanımlanır?
Göz kararması, ani ve kısa süreli görme kaybı veya gözlerin önünün tamamen kapanması hissi olarak tanımlanır. Kişi, bazen sadece birkaç saniye veya dakika boyunca etrafını bulanık veya karanlık görür. Bu durum bazen baş dönmesi, bayılma hissi ya da gerçek bayılma ile birlikte olabilir. Göz kararması, tek başına bir hastalık değil, genellikle başka sağlık sorunlarının belirtisi olarak ortaya çıkar.
Göz Kararmasının En Yaygın Nedenleri
Göz kararmasına yol açan birçok faktör bulunur. En sık rastlanan nedenleri şunlardır:
-
Kan basıncındaki ani düşüş: Özellikle ayağa kalkarken ani kan basıncı düşmesi (ortostatik hipotansiyon) göz kararmasına neden olabilir.
-
Yetersiz beslenme ve susuzluk: Uzun süre aç kalmak veya dehidrasyon vücutta yeterince kan ve oksijen ulaşmamasına yol açar.
-
Kan şekeri düşüklüğü: Hipoglisemi de göz kararması ile kendini gösterebilir.
-
Stres ve anksiyete: Yoğun stres anında vücutta yaşanan fiziksel değişiklikler görmede sorun yaratabilir.
-
Göz ve beyinle ilgili sorunlar: Migren, göz tansiyonu, retina problemleri ya da beyin damar hastalıkları göz kararması yapabilir.
-
Kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları: Düzensiz kalp atışı, kalp yetmezliği veya damar tıkanıklıkları göz kararması riskini artırır.
Göz Kararması Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerektirir?
Göz kararması bazen ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda acilen doktora başvurmak gerekir:
-
Göz kararması sık tekrarlıyor veya uzun sürüyorsa
-
Bayılma ile birlikte oluyorsa
-
Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya şiddetli baş ağrısı varsa
-
Konuşma güçlüğü, vücut uyuşması gibi belirtiler eşlik ediyorsa
-
Yeni başlayan ve geçmeyen görme bozuklukları varsa
Bu belirtiler inme, kalp krizi veya beyin kanaması gibi ciddi durumların işareti olabilir.
Göz Kararması Nasıl Geçer Evde Alınabilecek Önlemler?
Göz kararması genellikle kısa sürede geçer. Ancak evde yapılabilecek bazı uygulamalar durumu hafifletir:
-
Otururken veya yatarken yavaşça ayağa kalkmak
-
Bol su içmek ve aç kalmamak
-
Kan şekeri düşüklüğünü önlemek için düzenli beslenmek
-
Stres ve kaygıyı azaltacak nefes egzersizleri yapmak
-
Ani hareketlerden kaçınmak
Eğer göz kararması aniden başladıysa, hemen oturup veya yere uzanmak, başı biraz kaldırmak kan dolaşımını destekleyebilir.
Göz Kararmasının Tanısı Nasıl Konur?
Göz kararmasının altında yatan nedeni bulmak için doktorlar çeşitli testler uygular. Öncelikle detaylı öykü alınır ve fizik muayene yapılır. Kan basıncı ölçümü, kan şekeri testi, EKG, kan tahlilleri, göz muayenesi ve bazen beyin görüntülemeleri gerekebilir. Bu testlerle hem basit hem de ciddi nedenler ayırt edilir.
Göz Kararmasının Önlenmesi İçin Neler Yapılmalı?
Göz kararmasını önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir. Bunlar arasında:
-
Düzenli ve dengeli beslenmek
-
Yeterince su tüketmek
-
Ani hareketlerden kaçınmak
-
Düzenli egzersiz yapmak
-
Stresi yönetmek
-
Mevcut hastalıkların kontrolünü sağlamak (örneğin hipertansiyon, diyabet)
Ayrıca ilaç kullanımı varsa, doktor kontrolünde düzenlenmeli, yan etkiler takip edilmelidir.
Göz Kararması Hangi Hastalıkların Habercisi Olabilir?
Göz kararması, birçok hastalığın ilk belirtisi olabilir. Bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır:
-
Düşük tansiyon ve kalp ritim bozuklukları
-
Anemi ve kansızlık
-
Diyabet ve hipoglisemi
-
Migren ve nörolojik hastalıklar
-
Göz hastalıkları (glaukom, retina hastalıkları)
-
Beyin damar hastalıkları (inme, tansiyon düşüklüğü)
Bu yüzden göz kararması sadece geçici bir sorun olarak görülmemeli, özellikle sık tekrarlıyorsa mutlaka uzman kontrolü yapılmalıdır.
Göz Kararması Ciddi Bir Sorun mu?
Göz kararması çoğu zaman zararsız ve kısa süreli bir durumdur. Ancak bazı durumlarda önemli bir hastalığın belirtisi olabilir. Ani ve sık göz kararmaları, bayılma ile birlikte olanlar veya başka ciddi belirtilerle beraber yaşanan durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır. Evde basit önlemlerle göz kararması azaltılabilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları göz kararması riskini düşürür. Bu nedenle göz kararması yaşayan herkes nedenini öğrenmek için profesyonel destek almalı ve yaşam şeklini gözden geçirmelidir.
