Vücudumuz elektriği nasıl iletir ve bu süreç bizi nasıl etkiler? Bu derinlemesine rehberde, elektriğin insan üzerindeki etkilerini, hayatta kalma stratejilerini ve bilimsel gerçekleri keşfedeceğiz.
Evinizdeki sessiz tehlike: Elektrik çarpması nasıl olur ve sonuçları neler olabilir? Elektriğin vücut üzerindeki etkilerini anlamak, tehlikelerden korunmamızı sağlar.
Elektriğin Vücut Üzerindeki Yolculuğu
İletken Olmanın Tehlikeleri
İnsanlar neden elektriğe çarpılır? Cevap, vücudumuzun doğal bir iletken olmasıdır.
Sıvılar iyi iletkendirler ve bizim vücudumuz büyük oranda sıvıdan oluşur.
Bu durumda, elektrikle dolu bir dünyada koruma görevi esas olarak derimize düşer. Fakat deri nemli veya yaralı olduğunda, elektrik direnci azalır ve çarpmalar daha da tehlikeli hale gelir.
Elektrik Neden İnsanı Çarpar?
Elektrik, iletken bir madde üzerinden akarak devresini tamamlamak ister. İnsan vücudu da su ve elektrolit içerdiği için iyi bir iletkendir.
Eğer vücudunuz elektrik devresini tamamlayacak bir yol oluşturursa (örneğin, elektrik teline dokunmak ve aynı anda topraklanmış bir yüzeye temas etmek), elektrik akımı vücudunuzdan geçer ve bu da elektrik çarpmasına neden olur.
Evlerimizdeki Gizli Tehlike
Evlerimizdeki 220 volt ve 50 Hertz akım, çoğu zaman farkında olmadığımız bir tehlike kaynağıdır.
Elektriğin su tesisatına benzetildiği bu sistemde, 'Volt' suyun basıncına, 'Amper' ise miktarına karşılık gelir.
Ancak gerçek tehlike, elektrik çarpması durumunda vücutta oluşan etkilerdedir.
Bir elektrik akımının insana en tehlikeli frekans aralığı 50 - 60 Hz.dir.
Etkilerin Şiddeti ve Süresi
Elektriğe çarpılmada süre de önemlidir. Süre uzarsa deride yaralar oluşur ve elektrik bu yaralardan daha çabuk geçer.
Elektriğe maruz kalmanın süresi, vücutta oluşacak hasarın derecesini belirler.
Uzun süreli maruziyet, ciddi yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilir. Derimizden geçen elektrik, sinir sistemimizi etkileyerek beyindeki nefes alma merkezini felç edebilir ve kalbin ritmini bozabilir.
Elektrik Çarpması Nasıl Olur ve Bedenimizde Sonuçları Neler Olabilir?
Elektrik çarpması, elektrik akımının vücuda giriş ve çıkış noktalarında ve geçtiği dokularda hasara yol açabilir. Etkileri şunlar olabilir:
- Hafif Şok: Kaslarda hafif kasılma, karıncalanma hissi.
- Şiddetli Kas Kasılmaları: Kişinin elektrik kaynağını bırakamamasına neden olabilir.
- Yanıklar: Elektriğin giriş ve çıkış noktalarında ve vücut içindeki dokularda yanıklar oluşabilir.
- Kalp Ritmi Bozuklukları: Elektrik akımı kalbi etkileyerek ritim bozukluklarına, hatta kalp durmasına yol açabilir.
- Solunum Durması: Göğüs kaslarının kasılması sonucu solunum durabilir.
- Sinir Sistemi Hasarı: Nörolojik sorunlar, kas güçsüzlüğü, uyuşma, karıncalanma, felç gibi durumlar ortaya çıkabilir.
- Ölüm: Şiddetli elektrik çarpmaları ölümcül olabilir.
Elektrik çarpmasının şiddeti; akımın şiddetine, akımın vücutta kalma süresine, akımın izlediği yola ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır.
Elektrik Çarpmasının Anatomisi
Giriş Noktasının Önemi
Elektriğin elden ele veya elden ayağa geçmesi aradaki hayati organlarımıza zarar verebilir.
Elektriğin vücuda girdiği nokta, hasarın derecesini ve türünü belirler.
Eğer elektrik, hayati organlarımızın bulunduğu yoldan geçerse, sonuçlar çok daha ciddi olabilir.
Şokun Gerçek Nedeni
Elektrik çarpması sonucunda yaşanan şok durumu, aslında kendi vücudumuzun elektriğiyle dışarıdan gelen elektriğin çatışmasından kaynaklanır.
Bu çatışma, kasılmalar ve titremeler yaratır ve vücudumuzu kontrol edemez hale getirir.
Sinir sistemimizin ürettiği elektrik ile dışardan çarpıldığımız elektrik karşılaşıp iç içe girince vücudumuzda kasılmalar ve titremeler yaratıyor.
Elektrik Çarpmasına Karşı Alınacak Tedbirler Nelerdir?
- Elektrikli cihazları kullanırken dikkatli olun: Kabloların hasarlı olmamasına, topraklı priz kullanmaya özen gösterin.
- Islak elle elektrikli cihazlara dokunmayın: Su, elektriği ilettiği için tehlikeyi artırır.
- Yüksek gerilim hatlarından uzak durun: Bu hatlara yaklaşmak bile tehlikeli olabilir.
- Elektrik panolarına yetkisiz müdahale etmeyin: Elektrik işleri uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
- Çocukların elektrik prizlerine ve kablolarına erişimini engelleyin: Priz koruyucuları kullanın
Gerçek Tehlike: Amper
Elektrik çarpmalarında voltajın değil, akımın şiddeti yani amperin önemli olduğu savunulur. Akım miktarı, vücutta hissedilme seviyesinden, acıya ve nihayet şoka kadar değişen bir etki yaratır.
Vücudumuzu içi sıvı dolu bir kap olarak düşünürsek, bütün koruma görevi derimize kalıyor. O da vücudumuzun her tarafında aynı kalınlıkta değil. Islanınca o da iletkenleşiyor, hele üzerinde bir yara varsa direnci tamamen yok oluyor.
Elektrik çarpmasında İlk Yardım
Bize Elektrik Çarptığında Ne Yapmalıyız?
- Mümkünse elektrik kaynağı ile teması kesin: Örneğin, fişi çekin veya sigortayı kapatın. Ancak bunu yaparken kendinizi tehlikeye atmayın.
- Hemen 112 Acil Servisi arayın: Tıbbi yardım isteyin.
- Sakin kalmaya çalışın: Panik yapmaktan kaçının.
- Elektrik çarpmasına bağlı yanıklar varsa: Üzerini temiz ve kuru bir bezle örtün.
Başkasına Elektrik Çarptığını Gördüğümüzde Ne Yapmalıyız?
- Kesinlikle elektrik akımı altındaki kişiye dokunmayın: Aksi takdirde siz de elektrik çarpmasına maruz kalabilirsiniz.
- Mümkünse elektrik kaynağını kapatın: Fişi çekin, sigortayı kapatın veya ana şalteri indirin.
- Eğer elektrik kaynağını kapatamıyorsanız: Tahta bir sopa, kuru bir bez veya yalıtkan bir madde kullanarak kişiyi elektrik kaynağından uzaklaştırmaya çalışın. Ancak bunu yaparken kendinizi tehlikeye atmayın.
- Hemen 112 Acil Servisi arayın: Tıbbi yardım isteyin.
- Kişinin bilinci kapalıysa: Temel yaşam desteği (kalp masajı ve suni solunum) uygulamaya başlayın.
Elektrik Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır?
- Öncelikle güvenliğinizi sağlayın: Elektrik akımı altındaki kişiye dokunmayın.
- Elektrik kaynağını kesin: Mümkünse.
- 112 Acil Servisi arayın: En kısa sürede tıbbi yardım isteyin.
- Kişinin bilincini kontrol edin: Eğer bilinç kapalıysa, solunum ve nabzını kontrol edin.
- Solunum yoksa: Temel yaşam desteğine başlayın (kalp masajı ve suni solunum).
- Yanıklar varsa: Üzerini temiz ve kuru bir bezle örtün.
- Kişiyi sıcak tutun: Üzerini örtün.
- Tıbbi yardım gelene kadar kişiyi yalnız bırakmayın: Durumunu gözlemleyin.
Elektrik İle Şaka da Olmaz Oyun da Olmaz
Unutmayın, elektrik çarpması ciddi bir durumdur ve hızlı müdahale hayati önem taşır. Bu nedenle, elektrikle çalışırken her zaman dikkatli olmalı ve gerekli güvenlik önlemlerini almalıyız.
Elektrik çarpması, genellikle kalp durmasıyla sonuçlanır. Bu yüzden, ilk yardımın doğru bir şekilde uygulanması hayati öneme sahiptir. Elektriğin vücudu nasıl etkilediğini ve ilk yardım tekniklerini bilmek, bu durumlarda hayat kurtarabilir.
Elektrik çarpmaları, çoğu zaman hayatta kalan kişiler için kalıcı bir hasar bırakmaz. Ancak, sinir sistemi üzerinde az miktarda da olsa zarar verebilir. Hayatta kalanlar, genellikle bu olayın izlerini taşımadan, normal hayatlarına devam edebilirler.
Elektrik çarpmalarının ardındaki bilimi anlamak, bu tehlikelere karşı daha bilinçli ve hazırlıklı olmamızı sağlar. Elektrikle çalışırken alınacak önlemler, güvenli bir çevrede yaşamamıza yardımcı olur.
Uzmanı değilseniz arızalı elektrikle temas etmeyin. Mutlaka şarteli indirin. Elektriği tamemen kestiğinizden emin olun. Elektrik sisteminiz sağlam ve güvenli olsun. Mutlaka uzmanına kontrol ettirin.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!