Domates deyince aklımıza genelde tazecik salatalar, mis gibi menemenler ve renkli kahvaltı tabakları gelir. Çoğu zaman sofralarımızın baş tacıdır. “Vitamin deposu” deriz, “bağışıklığı güçlendirir” diye övünürüz. Ama son zamanlarda yapılan bazı bilimsel araştırmalar, çiğ domatesin aslında herkese iyi gelmediğini söylüyor. Özellikle sabah aç karnına tüketiliyorsa işler biraz değişiyor...
Midemize Sessiz Sessiz Saldırıyor Olabilir
Domates, doğal yapısı gereği asidik bir sebzedir. Bu da demek oluyor ki, özellikle hassas mideye sahip kişiler için sabah sabah domatesle güne başlamak iyi bir fikir olmayabilir. Reflü, gastrit ya da mide yanması gibi sorunları olanlar için çiğ domates adeta bir davetsiz misafir gibi davranabiliyor. Özellikle aç karnına yendiğinde mide asidini daha da artırarak gün boyu rahatsızlık verebiliyor.
Eğer böyle bir şikâyetiniz varsa, domatesi ya az miktarda yiyin ya da pişirerek tüketmeye dikkat edin. Piştiğinde asidik yapısı bir nebze yumuşuyor.
Yeşil Domates ve “Solanin” Uyarısı
Domates, patates ve patlıcan gibi sebzelerle aynı aileden geliyor: Gece gölgesi (nightshade) ailesi. Bu bitkilerde doğada kendiliğinden bulunan ve “solanin” adı verilen bir madde var. Bu madde, bitkinin kendini zararlılardan koruması için doğal olarak bulunuyor ama insan sağlığına fazla geldiğinde zararlı olabiliyor.
Özellikle tam olgunlaşmamış, yeşilimsi renkteki domateslerde solanin miktarı daha yüksek. Çiğ halde bu tür domatesleri tüketmek; mide bulantısı, halsizlik, baş ağrısı ve kas ağrılarına yol açabiliyor. Bu yüzden, domatesin rengi tam kırmızılaşmadan sofraya koymamakta fayda var.
Alerjisi Olanlar Dikkat!
Domates her ne kadar şifa niyetine sofralara gelse de bazı bünyelerde alerjik tepkiler gösterebiliyor. Özellikle çiğ tüketildiğinde; kaşıntı, ciltte döküntü, dudaklarda şişme, nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor.
Eğer böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız, domatesi bir süreliğine diyetinizden çıkarıp, doktorunuza danışarak tekrar tüketip tüketemeyeceğinize karar vermeniz en doğrusu olur.
Likopen Harika Ama Herkes İçin Değil
Domatesin faydaları saymakla bitmez. Özellikle içindeki “likopen” adlı antioksidan madde, hücre yenilenmesinden tutun da kanserle savaşmaya kadar pek çok konuda destekçi olarak biliniyor. Ancak şu var ki, likopen çiğ domateste vücut tarafından tam anlamıyla emilemiyor. Pişmiş domateste bu madde daha aktif hale geliyor.
Üstelik bazı çalışmalarda likopenin aşırı alımının, hassas bağışıklık sistemine sahip bireylerde baskılayıcı etki yaratabileceği söyleniyor. Yani, “çok faydalı” diye abartıya kaçmak da doğru değil. Her şey kararında güzel.
Kahvaltıda Domates Yerken Dikkat!
Sabah aç karnına yenen çiğ domates, gece boyunca dinlenmiş mideye biraz sert gelebilir. Hatta yanında yediğiniz peynirle birlikte bazı kişilerde sindirim zorlukları yaratabiliyor.
Uzmanların önerisi Domatesi çiğ değil, pişmiş olarak tüketin. Özellikle kahvaltıda değil de, günün ilerleyen saatlerinde yemeklerin içinde, çorbada ya da fırın yemeklerinde değerlendirmek hem daha sağlıklı hem de daha lezzetli olabilir.
