Doğal süt, herhangi bir endüstriyel işleme maruz kalmadan, katkı maddesi eklenmeden, direkt olarak hayvandan elde edilen süttür. Bu süt, çoğunlukla köylerde veya küçük üreticiler tarafından sağılır ve genellikle pastörize edilmeden tüketilir. Marketlerde satılan kutu sütler ise çoğunlukla UHT (Ultra High Temperature) yöntemiyle sterilize edilir ve bu işlem sırasında hem bazı zararlı bakteriler hem de sütün içeriğindeki faydalı enzim ve vitaminlerin bir kısmı yok olabilir.
Doğal süt ile fabrikasyon süt arasındaki temel fark, işlenme düzeyidir. Fabrikasyon süt daha uzun ömürlüdür ama içeriği bakımından doğallığını büyük ölçüde yitirir. Bu nedenle, doğal süt bulmak ve tüketmek isteyenlerin bazı noktalara dikkat etmesi gerekir.
Doğal Sütün Rengi, Kokusu Ve Kıvamı Nasıl Olur?
Gerçek ve doğal süt, saf beyaz değildir. Hafif kırık beyaz veya sarımtırak renkte olabilir. Bu renk tonu, hayvanın yediği yeme ve sütün içerdiği yağ oranına göre değişiklik gösterebilir. Sütün kokusu ise hafif bir hayvansal koku barındırır, bu koku keskin değilse doğaldır. Kokunun ağır olması, hijyenik olmayan koşullarda sağıldığını gösterebilir.
Kıvam olarak ise doğal süt, market sütlerine göre daha yoğundur. Bardağa döküldüğünde yoğunluğu fark edilir. Yüzeyde kaymak tabakası oluşması da bir diğer doğallık göstergesidir.
Sütün Kaynaması Ve Kesilme Durumu Ne Anlatır?
Doğal süt kaynatıldığında üzerinde kaymak tabakası oluşur. Bu, sütün içerisindeki yağın yüzeye çıkmasıyla olur. Eğer kaynatma sırasında süt hemen kesiliyorsa, yani pıhtılaşıyorsa, bu durum sütün bozuk olabileceğini gösterebilir. Ancak bazen süt çok taze olduğu için de kesilme yaşanabilir. Bu nedenle sütü satın aldığınız kaynak güvenilir olmalıdır.
Ayrıca doğal süt, buzdolabında birkaç gün içerisinde ekşimaya başlar. Eğer bir hafta geçmesine rağmen bozulmuyorsa, bu sütün içerisine katkı maddesi eklendiğini ya da sütün doğal olmadığını gösterebilir.
Doğal Yoğurt Nasıl Olur Ve Nasıl Anlaşılır?
Doğal yoğurt, sadece süt ve maya kullanılarak evde yapılan bir süt ürünüdür. İçerisinde koruyucu madde, kıvam artırıcı ya da jelatin gibi katkılar bulunmaz. Doğal yoğurdun görüntüsü market yoğurtlarına göre daha homojensiz olabilir. Üzeri dümdüz değil, yer yer hafif çökük veya kabarık olabilir. Bu, yoğurdun doğal mayalanma sürecinden geçtiğini gösterir.
Kaşıkla alındığında çok düzgün kesilmez, biraz dağılır. Çünkü içerisinde kıvam sağlayan katkı yoktur. Ayrıca doğal yoğurdun kokusu hafif ekşidir ve kendine has bir yoğurt kokusu taşır.
Doğal Yoğurdun Ekşimesi Ve Su Salması Normaldir
Ev yapımı yoğurt birkaç gün içinde hafif ekşimeye başlar. Bu doğal bir süreçtir ve yoğurdun canlı olduğunu gösterir. Uzun süre bozulmadan duran yoğurtlar genellikle katkı içerir. Ayrıca yoğurt suyu salıyorsa, bu da doğal olduğuna işarettir. Market yoğurtlarında bu durum ya hiç yaşanmaz ya da çok az görülür.
Yoğurt suyunu dökmemek gerekir çünkü bu su; vitamin, mineral ve protein bakımından oldukça değerlidir. Yemeklerde, çorbalarda ya da smoothie gibi içeceklerde kullanılabilir.
Doğal Ürün Alırken Etiket Bilgilerine Dikkat Edilmeli
Eğer süt veya yoğurt ambalajlı bir şekilde satılıyorsa, etiket bilgileri detaylıca incelenmelidir. İçindekiler kısmında sadece “süt” ve “yoğurt mayası” yazıyorsa bu iyi bir işarettir. Ancak stabilizatör, kıvam artırıcı, koruyucu madde gibi ifadeler yer alıyorsa bu ürün doğal değildir.
Son kullanma tarihi çok uzun olan süt ve yoğurtlar da şüpheyle karşılanmalıdır. Doğal ürünler kısa sürede bozulur. Bu nedenle raf ömrü çok uzun olan ürünler katkı içeriyor olabilir.
Köy Sütü Alırken Güvenilir Kaynaktan Temin Edilmeli
Köy sütü veya açık süt alırken en önemli konu güvenilirliktir. Sütün sağım koşulları, hijyen, hayvanların beslenme şekli ve sütlerin nasıl saklandığı büyük önem taşır. Bu nedenle köy sütü alırken sürekli aynı üreticiden almak, üreticiyi tanımak ve mümkünse hayvanların bakıldığı ortamı görmek daha sağlıklı bir tercih olur.
Ayrıca açık sütü eve getirdikten sonra en kısa sürede kaynatmak gerekir. Oda sıcaklığında uzun süre bekleyen süt hızlıca bozulabilir ve zararlı bakteriler üreyebilir.
Organik Sertifikası Olan Ürünler Tercih Edilebilir
Doğal ve organik kavramları zaman zaman birbirine karıştırılsa da, organik ürünler belirli denetimlerden geçerek sertifika alır. Organik süt ve yoğurtlar, hayvanlara antibiyotik verilmeden, doğal yemlerle beslenerek ve belirli standartlara göre üretilir. Bu ürünlerin ambalajında “organik sertifikalı” ibaresi yer alır.
Ancak bu tür ürünler her zaman bulunamayabilir ya da fiyat açısından daha pahalı olabilir. Bu durumda, güvenilir küçük üreticilerden alınan ürünler de sağlıklı bir alternatif oluşturur.
Plastik Kaplar Yerine Cam Şişelerde Saklanmalı
Süt ve yoğurt gibi süt ürünleri, plastik yerine cam şişelerde ya da kavanozlarda saklanmalıdır. Cam, hem ürünün yapısını korur hem de sağlığa zarar vermez. Plastik kaplar, özellikle sıcakla temas ettiğinde kimyasal salınım yapabilir ve bu da hem sütün doğallığını bozar hem de sağlığa zarar verebilir.
Evde süt kaynatılırken ya da yoğurt mayalanırken mutlaka cam ya da paslanmaz çelik kaplar tercih edilmelidir.
Doğal süt ve yoğurt, içeriği bakımından oldukça zengin ve faydalı ürünlerdir. Ancak bu ürünlerin doğallığını anlamak için bazı işaretleri doğru okumak gerekir. Renk, koku, kıvam, kaynama şekli, bozulma süresi gibi unsurlar dikkatle takip edilmelidir. Ayrıca ambalajlı ürünlerde içerik bilgileri ve son kullanma tarihleri mutlaka kontrol edilmelidir. Güvenilir üreticilerden temin edilen ürünler hem sağlık açısından daha güvenlidir hem de besin değeri bakımından çok daha yüksektir.
