Zekât ibadetiyle ilgili en çok merak edilen konulardan biri, aile içindeki bazı akrabalara zekât verilip verilemeyeceğidir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 12 Temmuz 2017 tarihli açıklamasına göre, damat, gelin, kayınvalide ve kayınpeder gibi akrabalara bazı şartlar çerçevesinde zekât verilebilir.
Kimlere Zekat Verilmez?
Zekâtın verileceği kişiler konusunda temel prensip, zekâtı veren kişinin usûl ve fürû'una yani soyundan geldiği veya soyundan gelen kimselere (anne, baba, dede, nine, çocuk, torun) zekât verememesidir.
Aynı şekilde, zekât veren kişinin bakmakla yükümlü olduğu eşine de zekât düşmez.
Bunun sebebi, zekâtı alan kişinin dolaylı olarak zekât veren kişiye fayda sağlaması veya kendi mal varlığından bir eksilme olmamasıdır.
Damat ve Geline Zekât Verilebilir mi?
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun 12.07.2017 tarihli açıklamasına göre:
-
Fakir olan damada ve geline zekât verilebilir.
-
Gerekçe: Zekâtı veren kişi ile damat veya gelin arasında usûl ve fürû ilişkisi bulunmamaktadır. Ayrıca zekât veren şahıs, damat veya geline bakmakla yükümlü de değildir. Bu durum, İslam hukukunda (fıkıh) kabul gören bir görüştür (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/353-354).
Kayınvalide ve Kayınpedere Zekât Verilebilir mi?
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun aynı tarihli açıklamasına göre:
-
Fakir olan kayınvalide ve kayınpedere zekât verilebilir.
-
Gerekçe: Damat ve gelin örneğinde olduğu gibi, zekâtı veren kişi ile kayınvalide veya kayınpeder arasında usûl ve fürû ilişkisi yoktur. Ayrıca zekât veren kişi, bu kişilere bakmakla yükümlü değildir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/353-354).
Zekatta Hile Olmaz
Yukarıdaki Din İşleri Yüksek Kurulu'nun fetvaları, Hanefi mezhebinin genel kabullerine dayanmaktadır. Diğer mezheplerde de bu konuda benzer görüşler hakimdir.
Önemli olan nokta, zekâtın gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ve bu ibadetin amacına uygun yerine getirilmesidir.
-
İhtiyaç Sahibi Olma Şartı: Zekât verilecek damat, gelin, kayınvalide veya kayınpederin fakir veya miskin olması şarttır. Yani temel ihtiyaçlarını (yiyecek, giyecek, barınma, eğitim, sağlık) karşılayacak kadar mal varlığına sahip olmamaları gerekir. Zengin olan veya nisap miktarı mala sahip olan kişilere zekât verilmez.
-
Hileden Kaçınma: Zekât verirken yapılan bazı uygulamalar, zekâtın ruhuna aykırı düşebilir. Örneğin, bir kişinin borcunu ödemek için zekâtı bahane ederek borcunu silmesi gibi durumlar, zekâtın amacından saptırılmamalıdır. Ancak fakir olan akrabanın borcunu ödemesi için doğrudan zekât verilmesi caizdir.
-
Akrabalara Öncelik: İslam, zekât ve sadakaların öncelikle yakın akrabalara verilmesini teşvik eder. Zira bu durum, hem zekât ibadetini yerine getirme hem de akrabalık bağlarını güçlendirme açısından iki kat sevaptır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), "Sadaka miskine bir sadakadır, akrabaya ise iki sadakadır; hem sadaka hem de sıla-i rahimdir (akrabalık bağını gözetmedir)" buyurmuştur.
-
Müslüman Olma Şartı: Zekât verilecek kişinin Müslüman olması gerekmektedir. Gayrimüslimlere zekât verilmez. Ancak sadaka veya hediye verilebilir.
Bu fetvalar, İslam hukukunun temel kaynaklarından olan İbn Âbidîn’in Reddü’l-muhtâr adlı eserine dayandırılmaktadır. Aynı zamanda günümüz Türkiye’sinde Diyanet İşleri Başkanlığı’nın resmi görüşü olarak da geçerlidir.
Zekât verilecek kişide aranan şartlar sağlanmalı
Zekât, yalnızca gerçekten ihtiyaç sahibi ve temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olan kimselere verilir.
Bu sebeple damat, gelin, kayınvalide veya kayınpederin fakir olması, yani asli ihtiyaçlarını ve borçlarını karşılayamayacak durumda olması gerekir.
Ayrıca bu kişilerin zekât almaya engel olacak kadar mala sahip olmamaları da gerekir. ATB
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
