Günlük Alışkanlık Gibi Görünüyor Ama Sağlığa Etkisi Büyük
Ay çekirdeği, sohbetlerin, maçların, dizilerin olmazsa olmaz eşlikçisi. Bir oturuşta bir paket çitlenir, üstüne bir bardak daha gelir. Ama çoğumuzun farkında olmadığı şey şu: Bu masum görünen atıştırmalık, eğer kararında tüketilmezse ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabiliyor.
“Bir avuçtan bir şey olmaz” diyerek çerez tabağını boşaltanlar için kötü haberlerimiz var. Uzmanlara göre, özellikle kavrulmuş ve tuzlu çekirdek uzun vadede mideyi, dişleri, cildi, hatta kalbi bile olumsuz etkileyebiliyor. Peki, ne kadar çekirdek fazla sayılır? Hangi belirtiler dikkat çeker? Boş mideye yendiğinde ne olur?
Mide Rahatsızlıklarını Tetikliyor Mu?
Çekirdek, lifli yapısıyla sindirim sistemine destek olabilir ama işin içine miktar girince işler değişiyor. Özellikle kavrulmuş çekirdeklerdeki yüksek yağ oranı, mideyi oldukça yorabiliyor. Çok fazla çekirdek çitleyen kişilerde:
- Mide yanması
- Şişkinlik
- Reflü atakları
- Bağırsak gazı
- Hazımsızlık
gibi belirtiler sıkça görülüyor.
Üstelik boş mideye çekirdek yemek, mide asidini daha da artırıyor. Asitli ortamda kavrulmuş yağlar mideyi daha çok rahatsız ediyor. O yüzden uzmanlar özellikle aç karna çekirdek yemekten kaçınılması gerektiğini belirtiyor.
Diş Sağlığını Zorluyor, Çürük Riski Artıyor
Çekirdek çitlemek sadece mideyi değil, dişleri de ciddi şekilde etkiliyor. Sert kabukların diş minesine zarar verdiği, hatta çatlaklara sebep olduğu biliniyor. Ayrıca kabukları diş aralarına sıkışan çekirdekler, zamanla çürük oluşumuna da yol açabiliyor. En sık rastlanan şikayetler:
- Diş minesinde çatlak
- Diş aralarında biriken kabuk artıkları
- Diş eti çekilmesi
- Soğuk-sıcak hassasiyeti
Diş hekimleri, çekirdek tüketiminden sonra mutlaka ağız bakımının yapılmasını öneriyor. Aksi takdirde, keyifle çitlenen o çekirdekler, diş sağlığı açısından pahalıya patlayabiliyor.
Tuz ve Yağ Yükü Kalbi Yorar mı?
Marketlerde satılan çekirdeklerin büyük çoğunluğu tuzlu ve kavrulmuş halde sunuluyor. Bu da demek oluyor ki vücuda fazladan sodyum ve doymuş yağ yükleniyor. Aşırı tuz alımı ise:
- Yüksek tansiyon
- Kalp-damar hastalıkları
- Vücutta ödem
- Böbrek fonksiyonlarında zorlanma
gibi ciddi sorunlara neden olabiliyor. Tuzsuz ve çiğ çekirdek tercih edenlerde bu riskler daha düşük olsa da yine de porsiyon kontrolü oldukça önemli.
Günlük önerilen tuz tüketimi 5 gram civarındayken, bir avuç tuzlu çekirdek bu miktarın büyük kısmını karşılayabiliyor.
Kilo Aldırır Mı?
Cevap net: Evet, çekirdek kalori bombasıdır. Bir çay bardağı ay çekirdeği yaklaşık 300-350 kalori civarındadır. Yağ oranı yüksektir ve özellikle hareketsiz bireylerde kilo alımına doğrudan etki eder. Dizi izlerken, çay içerken “fark etmeden yedim” denilen o 2 avuç çekirdek, günlük kalori limitini kolayca aşmanıza neden olabilir.
Uzmanlar özellikle kilo problemi yaşayan bireylerin ya hiç yememesi ya da kontrollü ve çiğ olarak tercih etmesi gerektiğini söylüyor.
Sivilce Yapar Mı, Cilde Zararı Var Mı?
Yağlı ve tuzlu çekirdek, cilt sağlığı üzerinde de bazı olumsuz etkilere neden olabilir. Aşırı tüketim sonrasında:
- Sivilce oluşumu
- Yağlı ciltte parlama
- Cilt gözeneklerinde tıkanıklık
gibi sorunlar görülebilir. Özellikle ergenlik dönemindeki gençlerin bu konuda dikkatli olması gerekir. Cilt tipi hassas olan bireyler için ise kavrulmuş ürünlerden uzak durmak en doğrusudur.
Peki Ne Kadar Çekirdek Yenir, Ne Zaman Tehlikeli Olur?
Uzmanlara göre günlük bir avuç kadar çiğ, tuzsuz çekirdek tüketimi sağlıklı bireyler için uygundur. Ancak bu miktarın üzerine çıkıldığında özellikle sindirim ve kalp-damar sistemi etkilenmeye başlar.
Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da çekirdeğin ne zaman tüketildiği. Aç karna çekirdek yemek mideyi tahriş edebilir. Gece geç saatlerde tüketildiğinde ise hem sindirimi zorlar hem de kilo kontrolünü bozar.
Çekirdek, yerinde ve dengeli tüketildiğinde faydalı yağlar, E vitamini, magnezyum gibi minerallerle sağlığa katkı sunabilir. Ancak aşırıya kaçıldığında mide, diş, kalp, cilt ve kilo açısından birçok sağlık sorununu tetikleyebilir. Özellikle hazır paketli, tuzlu ve kavrulmuş ürünlerden uzak durmak, tuzsuz ve çiğ çekirdek tercih etmek en sağlıklı yol olacaktır.
