Carrefour Kimin? Hangi Ülkeye Ait?
Carrefour, merkezi Fransa’da bulunan Fransız çok uluslu perakende grubudur. Fransa’daki ana şirket, Carrefour Groupe (Carrefour SA) olarak bilinir. Türkiye’deki versiyonu ise CarrefourSA, Sabancı Holding ve Carrefour ortaklığı ile kurulmuştur. Şu anda Sabancı Holding hissesi %50,8, Carrefour hissesi %49,2’dir.
Carrefour’un İsrail Operasyonları ve Bağlantılar
Carrefour, 2020 yılında İsrail’de franchising anlaşması yaparak faaliyete başlamıştır. Şirket, İsrail’de yaklaşık 50 mağaza açtığını duyurmuştur. Ayrıca Carrefour, Electra Consumer Products adlı İsrailli şirketle iş birliği yapmış ve Yenot Bitan adlı süpermarket zinciri ile franchise sözleşmeleri imzalamıştır. Bu zincirlerden bazıları Batı Şeria’daki yerleşim bölgelerinde faaliyet göstermektedir. Carrefour ayrıca bu iş birlikleriyle veri, yapay zeka ve dijital mağaza teknolojileri alanında İsrailli startup’larla projeler yürütmektedir.
Carrefour’a Yönelik Boykot İddiaları
Carrefour’a yönelik eleştiriler ve boykot çağrıları özellikle İsrail-Filistin çatışması bağlamında yoğunlaşmıştır:
BDS (Boycott, Divestment and Sanctions) hareketi, Carrefour’u İsrail yerleşim bölgeleriyle iş birlikleri ve savaş sırasında asker destek paketleri sağladığı iddiaları nedeniyle boykot listesine almıştır. Filistin destekçisi aktivistler birçok şehirde Carrefour mağazalarına karşı protestolar düzenlemiş, “Carrefour İsrail ordusuna destek veriyor” iddiaları gündeme gelmiştir. Boykot baskıları bazı bölgelerde Carrefour’un mağazalarını kapatmasına yol açmıştır. Örneğin, Carrefour Jordan mağazaları 2024 yılında kapatılmıştır. Aynı şekilde, Carrefour Oman’daki operasyonlarını da kapatma kararları aldığı bildirilmiştir. BDS hareketi, Carrefour’un iş birliklerini sürdürmesi durumunda boykota devam edileceğini açıkça ifade etmektedir.
Boykot Haklı mı?
Carrefour’un İsrail ile franchising anlaşmaları, bazı mağazalarının Batı Şeria’daki yerleşim projelerinde bulunması ve askeri destek paketleri sağlandığı iddiaları, eleştirilerin merkezinde yer alıyor. Bu bağlamda:
Evet, Carrefour uluslararası bağlamda boykot çağrılarıyla karşı karşıyadır. Ancak “Carrefour İsrail malı mı?” gibi ifadeler yanlıştır çünkü merkez şirket Fransızdır. Türkiye’de CarrefourSA, Sabancı ile ortaklı bir yapıdadır. CarrefourSA’nın Türkiye’de faaliyet göstermesi, doğrudan İsrail ile ilişkili olduğu anlamına gelmez—ama uluslararası ana şirketin politikaları dolaylı etkiler yaratabilir.
