Bu yazımızda, Eylül 1996 tarihlerinde Konya'da yapılan, Uluslararası İslam Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi'nden Notlar paylaşacağız. Kongreye yurt içi ve yurt dışından elli kadar bilim adamı katılmıştı. İlahiyat Fakültelerinin İslam hukuku öğretim üyelerinin çok azı istisna edilirse tamamına yakını katılmıştı. Yurt dışından katılan bilim adamlarından bazısı ise şunlardı: Katar Üniversitesinden Ali Muhyiddin el-Karadaği ile Yusuf el-Kardavi, Ezher Üniversitesi'nden Abdulhalim Ömer, Suudi Arabistan'dan Abdülfettah Ebu Gudde ile Abdüssettar Ebu Gudde, Sudan'dan M. Emin ed-Darir ve Suriye'den Vehbe ez-Zühayli ile Malezya'dan M. Fazlı b. Yusuf.
Kongrede ana başlıklar halinde şu konular müzakere edildi a) Şirket ve yönetimi, b) Finans ve Borsa, c) Zekat, d) Faiz, e) Sigorta
Bu çerçevede sunulan bildirilerde ele alınan ve cevap aranan başlıca sorular şunlar oldu. Kadının iş hayatında işçi veya işveren olarak çalışması caiz midir? İslam'a göre şirketin dayandığı esaslar nedir? Akdin feshinden tazminat hakkı doğar mı? Hisse senedi alım-satımı caiz midir? Müslüman iş adamları arasında rekabet caiz midir? Reklam ve promosyonun hükmü nedir? Acentelerin temsil yetkisi nedir?Teminat mektubu, kefalet, finans kurumlarının uyguladığı muameleler, şirketlerin zekatı, vade farkı, enflasyon farkı sigorta, hava parası, repo vb. problemlerin hükmü nedir? Meselelerin büyük bir bölümü görüş birliği halinde çözüme kavuştu. Sonuca bağlanan bir iki meseleyi örnek olarak sunacağız:
A) KADININ İŞÇİ VEYA İŞVEREN OLARAK ÇALIŞMASI CAİZ MİDİR?
"İslam dini, kadının çalışmasını hukuken engellememektedir. Günümüz modern toplumunda kadının çalışması temel amaç, felsefe ve yaklaşım açısından farklılıklar taşımaktadır. Burada temel sorun, kadının çalışmasının meşru olup olmadığı değil, toplum içinde kadına İslam'ın yüklediği rol ile modern toplumun yüklediği rolün ne derece uygun olduğudur. Çünkü İslam, kadına öncelikle annelik ve eş olma rolünü biçerken modern toplum, kadını cinsiyetten arınmış ve bağımsız bir birey olarak algılamaktadır.
Bu sebeple, günümüz toplumlarında kadın zaruret veya ihtiyaca dayalı olarak çalışmalı, iffet güvenliğine ve tesettüre uygun olmak, halvet olmamak, kadının özelliklerine uygun işbölümü yapmak ve eşler arasında rıza esasına dayanmak şartlarını haiz bulunmalıdır."
B) KREDİ KARTI UYGULAMASI CAİZ Mİ? "Faiz muamelesinin girmediği kredi kartı kullanılabilir. Ancak bu konuda faizle çalışmayan bir finans kurumunun kredi kartı varsa, bu tercih edilmelidir. İslami finans kurumlarının böyle bir kart uygulaması yoksa, geçici olarak diğer bankaların faizsiz kredi kartından yararlanmak da mümkündür.
Devletin, enflasyonun yarısından daha az faizle verdiği teşvik kredisi, belirtilen alana yatırım yapılmak şartıyla alınabilir. Bu kredi gerçekte devletin yardımı niteliğindedir. Ancak faizli bankalardan, çok düşük oranda olsa bile faiz almak caiz değildir. Ebu Gudde ile Sudanlı ed-Darir, teşvik kredisi dahil borçların ödenmesinde her çeşit fazlalığın faiz olduğunu belirttiler. (DEVAM EDECEK) ALTINOLUK DERGİSİ-1996 - Kasim, Sayı: 129, Sayfa: 016
