Aslında bu duruma bilimsel dünyada bir isim verilmiş: Percussive Maintenance, yani “vurarak bakım”. Türkçesi kulağa biraz matrak gelse de altında ciddi bir mantık var.
Temassızlık Vurunca Yerine Geliyor Olabilir
Zamanla elektronik aletlerin içindeki bağlantılar gevşeyebilir, yerinden oynayabilir ya da oksitlenebilir. Bu da cihazın çalışmasını engeller. İşte tam bu noktada devreye o “hafif tık” dediğimiz müdahale girer. Fiziksel bir etkiyle gevşemiş bağlantı geçici olarak yerine oturabilir ve cihaz yeniden çalışmaya başlayabilir.
Özellikle pille çalışan kumandalar, eski tüplü televizyonlar ya da kablo temasıyla çalışan mekanik sistemler buna sık rastlanan örnekler arasında yer alır.
Kumandanın Pili Çıkar-Tak Taktiği Aynı Etkiyi Sağlar
Kumandanın içindeki piller bazen tam yerine oturmadığında sinyal göndermeyebilir. Bu durumda pili çıkarıp tekrar yerine takmak, içindeki yaylı sistemin daha sıkı temas kurmasını sağlar. Vurmak da benzer bir etki yaratabilir: pilleri sarsıp teması geçici olarak iyileştirebilir.
Bu da aslında “vurunca çalıştı” efsanesinin bilimsel açıklamalarından biridir.
Her Cihazda Uygulanmaz, Aksine Zarar Verebilir
Akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ya da hassas iç yapıya sahip cihazlara vurmak ciddi hasarlara yol açabilir. Ekran çatlaması, anakart zedelenmesi ya da sabit diskin bozulması gibi büyük sorunlara davetiye çıkarabilir.
Bu yüzden bu yöntemin yalnızca mekanik veya eski sistemli cihazlarda işe yaradığı söylenebilir. Yeni teknoloji ürünlerde bu tür müdahaleler tamiri daha da zorlaştırabilir.
Psikolojik Etkisi De Var
Vurunca çalışıp çalışmamasından bağımsız olarak, insanlar bozulmuş bir cihaz karşısında kendilerini çaresiz hissettiklerinde bir tepki verme ihtiyacı duyar. Cihaza vurmak da bu hissiyatın bir dışa vurumu olur. İlginçtir ki bu hareket bazen işe yaramasa bile kişide “bir şey yaptım” hissi oluşturarak psikolojik rahatlama sağlar.
Asıl Çözüm Teknik Müdahale
Vurarak geçici olarak düzelttiğiniz bir cihaz, aslında içinde arızanın sinyalini çoktan vermeye başlamış olabilir. Temassızlık, lehim erimesi, oksitlenme gibi durumlar zamanla cihazı tamamen kullanılamaz hale getirebilir. Bu yüzden bu yöntemi kalıcı çözüm gibi görmek büyük hata olur.
En sağlıklısı, cihazın iç yapısını bilen bir uzmandan destek almaktır. Erken müdahale, daha büyük masrafların önüne geçebilir.
Bozulan cihazlara vurmak bazen işe yarasa da bu yöntem ne kesin çözüm ne de garantili bir yöntemdir. Genellikle iç bağlantıların anlık yerine oturması sonucu cihaz geçici olarak çalışır. Ancak asıl çözüm her zaman profesyonel onarımdan geçer. Elektronik cihazlar hassastır; “tık tık”la değil, bilgi ve dikkatle tamir edilmelidir.
