Türkçe’de kulağa biraz farklı gelen, hatta çoğumuzun günlük konuşmada pek duymadığı kelimeler vardır. Onlardan biri de “avcarlamak”. Eski sözlüklerde yer alan bu kelime, Anadolu’nun bazı bölgelerinde halk arasında hâlâ kullanılabiliyor. Peki “avcarlamak” ne demek, hangi durumlarda söyleniyor?
Avcarlamak Kelimesinin Kökeni
“Avcarlamak” kelimesi Türk Dil Kurumu’nun eski kaynaklarında yer alan, Anadolu ağızlarında rastlanan bir sözcüktür. Kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, “avuç” ve “av” kelimeleriyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor. Yani el ile yapılan bir hareketi ya da ani bir davranışı çağrıştırıyor.
Avcarlamak Ne Anlama Geliyor?
Avcarlamak, sözlüklerde “ürkütmek, telaşlandırmak, korkutmak ya da telaşla harekete geçirmek” anlamlarında kullanılır. Birini aniden ürkütmek, beklenmedik bir şekilde korkutmak için söylenir.
Örneğin; “Kardeşini aniden bağırarak avcarladı” denildiğinde, kişi karşısındakini telaşa düşürmüş ya da ürkütmüş olur.
Günlük Hayatta Kullanımı
Her ne kadar eski bir kelime olsa da Anadolu’nun bazı köy ve kasabalarında hâlâ duyulabiliyor. Özellikle büyüklerden dinlenen masallarda, hikâyelerde ya da sohbetlerde bu tür sözcükler sıkça karşımıza çıkıyor. Günümüzde ise daha çok edebi eserlerde veya yöresel anlatılarda rastlanıyor.
Avcarlamak Yerine Hangi Kelimeler Kullanılıyor?
Bugün “avcarlamak” kelimesi pek kullanılmasa da yerine daha yaygın olan şu kelimeler tercih ediliyor:
- Ürkütmek
- Korkutmak
- Telaşlandırmak
- Acele ettirmek
Böylece aynı anlam farklı sözcüklerle günlük dile uyarlanmış oluyor.
Türkçede Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kelimeler
“Avcarlamak” aslında bize Türkçe’nin ne kadar zengin bir dil olduğunu gösteriyor. Yıllar içinde günlük hayattan çıkan ama sözlüklerde yaşayan bu tür kelimeler, dilimizin köklü geçmişinden izler taşıyor. Uzmanlar, unutulmaya yüz tutmuş bu kelimelerin edebiyat, sinema ve halk anlatılarıyla yaşatılmasının önemli olduğunu söylüyor. Kısacası “avcarlamak”, birini aniden ürkütmek ya da korkutmak anlamına geliyor. Belki günlük konuşmada sık kullanmıyoruz ama bu sözcüğü bilmek, dilimizin zenginliğini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
