Anadolu’nun kadim sözlü kültüründe yer alan her atasözü, derin bir tecrübenin ve hayat bilgisinin ürünüdür. Bunlardan biri de özellikle yaşlı kuşaklar tarafından sıkça kullanılan şu “Akşama karşı gitme, tana karşı yatma.” İfadesidir.
“Akşama Karşı Gitme, Tana Karşı Yatma” Ne Demek?
Bu atasözü iki farklı öğüt içerir:
1. “Akşama karşı gitme”: Hava kararmaya başladığında, yani akşam saatlerine doğru yola çıkma, seyahate başlama anlamına gelir. Bu zaman dilimi yolculuk için uygun değildir; çünkü karanlık çöker, görüş azalır ve tehlikeler artar.
2. “Tana karşı yatma”: “Tan vakti” sabahın en erken zamanıdır. Bu ifade ise güneş doğmak üzereyken yatağa girme, yani gece boyunca uyanık kalıp sabaha karşı yatmanın yanlış olduğunu vurgular. İnsan, bu saatlerde kalkmalı ve yeni güne başlamalıdır.
Bu Atasözü Neden Önemlidir?
Bu atasözü, hem güvenli yolculuk hem de düzenli yaşam biçimi açısından çok kıymetli bir uyarıdır. Özellikle şu mesajları içerir:
Gece yolculuklarından kaçın. Çünkü gece görüş mesafesi düşer, dikkat azalır ve kaza riski artar.
Geceleri uykusuz kalma, sabaha karşı yatma. Vücut biyolojisi gece dinlenmeye, sabah ise uyanmaya uygundur.
Gün ışığını iyi değerlendir. Erken kalkmak verimliliği artırır, işleri kolaylaştırır.
“Akşama karşı gitme, tana karşı yatma” atasözü; geçmişten bugüne gelen, hayatın doğal akışına uygun yaşamamızı öğütleyen değerli bir mirastır.
