Ramazan ayının gelmesiyle birlikte müminler, oruç ibadetini en iyi şekilde yerine getirebilmek için çeşitli konularda bilgi arayışına giriyor. Bu konulardan biri de seyahat halindeyken oruç tutulup tutulamayacağı konusu.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın konu hakkında verdiği bilgiler ışığında, seferi orucunun nasıl tutulabileceğini ve hangi şartlarda kazaya bırakılabileceğini sizler için derledik.
Seferi Oruç nedir ve Kimler seferi orucu tutabilir?
Seferi oruç, bir kişinin bulunduğu şehirden farklı bir şehre seyahat etmesi halinde, ramazan ayında orucunu kazaya bırakabilme durumudur.
Seyahat sebebiyle yaşanan zorlukları dikkate alan İslam dininde, bu durum için bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Özellikle meslekleri gereği sürekli yolda olanlar için bu durum önem taşır.
Seferi Oruç Şartları ve Mesafesi nedir?
Seferi orucun tutulabilmesi için belirli şartlar bulunmaktadır. En önemli şart, seyahatin en az 90 km mesafe kapsamasıdır. Yolculukta bu mesafeye ulaşanlar ve gittikleri şehirde 15 günü aşmayacak şekilde kalacak kişiler, oruçlarını kazaya bırakabilir.
Diyanet'ten Seferi Oruç Açıklaması
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun açıklamasına göre: Ramazan'da sefer mesafesi en az 90 km olan bir yere yolculuk yapılacaksa, kişi geceden oruca niyet etmeyebilir. Ancak, niyet edildikten sonra yolculuğa çıkılırsa, meşru bir mazeret olmadıkça orucun bozulmaması gerekir.
Buna rağmen sefer bir mazeret olduğu için kişi orucunu seferîliği başladıktan sonra bozarsa kendisine keffâret gerekmeyip sadece kaza gerekir.
Seferi İken Oruç Tutma ve Bozma Durumları nasıldır?
Seferi durumdayken oruç tutulabilir. Ancak, uzun yolculuklar sırasında, özellikle de şoförler için, hem kendilerinin hem de diğer yolcuların güvenliği açısından yeme ve içme eylemine devam edilmesi önerilir.
Yine de, 90 km üzeri yolculuk yapacak kişiler, dayanabilecek durumda iseler oruçlarını tutabilirler. Bu durumda oruç tutanlar, ramazan ayının sevap ve faziletinden yararlanmış olurlar.
Seferi Oruç Nasıl Açılır?
Seferi haldeyken oruç tutanlar, gidilen yerin iftar saatine göre oruçlarını açmalıdır. Uçakla yolculuk edenler, güneşin batışını beklemelidir.
Diğer taşıtlarla seyahat edenler ise, geçtikleri yerin iftar saatine göre oruçlarını açabilirler.
Seferiye Oruç Farz mıdır ve Kaç Gün Sürebilir?
Yolculuk halindeki bir kişinin oruç tutmaması dinen caizdir. Ramazan'da oruç farz olan bir kişi, sonradan kazaya bırakarak oruçlarını tutabilir. Seferi olan kişiye oruç farz değildir.
Eğer kişi yolculukta gittiği yerde 15 günden fazla kalacaksa, kaldığı yerde seferi olma durumu sona erer ve oruç tutması gerekir. Bu durumda olan yolcu sadece gidiş ve geliş esnasında yolda seferi sayılır.
Yolculukta İftar Saatini Ne Belirler?
Yolculuk bitmişse, gidilen yerin iftar vaktinde oruç açılır.
Uçakla yapılan yolculuklarda, yolculuk esnasında iftar saati uçağın bulunduğu şehir baz alınarak belirlenir.
Kara taşıtlarıyla yapılan yolculuklarda ise, yolda iftar vakti o anki konuma göre belirlenir.
Yolcu Orucu ile ilgili ayet ve hadis
Kuran’ı Kerim ayeti: “(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. …” (Bakara Suresi, 185)
Hadis-i Şerif: Hz. Aişe anlatıyor: “Hamza ibni Amr el-Eslemi Radiyallâhu Anh, Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellem’den yolculuk sırasında tutulan orucu sordu. Kendisi çok oruç tutan birisiydi.” Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellem şöyle cevap verdiler: “Dilersen tut, dilersen tutma.” (Buhari, Savm: 33)
Hz. Enes anlatıyor:“Biz Resulullah Sallallâhu Aleyhi Vesellem ile beraber (seferde) idik. Bir kısmımız oruçlu, bir kısmımız oruçsuz idi. Ne oruçlu oruçsuzu ayıplıyor, ne de oruçsuz oruçluyu kınıyordu.” (Buhari, Savm: 37)
