Artvin Çoruh Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü'nden Prof. Dr. Hüdayi Ercoşkun, gurme tuz dünyasına dair yaptığı araştırmalarla, dünya çapında farklı yöntemlerle üretilen 50 tuzu inceledi. Ercoşkun, son yıllarda yemeklerde sadece lezzet değil, aynı zamanda dokunuş, görsellik ve aroma arayanların yeni gözdesinin gurme tuzlar olduğunu belirtiyor.
Gurme Tuzların Özellikleri
Gurme tuzlar, deniz, kaya, flake (yaprak), aromalı ve mineral zengini tuzlar gibi özel türleri kapsıyor. Ercoşkun, bu tuzların mineraller, kristal yapıları ve renkleri sayesinde yemeklere yalnızca tuzluluk değil, aynı zamanda tat derinliği, görsel cazibe ve doku kazandırdığını ifade etti. “Gurme tuzlar içerdiği kalsiyum, magnezyum, potasyum gibi eser minerallerle lezzeti tabakalaştırır. Kristal boyutu ve yapısı ise çiğneme sırasında ağızda yavaş çözünerek yemeğin tadını daha uzun ve zengin hissettirir,” dedi.
Dünya Genelinde Öne Çıkan Gurme Tuzları
Ercoşkun, 50 farklı tuzu incelediği araştırmasında bazı gurme tuzlarını şu şekilde sıraladı:
-
Frans Fleur de Sel (Fransa): İnce yapısıyla zarif bir son dokunuş sağlar.
-
Guerande (Fransa): Ihlamur ağaçları altında kurutulmuş, Fransız Guerande bölgesine özgü tuz.
-
Maldon (İngiltere): Piramit kristalleriyle hafif ve gevrek bir tuz.
-
Himalaya Tuzu (Pakistan): Demir içeriğiyle pembe tonlara sahip.
-
Çankırı Tuzu (Türkiye): Beyaz ve saf yapısıyla 'tereyağlık tuz' olarak bilinir.
-
Kala Namak (Hindistan): Yumurta aromalı, kükürt yapısıyla vegan yemeklerde öne çıkar.
-
Hawaii Alaea Kırmızı Tuzu: Volkanik kırmızı kil içerir, etlerde zengin bir aroma oluşturur.
-
Hawaii Lava Siyah Tuzu: Aktif karbon içerir, detoks etkisi olduğuna inanılır.
-
Hawaii Yeşil Bamboo Jade Salt: Bambu yaprağı özüyle aromalandırılır, sushi ve deniz ürünlerinde kullanılır.
-
İran Mavi Tuzu (Persian Blue Salt): Hafif tatlımsı ve narin bir tada sahip, nadir bulunan mavi kristalli tuz.
-
Kore Bambu Tuzu (Jukyeom): Bambu saplarında yüksek ısıda pişirilmiş tuz, şifalı kabul edilir.
-
Peru Maras Tuzu: Doğal olarak soluk pembe renkte olan, hafif tatlı, yumuşak bir lezzet profili sunar.
Gurme Tuzlarının Fiyatları ve Kullanımı
Ercoşkun, gurme tuzlarının fiyatlarının çeşitlilik gösterdiğini, Guerande ve Maldon tuzlarının dünyada 100 euro ile en pahalıları arasında yer aldığını belirtti. "Gurme tuzları, sadece yemeklerde lezzet değil, renk ve koku gibi özellikler taşıyarak gıda üzerinde farklı tatlar yaratır," diyen Ercoşkun, gurme tuzlarının genellikle piştikten sonra üzerine eklenen bitirme tuzları olarak kullanıldığını vurguladı. Bu tuzlar, yemeklere hem estetik hem de tat katma amacı taşır.
Türkiye'deki Gurme Tuzları
Ercoşkun, Türkiye'de de gurme tuzları üretilen bölgelerin olduğunu belirtti. İzmir ve Çanakkale'de üretilen yaprak tuzları, Türkiye'nin gurme tuzları arasında yer alıyor. Ayrıca, Çankırı tuzunun saf ve değerli bir ürün olduğunu, coğrafi işaretli Çankırı tuzlarının tercih edilmesi gerektiğini belirtti. Çankırı tuzu, civa, kadmiyum ve arsenik gibi ağır metaller içermiyor ve mikroplastik bulunmayan doğal bir tuz olarak öne çıkıyor.
Gurme tuzlar, yemeklerde farklı bir boyut yaratmanın yanı sıra sağlıklı içeriğiyle de dikkat çekiyor. Hem şeflerin hem de ev hanımlarının ilgisini çeken bu özel tuzlar, yemeklere görsel cazibe ve tat derinliği katma özelliğiyle mutfak dünyasında önemli bir yer tutuyor.
