İşte piktogram ve piktografiyle ilgili kapsamlı ve ilgi çekici bilgiler
Piktogram nedir?
Piktogram, bir kavramı, nesneyi, eylemi veya fikri basit bir çizimle temsil eden görsel bir semboldür. Kelimeler yerine görüntüler kullanarak bilgi aktarır.
Evrensel anlaşılırlığı hedeflerler, bu da onları farklı dillerden insanlara kolayca iletilmesi gereken mesajlar için ideal kılar.
Piktografi nedir?
Piktografi, piktogramların kullanıldığı bir yazı veya iletişim sistemidir. Yani, bir dizi piktogramın bir araya gelerek bir hikaye, bir yönerge veya bir mesaj oluşturmasıdır.
Piktografi, kelime veya ses tabanlı bir alfabeye dayanmayan en eski yazı biçimlerinden biridir.
Günlük hayatta en çok kullanılan piktografi örnekleri:
Günlük hayatımızda piktograflarla her yerde karşılaşırız:
- Trafik İşaretleri: Dönüş yasakları, dur işaretleri, yaya geçitleri gibi işaretler, sürücülerin ve yayaların hızlıca anlaması için piktogramlar kullanır.
- WC İşaretleri: Kadın ve erkek tuvaletlerini gösteren figürler, dil bariyeri olmaksızın anlaşılır.
- Sigara İçilmez İşaretleri: Üzerine çizgi çekilmiş bir sigara resmi, sigara içmenin yasak olduğunu açıkça belirtir.
- Acil Çıkış İşaretleri: Koşan bir insan figürü ve bir kapı simgesi, acil çıkış yönünü gösterir.
- Tehlike Sembolleri: Kimyasal ürünlerin üzerindeki kurukafa, alev veya ünlem işaretleri gibi semboller, potansiyel tehlikeleri gösterir.
- Elektronik Cihaz Simgeleri: Telefonlarımızda veya bilgisayarlarımızdaki pil seviyesi, Wi-Fi, bluetooth, oynat/duraklat gibi simgeler de birer piktogramdır.
- Geri Dönüşüm Sembolleri: Üç okla daire içine alınmış sembol, geri dönüşümün mümkün olduğunu gösterir.
-
🚻 WC işaretleri: Kadın-erkek simgeleriyle cinsiyeti belirtir.
-
🚭 Sigara içilmez: Üstü çizili sigara simgesiyle ifade edilir.
-
⚠️ Trafik işaretleri: Yaya geçidi, dur, hız sınırı, okul geçidi gibi.
-
🛑 Dur işareti: Dilsiz ve okuma yazma bilmeyenler için bile anlaşılır.
-
🧯 Yangın söndürücü ve acil çıkış yönlendirmeleri
-
🚮 Çöp kutusu sembolleri (çöp atınız)
Piktografi tarihi:
Piktografi, insanlık tarihindeki en eski iletişim biçimlerinden biridir ve genellikle yazının ilk adımı olarak kabul edilir:
- Mağara Resimleri (Prehistorik Çağlar): İnsanların duvarlara çizdikleri av sahneleri, hayvan figürleri ve semboller, piktografinin ilk örnekleri olarak kabul edilir. Bu çizimler, günlük yaşamı, ritüelleri veya inançları kaydetmek için kullanılıyordu.
- Mezopotamya ve Sümerler (MÖ 4. Binyıl): Sümerler, kil tabletler üzerine çizdikleri piktogramlarla ticari kayıtlar tutmaya başladılar. Bu piktogramlar zamanla stilize oldu ve çivi yazısına dönüştü. Çivi yazısı, piktografik kökenlere sahip olsa da, zamanla hece ve fonetik sesleri temsil eden işaretlere evrildi.
- Mısır Hiyeroglifleri (MÖ 3. Binyıl): Mısır hiyeroglifleri, piktografi ve ideografinin en bilinen örneklerinden biridir. Her bir hiyeroglif, bir nesneyi, bir kavramı veya bir sesi temsil edebilir. Bu karmaşık sistem, hem resimsel hem de fonetik unsurları birleştiriyordu.
- Çin Yazısı: Çin yazısının kökenleri de piktograflara dayanır. İlk karakterler, nesnelerin basitleştirilmiş çizimleriydi. Zamanla bu karakterler karmaşıklaştı ve fonetik unsurlarla birleşerek günümüzdeki Çin yazısını oluşturdu.
Piktografi, yazı sistemlerinin gelişiminde kritik bir rol oynamıştır. İnsanların somut kavramları kaydetme ihtiyacı, soyut sembollere ve sonunda fonetik alfabeye geçişin yolunu açmıştır.
-
M.Ö. 3300 - Mısır Hiyeroglifleri: Resim temelli yazı sistemidir. Her sembol bir nesneyi ya da sesi temsil ederdi.
-
Sümerler – Çivi yazısı öncesi piktogramlar: Tarım ve ticaretle ilgili bilgileri kaydetmek için kullanılmıştır.
-
Çin Yazısı: İlk hali piktografikti. Zamanla karmaşık harflere dönüşse de temelinde piktografi yatar.
-
Orta Amerika’da Mayalar: Güneş, su, hükümdarlık gibi kavramları piktografik şekillerle anlatmışlardır.
-
Amerikan yerlileri: Kayalık yüzeylere avcılık, göç, doğa olaylarını çizerek anlatmışlardır.
Günümüzde Afrika ve Amerikan yerlilerinde piktografi kullanılıyor mu? Dinlerde piktografi var mı?
Evet, piktograflar günümüzde hala farklı kültürlerde ve dinlerde kullanılmaktadır:
- Afrika: Bazı Afrika kabileleri, özellikle Batı Afrika'daki Adinkra sembolleri gibi, hala geleneksel piktografik semboller kullanmaktadır. Bu semboller, kumaşlarda, seramiklerde ve diğer el sanatlarında kullanılır ve belirli atasözlerini, felsefi kavramları veya tarihi olayları temsil eder. Sanat eserlerinde ve bazı toplulukların kültürel pratiklerinde hala piktografik anlatımlar görülebilir.
- Amerikan Yerlileri: Kuzey ve Güney Amerika yerli kültürleri, kaya sanatı, totem direkleri, kilimler ve seramikler üzerinde zengin bir piktografik geleneğe sahiptir. Kızılderili kabileleri, av olaylarını, savaşları, ritüelleri veya mitolojik hikayeleri kaydetmek için piktogramlar kullanmışlardır. Bazı topluluklar hala bu gelenekleri sürdürmektedir ve bu semboller onların kültürel kimliklerinin önemli bir parçasıdır.
- Dinlerde Piktograf: Dinler tarihinde ve günümüzdeki dini pratiklerde piktograflara sıkça rastlanır:
- Antik Dinler: Antik Mısır, Mezopotamya ve diğer medeniyetlerin dinlerinde tanrıları, ritüelleri ve kutsal kavramları temsil eden piktografik semboller yaygındı.
- Hristiyanlık: Balık (İsa'yı temsil eden), çapa (umudu temsil eden), haç gibi semboller, Hristiyanlıkta piktografik bir işleve sahiptir. Kiliselerin vitraylarında veya ikonalarında da sıkça sembolik imgeler kullanılır.
- İslam: İslam sanatında figüratif çizimlerden kaçınılması nedeniyle, doğrudan piktografik figürler yerine, kaligrafi ve geometrik desenler üzerinden sembolik anlamlar iletilir. Ancak, belirli İslami semboller (örneğin, hilal ve yıldız) görsel birer temsil görevi görür.
- Budizm ve Hinduizm: Lotus çiçeği (saflığı temsil eden), Om sembolü (evrenin sesini temsil eden), Mandala'lar (kozmik düzeni temsil eden) gibi sayısız piktografik sembol bulunur.
- Sembollerin Gücü: Dinlerdeki piktograflar, inançları pekiştirmek, hikayeleri anlatmak ve soyut kavramları somutlaştırmak için güçlü birer araçtır.
-
Afrika ve Amerika yerlileri: Geleneksel topluluklarda kültürel hikâyelerin, totemlerin ve ritüellerin aktarımında hâlâ piktografik semboller kullanılıyor. Özellikle Kuzey Amerika’daki bazı Kızılderili kabilelerinde bu kullanım devam etmektedir.
-
Dinlerde:
-
Hristiyanlık: İsa’nın çarmıhı, balık sembolü (ichthys) gibi simgeler piktografik anlam taşır.
-
İslam: Görsel temsilden kaçınılsa da semboller (hilal, yeşil renk) anlam taşır.
-
Hinduizm ve Budizm: Lotus, svastika gibi sembollerle maneviyat aktarılır.
-
Yahudilik: Menora (yedi kollu şamdan) sembolü, kutsal anlam taşır.
-
Piktografi hakkında ilginç bilgiler:
-
🪨 Tarihin ilk "tweet"leri piktograflardır. Çünkü mesajları kısa, öz ve görseldir.
-
⛰️ Bazı Afrika kabilelerinde taşlara oyulan piktografiler, ataların ruhlarıyla iletişim amacıyla kullanılır.
-
🏞️ Amerikan yerlilerinin kaya resimleri, göç yollarını ve kutsal bölgeleri anlatır.
-
🧠 Modern semboller (örneğin bilgisayar ekranındaki ikonlar) piktografi kökenlidir.
-
✈️ Uluslararası havaalanlarında neredeyse tüm yönlendirmeler piktogramlarla yapılır. Bu da onu evrensel bir dil haline getirir.
-
📱 Emoji’ler de dijital çağın piktografileri sayılır.
- Evrensellik İsteği: Piktograflar, farklı dilleri konuşan insanlar arasında ortak bir iletişim dili oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu yüzden havalimanları, olimpiyat oyunları gibi uluslararası ortamlarda sıklıkla tercih edilirler.
- Dilin Evrimi: Piktograflar, yazının evriminde çok önemli bir aşamayı temsil eder. İlk başta sadece nesneleri temsil ederken (örneğin, bir öküz çizimi öküz anlamına geliyordu), zamanla fikirleri ve eylemleri de temsil etmeye başladılar (ideogramlar, örneğin, bir güneş çizimi "sıcak" veya "gündüz" anlamına gelebilir). Daha sonra, bu piktogramlar belirli sesleri temsil etmeye başladı ve fonetik yazı sistemlerinin temelini oluşturdu.
- Duygusal Etki: Piktograflar, kelimelerden daha hızlı bir şekilde duygusal bir etki yaratabilir. Örneğin, bir tehlike işareti veya bir yasak işareti, anında uyarı veya engelleme hissi uyandırır.
- Modern Kullanım: Günümüzde emoji'ler, piktografinin modern bir yorumu olarak görülebilir. Duyguları, nesneleri ve eylemleri kısa ve öz bir şekilde görsel olarak ifade etmemizi sağlarlar. Akıllı telefonlarımızdaki uygulamaların ikonları da aslında birer piktogramdır.
- Kültürel Bağlam: Piktografların anlamı, kültürel bağlama göre değişebilir. Örneğin, bir gülen yüz evrenselliğe yakınken, bazı daha soyut piktogramlar farklı kültürlerde farklı algılanabilir. Bu, piktogramların tasarımında evrensel anlaşılırlığın neden bu kadar önemli olduğunu gösterir.
- Uzay Araştırmaları: Uzaya gönderilen Voyager uzay araçlarında, dünyaya yabancı medeniyetlerin mesajı olarak piktogramlar kullanılmıştır. Bu piktogramlar, insanlığın yeri, anatomisi ve teknolojik yetenekleri hakkında temel bilgileri evrensel bir dilde sunmayı amaçlamıştır.
Piktografi, görsel iletişimin gücünü ve insanlığın tarih boyunca bilgiyi aktarma çabalarını çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor.
İşte günlük hayatta sıkça karşılaştığımız piktogram örnekleri:
🚻 Tuvalet İşaretleri
Kadın ve erkek sembolleri, umumi tuvaletlerde cinsiyet ayrımını belirtir.
🚭 Sigara İçilmez
Üstü çizili sigara simgesi, kapalı alanlarda sigara içmenin yasak olduğunu gösterir.
⚠️ Trafik Uyarı İşaretleri
Yaya geçidi, okul geçidi, viraj uyarısı gibi işaretler, sürücüleri ve yayaları bilgilendirir.
🛑 Dur İşareti
Sekizgen kırmızı işaret, sürücülerin durması gerektiğini belirtir.
🧯 Yangın Söndürücü ve Acil Çıkış
Acil durum ekipmanlarının yerini gösteren simgeler, güvenliği artırır.İstanbul Üniversitesi+1Netvent+1
🚮 Çöp Atınız
Çöp kutusu simgesi, çevre temizliği için çöp atma yerlerini belirtir.
Bu piktogramlar, dil farkı gözetmeksizin herkesin anlayabileceği şekilde tasarlanmıştır ve evrensel iletişim sağlar.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
