Türk mutfağının sokak lezzetleri arasında önemli bir yere sahip olan şavurma, hem doyurucu hem de pratik olmasıyla son yıllarda yeniden popüler hale geldi. İsmi kulağa biraz yabancı gelse de aslında hepimizin yakından tanıdığı bir yemekten söz ediyoruz. Peki şavurma nedir, nasıl yapılır, hangi ülkeden çıkmıştır ve evde nasıl hazırlanır?
Şavurma Yemeğinin Kökeni Ve Ortaya Çıkışı
Şavurma, kökeni Orta Doğu mutfağına dayanan bir yemektir. Arapça kökenli “shawarma” kelimesinden Türkçeye geçmiştir.
Anlam olarak “çevirme” demektir ve bu isim, yemeğin pişirilme şeklinden gelir. Yani etin dik bir şişe geçirilip döner gibi çevrilerek pişirilmesi, şavurmayı diğer yemeklerden ayırır.
Aslında Türk döneriyle büyük benzerlik taşır, ancak kullanılan baharatlar, pişirme şekli ve servis biçimiyle ondan ayrılır. Özellikle Lübnan, Suriye, Ürdün ve Filistin gibi ülkelerde çok yaygındır.
Şavurma Nasıl Yapılır?
Şavurma, genellikle kuzu, dana veya tavuk etinden yapılır. Etler önce ince ince dilimlenir, ardından özel bir marine sosuyla harmanlanır.
Bu sosun içinde genellikle şu malzemeler yer alır:
- Yoğurt
- Zeytinyağı
- Sarımsak
- Kimyon
- Karabiber
- Sumak
- Limon suyu veya sirke
Et, bu karışımda birkaç saat — hatta mümkünse bir gece — dinlendirilir.
Daha sonra dik bir şişe dizilerek yavaş yavaş çevrilir ve dış kısmı kızardıkça ince ince kesilerek servis edilir.
Evde yapılacaksa, aynı et karışımı tavada veya döküm ızgarada pişirilerek de hazırlanabilir.
Şavurma Hangi Ülkeye Aittir?
Şavurma, Lübnan ve Suriye mutfaklarıyla özdeşleşmiş olsa da, aslında Osmanlı İmparatorluğu döneminde ortaya çıkan dönerin farklı bir yorumudur.
Yani köken olarak Ortadoğu’ya ait olsa da, Türk mutfağıyla da yakın akrabadır.
Bugün dünya genelinde şavurma;
- Orta Doğu’da pide arasında,
- Avrupa’da dürüm şeklinde,
- Amerika’da ise “shawarma wrap” adıyla satılmaktadır.
Şavurma İle Döner Arasındaki Farklar
Birçok kişi şavurma ile döneri karıştırır. Ancak aralarında küçük farklar vardır:
- Baharat farkı: Şavurmada daha keskin baharatlar ve limon suyu kullanılır.
- Pişirme farkı: Döner daha yavaş pişer, şavurma ise genellikle yüksek ısıda çevrilerek yapılır.
- Sunum farkı: Şavurma genellikle humus, turşu, sarımsaklı sos veya tahinle servis edilir.
Şavurma Yanında Ne İle Servis Edilir?
Şavurma, tek başına bir ana yemek olabileceği gibi, yanına eklenen birkaç lezzetle daha da zenginleşir.
En çok tercih edilen eşlikçiler şunlardır:
- Lavaş veya Arap ekmeği
- Humus
- Patates kızartması
- Sarımsaklı yoğurt sosu
- Turşu ve soğan salatası
Bu haliyle hem pratik bir sokak yemeği hem de evde yapılabilecek doyurucu bir ana yemek haline gelir.
Evde Şavurma Yapmanın Püf Noktaları
- Eti marine ettikten sonra en az 4 saat bekletmek lezzeti artırır.
- Tavada pişiriyorsanız, eti karıştırmadan önce suyunu salıp çekmesini bekleyin.
- Servis ederken mutlaka taze lavaş veya pide kullanın.
- Limon suyu ve sumak, şavurmanın kendine has ekşimsi aromasını verir; bu malzemeleri eksik etmeyin.
Şavurma, Arap mutfağından dünyaya yayılan, Türk dönerine çok benzeyen ama kendine özgü baharat ve soslarla farklı bir karakter kazanan lezzetli bir yemektir.
Evde yapmak da oldukça kolaydır; tek ihtiyacınız olan iyi marine edilmiş et ve bol baharatlı bir karışımdır.
