İslam fıkhında protez göz ve gözden çıkan akıntıların abdesti bozup bozmayacağına dair hükümler, mezhepler arasında farklılık gösterebilir.

Protez Gözün Abdeste Etkisi
Protez göze abdestte su ulaştırmak gerekir mi?
Âlimlerin ittifakına göre abdest alırken gözün içinin yıkanması gerekli değildir. Bu sebeple göze yerleştirilen protez, abdeste engel teşkil etmez. Protezin varlığı, abdesti geçersiz kılan bir unsur olarak değerlendirilmez.
Protez gözden akan sıvılar abdesti etkiler mi?
Protez göz sebebiyle gelen gözyaşı benzeri akıntılar dinen temiz kabul edilir. Rivayetlerde,
“Gözyaşından ve burun akıntısından dolayı abdest gerekmez.” ifadeleri yer almaktadır. Bu tür temiz sıvılar abdesti bozmaz.

Gözden Gelen İltihap ve Mezheplere Göre Hüküm
Hanefî mezhebine göre iltihap abdesti bozar mı?
Gözden çıkan sıvı dinen necis sayılan kan, irin veya iltihap ise Hanefî mezhebine göre abdest bozulur. Çünkü necâsetin beden dışına çıkması abdesti etkiler.
Şâfiî mezhebine göre hüküm nasıldır?
Şâfiî mezhebinde ise ön ve arka organlar dışındaki bölgelerden çıkan sıvılar abdesti bozmaz. Bu nedenle gözden akan iltihap, kan veya benzeri akıntılar Şâfiî mezhebine göre abdesti bozucu değildir.
Diyanet'in değerlendirmesi
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 12.07.2017 tarihli açıklamasına göre; protez göz abdeste engel değildir, temiz kabul edilen gözyaşı ve benzeri akıntılar abdesti bozmaz, ancak Hanefî mezhebinde iltihap ve kan gibi necis sıvılar abdesti bozar.
Göz ve Abdest Hakkında Temel Hükümler
-
Protez Göz ve Abdest:
-
Âlimler, abdest alırken gözlerin içinin yıkanmasının gerekmediği konusunda ittifak etmişlerdir.
-
Bu nedenle, göze takılan protez gözler abdestin geçerliliğine engel değildir (abdeste mâni değildir).

-
-
Gözden Çıkan Temiz Akıntılar (Gözyaşı vb.):
-
Protez gözden veya normal bir gözden gözyaşı gibi dinen temiz (necis olmayan) bir sıvının çıkması abdesti bozmaz.
-
Hadis rivayetinde: "Gözyaşından ve burun akıntısından dolayı abdest gerekmez." denilmiştir.

-
-
Gözden Çıkan Necis Akıntılar (Kan, İrin, İltihap vb.) ve Mezhep Görüşleri:
-
Hanefî Mezhebi:
-
Gözden dinen necis sayılan (kan, irin, iltihap gibi) şeylerin çıkmasıyla abdest bozulur. (Vücudun ön ve arkadan çıkanlar dışındaki bir yerinden necis bir sıvının çıkıp yayıldığı durumlarda abdest bozulur.)
-
-
Şâfiî Mezhebi:
-
Ön ve arkadan (idrar yolu ve dışkılama organlarından) çıkanlar hariç, vücudun diğer yerlerinden çıkan şeylerden dolayı abdest bozulmaz.
-
Bu nedenle, gözden akan iltihap, kan vb. sıvılarla da abdest bozulmaz.
-
-
-
Necasetin Yayıldığı Alanın Hükmü (Hanefî Fıkhına Göre Detay):
-
Hanefî mezhebine göre, necis olan kan, irin veya iltihabın abdesti bozması için, çıktığı yerden vücudun temiz kısmına yayılması ve bulaşması şarttır. Eğer damla yerinde kalır veya yayılmazsa abdest bozulmaz. Göz için bu durum, akıntının göz çukurundan (göz kapağı dahil) dışarıya akması anlamına gelir.

-
-
Daimi Akıntı (Sürekli İltihap) Durumu (Özür Hükmü):
-
Şayet bir kişinin gözünden sürekli olarak iltihap, kan veya irin akıyorsa ve bu durum bir namaz vakti boyunca hiç kesilmeyecek şekilde devam ediyorsa, bu kişi "özür sahibi" (ma'zûr) hükmüne girer.
-
Özür sahibinin abdesti: Özür sahibi, her namaz vakti için bir abdest alır ve bu abdestle o vakit içinde dilediği kadar farz ve nafile namaz kılabilir, Kuran okuyabilir. Akıntı (özür) devam etse bile abdesti bozulmaz. Abdesti, sadece o namaz vakti çıkınca veya özür akıntısı dışındaki bir sebeple (idrar, yel vb.) bozulur.
-
Bu hüküm, hem Hanefî hem de diğer mezheplerde kolaylık sağlayan bir fıkıh kuralıdır.

-
-
Malikî ve Hanbelî Mezheplerinin Yaklaşımı (Genel Bakış):
-
Malikî Mezhebi: Abdesti bozan temel şeyler ön ve arkadan çıkanlar (büyük/küçük abdest) ile yeldir. Vücudun diğer yerlerinden (göz dahil) çıkan kan, irin, iltihap gibi şeyler az olsun çok olsun abdesti bozmaz. (Şâfiî mezhebine benzer bir yaklaşım sergiler.)
-
Hanbelî Mezhebi: Hanbelî mezhebinde de ön ve arkadan çıkanlar esastır. Kan, irin ve iltihap gibi şeyler, ön ve arkadan çıkmamışsa (ağızdan veya burundan çıkanlar hariç) çok miktarda (fukahanın belirlediği bir miktar) olması durumunda abdesti bozar. Gözden akan iltihap bu kapsama girebilir.
-
-
Protez göz abdesti bozmaz ve abdeste engel değildir.
-
Gözyaşı gibi temiz akıntılar abdesti bozmaz.
-
Kan/İltihap/İrin gibi necis akıntılar:
-
Hanefî'ye göre: Dışarıya yayılırsa bozar.
-
Şâfiî ve Malikî'ye göre: Bozmaz.
-

Hangi mezhebe tabi olunursa olunsun, gözdeki akıntı sürekli ve kesintili değilse (bir namaz vaktini kapsıyorsa) kişi özürlü sayılır ve yukarıdaki kolaylık hükümleri uygulanır.
Hükümlerdeki bu farklılık, abdesti bozan hallerin tanımındaki mezhepsel yorum farkından kaynaklanır. Kişinin kendi mezhebinin görüşüyle amel etmesi esastır. ATB

İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!











