Matematik Kabiliyeti Gerçekten Genetik Mi?
Londra Goldsmiths Üniversitesi’nden Prof. Yulia Kovas, insanların matematik yeteneği üzerine uzun yıllardır çalışmalar yürütüyor. Araştırmalar, tek yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine kıyasla matematikte birbirine çok daha benzer performans sergilediğini gösteriyor. Bu da genlerin işin içinde olduğunu ortaya koyuyor.
Prof. Kovas’a göre genler, orta öğrenim ve yetişkinlik döneminde matematik başarısının yaklaşık %50-60’ını etkiliyor. Ancak bu demek değil ki genler tek başına belirleyici; çevre ve eğitim de çok önemli.
Çevre ve Deneyim Fark Oluşturuyor
Matematik başarısında sadece okul ve dersler etkili değil. Prof. Kovas, çevrede maruz kaldığımız küçük detayların bile ilgi alanımızı değiştirebileceğini belirtiyor. Örneğin, radyoda duyduğumuz bir şey ya da günlük küçük deneyimler, matematikle ilgili algımızı şekillendirebilir.
İyi haber şu ki, Dr. Iro Xenidou-Dervou’ya göre matematik yeteneği geliştirilebilir. Düşünce biçimi, inanç ve duygular, matematik performansımız üzerinde büyük rol oynuyor.
Matematik Kaygısı Başarıyı Nasıl Etkiler?
Herkes zaman zaman “Ben matematikte kötüyüm” diye düşünür. Ancak Dr. Xenidou-Dervou’ya göre bu düşünce, bir kısır döngü yaratıyor:
* Matematik kaygısı → Matematikten uzaklaşma → Performans düşüşü → Kaygının artması
Kaygı, çalışma hafızamızda çözmemiz gereken problemler için yeterli alan bırakmaz. Sonuç? Matematikte başarısızlık hissi pekişir.
Doğuştan Matematik Yeteneği Var Mı?
University College London’dan Prof. Brian Butterworth, çocuklarda doğuştan sayıları anlama yeteneği olduğunu vurguluyor. Ancak bazı çocuklarda bu mekanizma yeterince güçlü çalışmayabilir.
Özellikle diskalkuli adı verilen öğrenme bozukluğu, insanların %5 kadarını etkiliyor ve aritmetik işlemleri yapmayı zorlaştırıyor. Prof. Butterworth, bu çocuklara erken yaşta müdahale edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Matematikte Temel Atlamamak Önemli
Dr. Xenidou-Dervou, matematiği “tuğlalarla duvar örmeye” benzetiyor. Temel bilgiler sağlam değilse üst düzey konulara geçmek mümkün değil. Tarih veya edebiyat gibi derslerde bir konuyu atlamak sorun yaratmasa da, matematikte eksik tuğla üstüne yeni tuğla koymayı zorlaştırır.
Dünya Genelinde Matematik Başarısı
PISA sınavları, Çin, Finlandiya ve bazı Doğu Asya ülkelerinin öğrencilerini yıllardır en üst sıralarda gösteriyor. Çinli eğitim uzmanı Zhenzhen Miao, Çin’de matematik öğretiminin temel bilgilere ve düşünceye odaklandığını vurguluyor. Öğretmenler günde bir-iki saat ders veriyor ve hazırlık için yeterli zamana sahip.
Finlandiya’daki sistem de benzer bir felsefeye sahip: Her öğrenci temel kabiliyetleri öğreniyor ve öğretmenler saygı görüyor. Bu sayede kaliteli öğretmen yetişiyor ve öğrenciler sağlam temellerle matematiğe başlıyor.
Matematikte Başarı Genetik ve Çevrenin Birleşimi
Matematik başarısında genetik bir temel olsa da çevre ve eğitim çok önemli. Kaygıyı yönetmek, temel konuları iyi öğrenmek ve inancımızı güçlendirmek, matematikte başarılı olmanın anahtarları arasında yer alıyor.
