TASAVVUFİ YORUMDA; "6 SAYISI: Tasavvufta 6 sayısı yaratılıştaki mükemmelliği ifade eder. 6 matematikte mükemmel sayıların ilki olarak tanımlanır. Bu yoruma göre: Allah (c.c.) Yer ve gökleri 6 günde yaratmıştır ve tam mükemmel hale getirmiştir. Bu ayet-i kerimedeki 6 sayısının hikmeti, yaratılışın tam veya mükemmel olmasını ifade eder. Bu bakımdan 6 sayısının hükmü bir tamamlanmayı veya mükemmel hale gelmeyi gösterir. Bunu insan hayatında görmekteyiz. Sırlar ilminin bize bildirdiğine göre, insanın dünyaya gelmesinden sonraki ilk 6 ayı ve ilk 6 senesi çocuk için çok önemlidir. Bu sürelerde çocuğun bakımında ve yetiştirilmesinde çok dikkatli olunmalıdır. Ondan sonraki süreler 10 ar yıl olarak devam eder. Vitir namazının eklenmesiyle namaz sayıları 6 ya çıkmıştır. Bu şekilde namaz, 6 sayısının hükmü altında mükemmel olarak tamamlanmıştır."[1] Yeni-Platoncu sistemlere göre; "6, hem toplamı hem de parçaları açısından en mükemmel sayıdır. Ya 1+2+3 toplamıyla ya da lx2x3 çarpımıyla elde edilebilir. Ayrıca 6, ilk erkek sayı olan iki (2) ve ilk dişi sayı olan üçün (3) ürünüdür."[2]

AHİRET GÜNLERİ: K.Kerim'de geçen "gün" kelimesi, 'an, devir, dönem, vakit, müddet, aşama' anlamlarına gelmektedir. Buradaki günü dünya günleri ile kıyaslamak bizi yanıltabilir. Henüz dünya yaratılmadan, dünyaya ait günler de takdir edilmeden, Allah'ın yaratmasını haftanın günleri ile sınırlamak doğru olmaz. Bu günler bizim bildiğimiz ve kullandığımız günler değildir. Bunlar Ahiret günleridir. Nitekim Hacc suresinde; "Muhakkak ki, Rabbinin nezdinde bir gün sizin saymakta olduklarınızdan bin yıl gibidir." Buyrulmaktadır.[3] Yine Mearic suresinde de: "Melekler ve Ruh, Cebrail, oraya, miktarı dünya senesi ile ellibin yıl olan bir günde yükselip çıkar." Buyrulmaktadır.[4]

HAMİLELİK DÖNEMİ GİBİ: Anne karnındaki çocuğu yaratan kimdir? Allah'tır. (c.c.) Ancak yaratılan bu çocuk, yine Allah'ın bir kanunu olarak anne karnında gelişimini tamamlar ve 9 ay sonra doğar. Tohumu yaratan Allah'tır. Ancak bu tohumun ağacı ve meyvesi takdir edilen aşamalardan sonra ortaya çıkar.

Herşeyin bir ölçü ve sebep ile yaratılması Allah'ın bir kanunudur. Bunun gibi Allah(c.c.) gökleri ve yeri yaratmış. Anne karnındaki çocuk gibi gökler ve yer gelişimini 6 aşamada tamamlamıştır. Yer ve göklerin yaratılması ölçüsüz ve basit bir yaratılış değildir. Bu yaratılışta 6 aşama, 6 derecelendirme, 6 gelişim, 6 dönem vardır. Nitekim jeolojik araştırmalar da bu tespitleri destekler sonuçlara ulaşmakta ve yeryüzünün oluşumunu dönemlere ayırmaktadır. Astronomların uzayın oluşumu ile ilgili araştırmalarında da benzer tahminler görülmektedir. Bizim göklerin ve yerin 6 günde yaratılmasından anladığımız budur. Doğrusunu Allah bilir.

ARŞA İSTİVA: Ayet-i kerimede istiva kelimesi de geçiyor. İstiva, Arapça'da; yüksek olmak, yükseklik, yönetimi altına almak ve istikrar bulmak anlamlarına gelir. Ebu's-Suud arş hakkında şöyle der: "Arş, diğer cisimleri kuşatan bir cisimdir. Yüksekliğinden dolayı veya hükümdarların tahtına benzetildiği için bu isim verilmiştir."[5]

Ayet-i kerimede geçen, Allah'ın arşa istiva etmesinden de şunu anlıyoruz: "Allah (c.c.) gökleri ve yerleri yaratıp başıboş bırakmamıştır. Göklerde ve yerde olan herşeyi yönetimi ve kontrolü altına almıştır. Arş, Allah'ın güç ve hakimiyetinin sembolüdür. Kabe'nin ibadet ve kıblenin sembolü olması gibi... (YARIN DEVAM EDECEK İNŞALLAH!)


[1] "Fususu'l - Hikem'in Tercümesi ve Şerhi", Ahmed Avni Konuk, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları

[2] Sayıların Gizemi, Prof. Dr. Annemarie Schimmel

[3] Hacc suresi 47

[4] Mearic Suresi 4

[5] İrşadü'l-?akli's-selim