Allah’ın İsm-i A‘zam’ı: İlahi İsimlerin En Yücesi
Kavramın Kökeni ve Anlamı
İsm-i A‘zam, sözlükte “en büyük isim” anlamına gelmektedir. Terim olarak Allah’ın (c.c.) en güzel isimleri içerisinde yer alan bazı isimler için kullanılmıştır.
İsm-i A‘zam, Allah'ın isimleri içinde bazılarının diğerlerinden daha büyük ve faziletli olduğu düşüncesiyle İslam âlimleri tarafından tartışılmış bir konudur. Hadislerde bu isimle dua edildiğinde makbul dua olduğu belirtilir.
Hadislerde İsm-i A‘zam
Hz. Peygamber’in (s.a.s.) hadislerinde İsm-i A‘zamdan bahsedilir ve bu isimle dua edildiği zaman duanın mutlaka kabul edileceği bildirilir. Ancak hangi ismin İsm-i A'zam olduğu kesin olarak bilinmemektedir.
İsm-i Azamla ilgili Hadis kaynakları: Tirmizî, De‘avât, 64-65, 100 [3475-3476, 3544]; Ebû Dâvûd, Tefrî‘u ebvâbi’l-vitr, 23
Bu hadislerin bir kısmında “Allah” ismi, bir kısmında ise “Rahmân, Rahîm” (esirgeyen, bağışlayan), “Hay Kayyûm” (diri ve her şeyi ayakta tutan), “Zü’l-celâli ve’l-ikrâm” (ululuk ve ikram sahibi) isimleri Allah’ın en büyük ismi olarak belirtilmektedir.
“Resûlullah (s.a.s.), bir kişinin şöyle dua ettiğini işitti: ‘Allah’ım, şehadet ettiğim şu hususlar sebebiyle senden talep ediyorum: Sen, kendisinden başka ilâh olmayan Allah’sın, birsin, Samed’sin (hiçbir şeye ihtiyacın yoktur, her şey sana muhtaçtır), senden çocuk olmadı (kimsenin babası olmadın), doğmadın (kimsenin çocuğu olmadın), bir eşin ve benzerin yoktur.” Bunun üzerine Efendimiz (s.a.s.) buyurdular: “Nefsimi kudret elinde tutan Zât’a yemin olsun ki bu kimse, Allah’tan İsm-i A‘zâm’ı ile talepte bulundu. Şunu bilin ki kim İsm-i A‘zâmla dua ederse Allah ona icabet eder, kim onunla talepte bulunursa (Allah ona dilediğini mutlaka) verir.” (Tirmizî, De‘avât, 64
"Bir adam şöyle dua etmiştir: “Ey Allah’ım, hamdler sanadır, nimetleri veren sensin, senden başka ilâh yoktur. Sen semâvât ve arzın celâl ve ikrâm sahibi yaratıcısısın, Hay ve Kayyûm’sun (kâinatı ayakta tutan hayat sahibisin). Bu isimlerini şefaatçi yaparak senden istiyorum!” (Bu duayı işiten) Resûlullah (s.a.s.) sordu: “Bu adam neyi vesile kılarak dua ediyor, biliyor musunuz?” “Allah ve Resûlü daha iyi bilir?” diye cevap verdiler. Resûlullah şöyle devam etti: “Nefsimi kudret elinde tutan Zât’a yemin ederim ki, o, Allah’a, İsm-i A‘zâm’ı ile dua etti. O İsm-i A‘zâm ki onunla dua edilirse Allah icabet eder, onunla istenirse verir.” (Nesâî, Sehiv, 58 ve Ebû Dâvûd, Tefrî‘u ebvâbi’l-vitr, 23
İsm-i A‘zam'ın Gizemi ve Çeşitli Görüşler
Alimler arasında farklı görüşler mevcut olup, bazıları tüm isimlerin eşit olduğunu savunurken, diğerleri bazı isimlerin özel bir yere sahip olduğunu düşünmektedir. Gerçekte hangi ismin İsm-i A‘zam olduğu ise büyük bir gizemini korumaktadır.
