İnegöl, Türkiye'nin önemli kültürel mozaiklerinden birine ev sahipliği yapıyor: Gürcü toplumu.
Bu zengin kültürel miras, nesiller boyu aktarılan gelenekler, sıkı aile bağları ve toplumsal dayanışmayla günümüze ulaşmıştır.
İşte İnegöl Gürcüleri ve İnegöl'de Gürcü köyleri!
İnegöl Gürcüleri: Kökenleri, Kültürleri ve Dernekleşme Süreçleri
Gürcülerin Türkiye'ye Göç Serüveni
Gürcüler, Türkiye'ye üç ana göç dalgası halinde gelmişlerdir:
- İlk Dalga (1828-1829): Osmanlı-Rus Savaşı sonrası, Osmanlı egemenliğindeki Gürcistan topraklarının Çarlık Rusya'sına geçmesiyle ilk göçler başladı.
- Ana Dalga (1877-1878 - 93 Harbi): Asıl büyük göç, 93 Harbi'nin ardından Rusya ve Osmanlı Devleti arasındaki göç anlaşmalarıyla yaşandı. Bu dönemde Artvin, Acara, Ardahan, Samsthe, Aşağı Guria bölgelerinden Müslüman Gürcüler Osmanlı topraklarına göç etti.
- Üçüncü Dalga (1921): Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulması ve yeni sınır çizimi sonrası gerçekleşti. Bu son dalgada, özellikle Yukarı Acara'daki Türk dilli Müslüman nüfus da göç etti.
Çveneburi: Bizden, bize özgü
Göç eden Gürcüler, geldikleri bölgelere göre kendilerini Acareli (Acaralı), Çürüksulu (Kobuleti'den gelenler), Batumeli (Batumlu), Maçaheli (Macahelli) gibi adlarla tanımlamışlardır. Ancak ortak bir iç tanımlama olarak Çveneburi (Gürcüce: "Bizden, bize özgü") deyimini kullanırlar.
Göçün en büyük nedeni, Müslümanlığı daha iyi yaşayabilme arzusudur. Bu anlamda göç, bir nevi "hicret" olarak da değerlendirilebilir.
Göç sonrası devlet kontrolünde gerçekleşen iskan planlaması ile özellikle orman köylerinde yaşayan Gürcü toplumu, geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlamıştır.
Nüfusun artması ve İnegöl'ün gelişimiyle birlikte, Gürcü köylüleri merkeze yerleşmeye başlamış ve çoğunlukla ağaç ve mobilya sektöründe istihdam bulmuşlardır.
Gürcülerde Sıkı Akrabalık Bağları ve Dernekleşme İhtiyacı
İnegöl'deki Gürcü toplumunun çoğu, aynı bölgelerden gelmeleri nedeniyle yoğun akrabalık bağlarına sahiptir.
Hem geldikleri coğrafyada hem de yerleştikleri dağlık bölgelerin şartları ve ulaşım zorlukları, bayram, düğün, cenaze gibi özel günlerdeki ziyaretleri 3-5 günlük misafirliklerle sınırlı kılmış, bu da akrabalık ve dostluk bağlarını daha da pekiştirmiştir.
Bu güçlü bağlar ve kültürel kimliği yaşatma arzusu, 1970'li yıllarda dernekleşme ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Dernek kurma çalışmaları 1975'te başlamış ve 1977'de resmileşmiştir.
İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği, o günden bu yana sosyal ve kültürel misyonunu hiç kaybetmeden faaliyetlerini sürdürmektedir.
İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği'nin Rolü
İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği, 1977 yılında kurulmuştur. Amacı:
- İnegöl ve çevresinde yaşayan Gürcü hemşerileri aynı çatı altında toplamak.
- Manevi değerlerini, milli şuur ve beraberlik duygularını, örf, adet ve ananelerini yaşatmak.
- Birlik ve beraberlik içinde dayanışmayı sağlamak.
Dernek, İnegöl ve Türkiye'de Gürcü kültürünün, halk danslarının ve folklorunun yaşatılmasında önemli bir role sahiptir.
Dernek çatısı altında sadece bir "toplanma alanı" olmaktan öte, amatör ruhla profesyonelce faaliyet gösteren folklor ve tiyatro ekipleri aracılığıyla gelecek nesilleri zararlı alışkanlıklardan koruyup üretken bireyler olmaları hedeflenmektedir.
Bu tür sosyal faaliyetlerin insanların gelişimindeki rolü dernek tarafından büyük önemle vurgulanmaktadır.
İnegöl'deki Gürcü Köyleri
İnegöl'de 17 adet Gürcü köyü bulunmaktadır. Bunlar:
- Hayriye
- Muratbey (Dereçat)
- Hasanpaşa
- Mesruriye
- Bahçekaya
- Sulhiye
- Saadet (Pazaralan)
- Tüfekçikonak
- Çiftlik
- Bataklı (Çaylıca)
- Gülbahçe
- Hilmiye
- Gazelli (Hamidiye)
- Fevziye
- Karakadı
- Fındıklı
İnegöl merkezde ise Hamidiye, Mahmudiye, Kemalpaşa mahallelerinde yoğun olarak Gürcü nüfusu yaşamaktadır.
İnegöl'de Gürcü Örf ve Adetleri, Mutfak ve Düğün Gelenekleri
Örf ve adetlerin ana kaynağı saygı ve sevgidir. 70 yaşındaki bir dedenin kendisinden çok küçük birine ayağa kalkarak gösterdiği saygı, bunun en güzel örneğidir.
Aile içinde Gürcüce konuşularak ana dilin gelecek nesillere aktarılması sağlanır. Gürcüler, gelenekleri gereği acı ve tatlı günde birlikte olmayı, birlikte eğlenmeyi, yemeyi, güzellikleri ve bireysel özelliklerini paylaşmayı severler.
Gürcü düğün ve cenazelerine katılım çok yoğun olur.
En bilinen Gürcü yemekleri şunlardır:
- Pıhali lobia
- Kerçki lobia
- Ciriçina
- Sinori
- Çimuri
- Cadi
- Lobio
- Hinkal
- Haçapuri
İnegöl'de Gürcü Düğünleri
Düğünler çok kalabalık ve eğlenceli geçer. Genellikle düğünden bir önceki gece erkek eğlencesi düzenlenir. Bu eğlencelerde 7'den 70'e herkes akordeon, doli ve mızıka eşliğinde, bazen de sopalarla tahtaya vurarak kolsama, horomi, tikva tikva gibi mahalli oyunlar oynayıp eğlenirler.
Düğün sonunda yapılan gelin indirme töreni de gelenekseldir. Damadın arkadaşları tarafından gerçekleştirilen gelin indirmede, gelin arabası evin yakınında durdurulur ve 'horila' (gelin indirme halayı) çekilir.
Damadın arkadaşları, damat ve sağdıça tatlı-sert şakalar ve sürprizler yaparak geline eve girmesi için yol açarlar.
Günümüzde teknoloji ve sosyal medya ile iletişim ve paylaşım, cemiyetlerin, dernek programlarının ve cenazelerin daha kalabalık olmasını sağlamaktadır.
İnegöl’de Gürcü Köy ve Yerleşimleri
Toplam 17 Gürcü köyü vardır:
-
Hayriye
-
Muratbey (Dereçat)
-
Hasanpaşa
-
Mesruriye
-
Bahçekaya
-
Sulhiye
-
Saadet (Pazaralan)
-
Tüfekçikonak
-
Çiftlik
-
Bataklı (Çaylıca)
-
Gülbahçe
-
Hilmiye
-
Gazelli (Hamidiye)
-
Fevziye
-
Karakadı
-
Fındıklı
-
İnegöl Merkezde: Hamidiye, Mahmudiye, Kemalpaşa mahallelerinde yoğun nüfus.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
