Türkiye'deki milyonlarca çalışanı ve emekli adayını yakından ilgilendiren sosyal güvenlik mevzuatı, yeni yılla birlikte önemli değişikliklerin eşiğinde. Meclis gündeminde yer alan torba yasa düzenlemeleri ve asgari ücret artışıyla tetiklenecek zamlar öncesinde, gün satın alma (borçlanma) yoluyla emekli olmayı düşünenler için 31 Aralık gecesi son fırsat olarak öne çıkıyor. Bu tarihe kadar e-Devlet üzerinden başvurusunu yapanlar, cebinde 200 bin liraya kadar kalabilecek bir avantaj elde edebilecek.
Yeni yılda yürürlüğe girmesi beklenen düzenlemeler, çalışanları ve borçlanma yapacakları "üçlü bir kıskaç" ile karşı karşıya bırakıyor. Birincisi, emeklilik hesabında kritik öneme sahip olan prime esas kazanç üst sınırı mevcut 7,5 kattan 9 kata yükseliyor. İkincisi, doğum borçlanması hariç gün satın alma (borçlanma) oranları mevcut yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarılıyor. Üçüncüsü ise, tüm bu hesaplamaların temelini oluşturan brüt asgari ücret, yılbaşında yapılacak zamla birlikte artacak. Bu üç değişim, 1 Ocak sonrası borçlanma yapacakların ödeyeceği miktarı ciddi oranda yükseltecek.
Prime Esas Kazanç Tavanı ve Emekli Maaşı İlişkisi
Torba yasa taslağında öngörülen değişiklik uyarınca, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirilen en yüksek kazanç olan prime esas kazanç tavanı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılacak. Mevcut asgari ücrete göre yapılan hesaplamada bu tavan 195 bin liradan 234 bin liraya yükselecek. Yeni yılda asgari ücret zammıyla bu rakam daha da artacaktır. Bu artış, yüksek prim ödeme imkanı olan çalışanlar için ileride alacakları emekli maaşını artırıcı pozitif bir etki yaratacak.
Borçlanma Oranlarında Yüzde 45 Zammı Geliyor
Emeklilik için gün satın alma, yani borçlanma yapmak isteyenler (gurbetçiler hariç) şu anda brüt asgari ücretin yüzde 32'si üzerinden ödeme yapıyor. Yeni düzenleme ile yurt dışı ve doğum borçlanması dışındaki borçlanma oranları yüzde 45'e yükseltilecek. Bu oran değişikliği ile aylık ödeme miktarı 8.321 TL'den 11.702 TL'ye çıkacak. Gurbetçiler zaten yüzde 45 ödediği için bu değişimden etkilenmeyecek. Anneler için 3 çocuk için toplam 2.160 günlük hakkı tanıyan doğum borçlanması oranı ise yüzde 32 olarak kalmaya devam edecek. Ancak yeni asgari ücret zammı bu borçlanma tutarlarını da otomatik olarak yükseltecek.
E-Devlet Üzerinden Başvuru ile 200.000 TL Avantajı Yakalayın
Yılbaşından itibaren hem borçlanma oranlarının yüzde 45'e çıkması hem de asgari ücretin artması, borçlanma miktarını iki katmanlı olarak artıracak. Bu nedenle, 31 Aralık'tan önce borçlanma başvurusu yapanlar, mevcut düşük oranlar (yüzde 32) ve mevcut asgari ücret üzerinden hesaplanmış ödeme imkanından yararlanacak. Yapılan hesaplamalara göre, her iki artış da göz önüne alındığında:
→ 18 aylık askerlik borçlanmasında yaklaşık 121 bin TL
→ Doğum borçlanmasında (oran değişmese de asgari ücret artışı avantajıyla) 57 bin TL
→ Bağ-Kur ihya ödemesinde 1 yıl için 72 bin TL
→ Yurt dışı borçlanmada 2 yıl için 80 bin TL
Bu avantajlı ödemeler, sigortalının cebinde kalacak bir kazanç anlamına geliyor. Başvuru yapmak isteyenler ya da ihya imkanı olan Bağ-Kurlular, e-Devlet üzerinden kolaylıkla başvuru işlemlerini yıl sonuna kadar tamamlayabilir.
Hemen Ödeme Zorunluluğu Yok: 3 Ay Süreniz Var
Mevcut avantajlı rakamlardan faydalanmak için borçlanma veya ihya başvurusunu yıl bitmeden yapmak yeterli. Başvuru anında ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. Yapılan başvuru SGK tarafından değerlendirildikten yaklaşık bir ay sonra sigortalıya bir ödeme emri gönderilir. Bu ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren de 2 aylık bir ödeme süresi tanınmaktadır. Bu da demek oluyor ki, başvurudan sonra yaklaşık 3 ay kadar bir süre içinde ödeme yapma imkanı mevcuttur.
Ödeme gününde borcun ödenmemesi durumunda hak yanmamakta, yalnızca yapılan başvuru iptal olmaktadır. Avantajlı ödeme fırsatından yararlanmak için kritik eşik, yıl bitmeden sadece e-Devlet üzerinden başvuruyu gerçekleştirmektir. Oranların artması emekli maaşlarını yükseltecek olsa da, mevcut durumda borçlanma yaparak daha az ödeme ile prim gün sayısını tamamlamak isteyenler için 31 Aralık, kesinlikle kaçırılmaması gereken bir tarih olarak belirlenmiştir.
