Türk Medeni Kanunu'nda yapılan önemli bir değişiklik, 28 Ocak 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Anayasa Mahkemesi, evlenen kadınların artık kocasının soyadını almak zorunda olmadığını öngören maddeyi iptal ederek, kadın-erkek eşitliği ilkesini ön plana çıkardı. Bu kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, evlenen kadınlar soyadlarını değiştirme konusunda serbest bırakılacak.
Türk Medeni Kanunu'ndaki Değişiklikle Kadınlar Soyadı Konusunda Özgürleşiyor
Anayasa Mahkemesi, 28 Nisan 2023 tarihinde aldığı kararla Türk Medeni Kanunu'nun ilgili maddesini iptal etmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) "kadın erkek eşitliğine uygun yeni bir düzenleme" yapma sürecini başlatma kararı almıştı. 28 Ocak 2024 tarihi itibarıyla bu süre tamamlanacak ve yeni düzenleme yapılana kadar evlenen kadınlar için hukuki bir boşluk oluşacak.
Anayasa Mahkemesi'nin Tarihi Kararıyla Yürürlüğe Girecek Değişiklik
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Nazan Moroğlu, Anayasa Mahkemesi kararının kadın-erkek eşitliği açısından önemli bir adım olduğunu belirtti. Moroğlu, "Soyadında eşler arası eşitlik için mücadeleyi 25 yıldır sürdürüyorum. Kadınlar artık evlilik sonrasında kocasının soyadını almak zorunda değil. Bu, demokratik bir toplumun temel kriterlerinden biridir." ifadelerini kullandı.
Anayasa Mahkemesi'nin Gerekçesi ve Süreç
Moroğlu, yeni düzenleme yapılana kadar 29 Ocak ve sonrasında evlenenler için hukuki bir belirsizlik olduğuna dikkat çekerek, Türk Medeni Kanunu'nun diğer maddelerinde de değişiklik yapılması gerektiğini vurguladı. Bu değişikliklerle, eşlerin kendi önceki soyadlarıyla devam etme veya ortak bir soyadı seçme hakkına sahip olmaları gerektiğini ifade etti.
Uzman Görüşleri ve Kadın Hakları Savunucularının Tepkileri
Anayasa Mahkemesi'nin kararında, evlenen kadın ile erkek arasında cinsiyet temelinde farklı muamele yapıldığına vurgu yapılırken, nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinde kamu yararı bulunduğu belirtilmişti. Ancak, bu amaçla kadın ve erkek arasında farklı muamelede bulunmanın haklı bir neden olamayacağı vurgulanarak, yeni düzenlemenin eşler arasında eşitlik ilkesini gözeten bir anlayışı yansıtması bekleniyor.
Anayasa Mahkemesi Kararının Temel İlkeleri ve Hedefleri
Yapılacak yeni düzenlemeyle birlikte, Türkiye'de evlilikle birlikte kadınların soyadını değiştirme zorunluluğu ortadan kalkacak ve evlenen çiftlere daha fazla soyadı seçme özgürlüğü tanınacak.
