Göz sağlığıyla ilgili en çok karıştırılan konulardan biri “efraksiyon bozukluğu”. Aslında tıbbi adı “refraksiyon kusuru” olan bu durum, gözün ışığı doğru şekilde kıramaması sonucu ortaya çıkan bir görme problemidir. Halk arasında miyop, hipermetrop ve astigmat olarak bildiğimiz tüm sorunlar bu grubun içindedir. Peki efraksiyon bozukluğu tam olarak nedir, neden olur ve en önemlisi nasıl tedavi edilir? İşte merak edilen tüm detaylar…
Efraksiyon Bozukluğu Nedir?
Efraksiyon (refraksiyon) bozukluğu, gözün dışarıdan gelen ışığı retina üzerine doğru odaklayamaması anlamına gelir. Işık retinanın önüne ya da arkasına düştüğünde görüntü netleşmez ve kişi uzağı, yakını veya her iki mesafeyi de bulanık görür.
Bu bozukluk üç temel başlıkta incelenir:
- Miyop: Uzak görüntü bulanık olur.
- Hipermetrop: Yakın görüntü net değildir.
- Astigmat: Hem yakın hem uzak görmede eğrilik ve gölgeli görüntüler oluşur.
Belirtiler Nelerdir?
Efraksiyon bozuklukları çoğu zaman yavaş ilerlediği için kişiler uzun süre fark etmeyebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Uzak veya yakın görmede bulanıklık
- Gözlerde çabuk yorulma
- Baş ağrısı
- Geceleri görmede zorlanma
- Göz kısmadan net görememe
- Okurken satırları karıştırma veya harflerin gölgeli görünmesi
Neden Ortaya Çıkar?
Bu bozukluğun ortaya çıkmasında birçok etken rol oynar:
- Genetik faktörler: Ailede göz bozukluğu varsa risk artar.
- Gözün şekil bozuklukları: Gözün normalden uzun ya da kısa olması ışığın doğru kırılmasını engeller.
- Kornea eğrilikleri: Astigmatın en temel nedenidir.
- Yaş: Özellikle 40 yaş sonrası yakın görme sorunları artmaya başlar.
Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis için uygulanan yöntem oldukça basittir. Göz doktoru tarafından yapılan “refraksiyon testi” ile kişinin net görebildiği lens numarası belirlenir. Gerekirse göz bebekleri damla ile büyütülerek daha detaylı ölçüm yapılır.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Efraksiyon bozukluklarının tedavisi kişiye göre değişir. En yaygın çözümler şunlardır:
Gözlük Tedavisi
En pratik ve güvenli yöntemdir. Gözlük, ışığın doğru şekilde kırılmasını sağlayarak net görmeyi geri kazandırır. Özellikle çocuklarda ilk tercih genellikle gözlüktür.
Kontakt Lens Kullanımı
Gözlük kullanmak istemeyen kişiler için ideal bir seçenektir. Günlük, aylık veya yıllık lens çeşitleri bulunur. Astigmatlı kişiler için “torik lensler” özel olarak üretilir.
Lazer Göz Ameliyatı
Uygun hastalarda uygulanır. Lasik, Lasek ve Smile gibi yöntemlerle kornea şekli düzeltilir ve bozukluk kalıcı olarak tedavi edilmeye çalışılır.
Ancak her göz lazer için uygun değildir; doktor kontrolü şarttır.
Gelişmiş Cerrahi Yöntemler
Yüksek numaralı göz bozukluklarında:
- Göz içi lens (ICL)
- Katarakt cerrahisi ile birlikte gözlük numarasını sıfırlama
gibi yöntemler tercih edilebilir.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Efraksiyon bozukluğu tedavi edilmezse:
- Görme kalitesi giderek düşer
- Göz tembelliği riski artar (özellikle çocuklarda)
- Sürekli baş ve göz ağrısı yaşanabilir
- Günlük yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenir
Bu nedenle belirtiler başladığında bir göz hekimine görünmek büyük önem taşır.
Efraksiyon bozuklukları günümüzde en kolay tedavi edilen göz sorunları arasındadır. Doğru teşhis, düzenli kontrol ve kişiye uygun tedavi yöntemiyle net bir görüşe kavuşmak mümkündür. Eğer sık sık bulanık görme ya da baş ağrısı yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir göz muayenesi yaptırmanız faydalı olacaktır.
