Cebimize girdiğinde çoğu zaman sadece değeriyle ilgileniriz… Oysa dolar banknotlarının her biri birer tarih kitabı gibidir. Üzerindeki yüzler; Amerika'nın savaşlarını, devrimlerini, kurumlarını ve değerlerini temsil eden figürlerdir. Peki o yeşil kağıtların üzerinde kim var, neden var? İşte detaylı bir bakış:
1 Dolar – George Washington
Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı. 1 dolarlık banknotta 1963’ten bu yana George Washington yer alıyor. Sadece bağımsızlık savaşının lideri değil, aynı zamanda ülkenin siyasi ahlakının temellerini atan adam olarak kabul ediliyor.
Arka yüzde ise Büyük Mühür yer alır: Piramitin üzerindeki “Tanrı her şeyi görür” anlamına gelen "Annuit Coeptis" yazısı ve tek göz figürü, Amerikan ideallerinin sembolüdür.
2 Dolar – Thomas Jefferson
Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’nin başyazarı ve üçüncü başkan Thomas Jefferson, 2 dolarlık banknotun yüzüdür. Banknot nadiren dolaşıma çıkar, bu da onu gizemli ve koleksiyonluk bir hale getirir. Arka yüzünde Bağımsızlık Bildirgesi’nin imzalanması sahnesi yer alır.
5 Dolar – Abraham Lincoln
Köleliği kaldıran, Amerika’yı iç savaştan çıkaran lider: Abraham Lincoln. 5 dolarlık banknotta onun portresi var. Arka yüzünde ise Lincoln Anıtı bulunur. Lincoln’ün duruşu, özellikle özgürlük ve eşitlik idealini temsil eder.
10 Dolar – Alexander Hamilton
Amerikan finans sisteminin kurucusu. Hiç başkanlık yapmadı ama ilk Hazine Bakanı olarak ülkenin mali omurgasını kurdu. Alexander Hamilton, 10 dolarda yer alıyor. Arka yüzde Hazine Binası bulunur.
Hamilton’un burada yer alması, ekonomiyi yöneten aklın parayla ilişkisini temsil eder.
20 Dolar – Andrew Jackson
Yedinci ABD Başkanı. “Halkın adamı” olarak tanınsa da, Kızılderililere karşı yürüttüğü zorunlu göç politikaları (özellikle “Gözyaşı Yolu”) nedeniyle son yıllarda yoğun eleştiri aldı. Andrew Jackson, 20 dolarlık banknotun yüzünde yer alıyor.
Arka yüzde Beyaz Saray bulunur.
Not: Jackson’un yerine, kölelik karşıtı efsanevi siyahi kadın Harriet Tubman’ın geçmesi planlansa da, bu tasarım yıllardır erteleniyor.
50 Dolar – Ulysses S. Grant
İç Savaş’ın kuzey cephesinin kahramanı ve 18. başkan Ulysses S. Grant, 50 dolarlık banknotun yüzünü süsler. Arka yüzde ABD Kongre Binası yer alır.
Grant, savaştan yorgun çıkan bir ülkeyi toparlamaya çalışan lider olarak anılır. Paraya güvenin sembolüdür.
100 Dolar – Benjamin Franklin
İşte en çok merak edilen: “Franklin başkan mıydı?” Hayır, asla başkan olmadı. Ama o bir mucit, yazar, diplomat, filozof ve bağımsızlık mücadelesinin simge ismi. Benjamin Franklin, 100 dolarlık banknotta yer alıyor çünkü Amerika'nın aklı, bilimi ve diplomasisi onunla özdeşleşti.
Arka yüzde Bağımsızlık Salonu bulunur. Franklin burada hem fikir üretti, hem de tarih yazdı.
Peki Neden Sadece Erkekler Var?
ABD dolar banknotlarının tümü erkek figürlerle dolu. Bu durum uzun süredir tartışma konusu. 2020'li yıllarda Harriet Tubman’ın 20 dolara geçeceği açıklansa da henüz bir değişiklik yapılmadı. Kadın ve azınlık figürlerin yer almaması, Amerika’nın tarihiyle yüzleşme biçimini de sorgulatıyor.
