Dil ülseri; dilin üstünde, kenarında ya da altında çıkan, beyaz veya sarımsı merkezli, etrafı kızarık ve acı veren küçük yaralardır. Konuşurken, yemek yerken hatta su içerken bile can yakabilir.
Bu yaralar genellikle kendi kendine geçse de, bazı durumlarda uzun sürebilir ve tedavi gerekebilir.
Dil Ülserinin Belirtileri Nelerdir?
Dil ülseri genellikle bir anda ortaya çıkar ve hemen hissedilir. Aşağıdaki belirtilerle kendini belli eder:
- Dilin üzerinde küçük, ağrılı yaralar
- Beyaz ya da sarımsı, kenarları kırmızı görünümlü lezyonlar
- Yutkunurken ya da konuşurken batma ve yanma
- Asitli ya da baharatlı yiyeceklerde dilde şiddetli sızı
- Ağızda kötü koku
- Tat almada bozukluk
- Dilin şişmesi veya sertleşmesi
- Dilde hassasiyet ve yanma hissi
- İltihap oluşumu ve nadiren ateş
Eğer bu belirtiler birkaç günden fazla sürüyorsa veya tekrar ediyorsa, altta yatan başka bir sağlık sorunu olabilir.
Dil Ülseri Neden Olur?
Dil ülserinin oluşmasına birçok neden yol açabilir. En yaygın sebepler şunlardır:
- Dilin istem dışı ısırılması
- Sert yiyeceklerin dili tahriş etmesi (örneğin cips, kuruyemiş)
- Diş telleri, protezler ya da sivri diş uçları
- Çok sıcak ya da çok soğuk yiyecek-içecekler
- Aşırı stres ve uykusuzluk
- Folik asit, B12 vitamini ve demir eksikliği
- Aşırı asitli meyve ve sebze tüketimi (portakal, limon gibi)
- Sigara ve alkol kullanımı
- Diş macunlarındaki bazı kimyasallar
- Zayıflamış bağışıklık sistemi
- Gıda alerjileri
- Hormonal dengesizlikler
- Bazı ilaçların yan etkileri
Yani sadece fiziksel travmalar değil, içsel nedenler de ülser oluşumunda etkili olabilir.
Dil Ülseri Nasıl Geçer? Evde Ne Yapılabilir?
Dil ülseri genellikle 1 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ama ağrıyı hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için şunları uygulayabilirsiniz:
- Tuzlu su ile gargara: Günde 2-3 kez yapılması iyileşmeyi hızlandırır.
- Karbonatlı su ile gargara: Tuzlu suya alternatif olarak kullanılabilir.
- Papatya veya adaçayı çayı: Ilıtılıp gargara yapılabilir ya da pamukla yara üzerine sürülebilir.
- Hindistan cevizi yağı: Antibakteriyel özelliği sayesinde yaranın üstüne sürülerek kullanılabilir.
- Soğuk kompres: Buz parçası, ağrıyı geçici olarak hafifletir.
Eğer bu yöntemlere rağmen 10 günü aşan bir iyileşme olmuyorsa mutlaka doktora başvurmalısınız.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
- Dil ülseri 10 günden uzun süredir geçmiyorsa
- Yaralar sık sık tekrarlıyorsa
- Dilde şişlik, ateş, halsizlik gibi başka belirtiler eşlik ediyorsa
- Yutma ve konuşma güçlüğü varsa
Bu durumda bir Kulak Burun Boğaz (KBB) ya da Dahiliye uzmanına başvurabilirsiniz. Diş kaynaklı bir sorun varsa diş hekimine, bağışıklıkla ilgili bir şüphe varsa da immünoloji uzmanına görünmek gerekir.
Dil Ülseri Tehlikeli mi?
Genelde tehlikeli değildir, ama sürekli tekrar eden ya da geçmeyen ülserler başka hastalıkların habercisi olabilir. Örneğin:
- Behçet hastalığı
- Çölyak hastalığı
- Ağız kanseri (çok nadiren)
Bu nedenle ihmal edilmemeli, özellikle sürekli aynı yerde çıkan yaralar dikkate alınmalıdır.
Dil Ülserinden Korunmak İçin Ne Yapmalı?
- Sert, aşırı sıcak veya asitli yiyeceklerden uzak durun
- Diş sağlığınıza ve ağız hijyenine dikkat edin
- Stresten uzak durmaya çalışın
- Dengeli beslenin, B12 ve demir eksikliğine karşı önlem alın
- Sigara ve alkolü bırakın
- Ağız bakım ürünlerinin içeriğini kontrol edin
Kısacası, dil ülserinin oluşmasını önlemek için hem vücudunuza hem de ağız bakımınıza dikkat etmeniz gerekiyor.
Sık Sorulan Sorular
Dil ülseri bulaşıcı mı?
Hayır, bulaşıcı değildir. Ama enfeksiyon varsa ortak bardak, çatal-bıçak kullanılmamalıdır.
Dil ülseri kanser mi?
Hayır, kendisi kanser değildir. Ama uzun süren ve geçmeyen yaralar için mutlaka doktora görünmek gerekir.
Dil Ülseri Kaç Günde Geçer?
Genellikle 7 ila 10 gün içinde geçer. Geçmeyen vakalar için uzman görüşü alınmalıdır.
Dil Ülseri İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?
Ağrıyı azaltmak için topikal kremler (aft jelleri), ağız antiseptikleri, bazen kortizon içeren ilaçlar önerilir. Vitamin eksikliği varsa takviye de verilebilir.
