Kalp krizi geçiren ya da damarlarında ciddi tıkanıklık yaşayan pek çok kişiye doktorlar tarafından önerilen bir müdahale vardır: Stent takılması. Peki ama stent nedir, nasıl takılır, ne zaman gerekir ve hangi durumlarda uygulanır?
Stent Nedir?
Stent, genellikle metal alaşımdan yapılan ve tıkanmış ya da daralmış damarları açmak için kullanılan küçük, tüp şeklinde bir kafes yapıdır. Tıpkı bir yay gibi davranır, tıkanıklığın olduğu yere yerleştirilir ve orayı açarak kanın yeniden rahatça akmasını sağlar.
Kısacası stent, kanın akışını düzenleyip hayati risk taşıyan damar tıkanıklıklarını önlemeye yarayan, hayati önem taşıyan bir “can kurtaran”dır.
Stent Nasıl Takılır?
Stent takılması işlemi, “anjiyoplasti” adı verilen bir yöntemle yapılır ve genellikle açık kalp ameliyatı gerektirmez. İşlem genellikle şu adımlarla gerçekleşir:
- Hazırlık: Hasta genellikle lokal anestezi ile hafif uyutulur. Bu nedenle işlem sırasında ağrı duyulmaz.
- Kateter Uygulaması: Kasık ya da bilekten ince bir tüp (kateter) damar içine yerleştirilir.
- Balonla Genişletme: Kateterin ucunda yer alan küçük bir balon, tıkanıklık olan damara ulaştığında şişirilerek damarı genişletir.
- Stentin Yerleştirilmesi: Genişleyen balon sayesinde damar duvarına yerleştirilen stent, açılmış haliyle orada sabitlenir.
- Balon İndirilir, Kateter Çekilir: Stent yerleştirildikten sonra balon söndürülür ve dışarı çıkarılır. Stent damarda kalır ve kanın akışını sağlar.
Tüm işlem genellikle 30-60 dakika arasında sürer ve hasta genellikle aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir.
Hangi Durumlarda Stent Takılır?
- Koroner arter hastalığı (kalbi besleyen damarların tıkanması)
- Kalp krizi sonrası acil müdahale
- Boyun damarlarında (karotis) daralma
- Bacak damarlarındaki tıkanıklıklar
- Böbrek damarlarındaki daralmalar
Özellikle kalp damarlarında yaşanan tıkanıklıklarda erken stent müdahalesi, kalp krizinin önlenmesinde büyük rol oynar.
Stent Takıldıktan Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kan sulandırıcı ilaçlar düzenli kullanılmalı.
- Sigara, alkol ve kötü beslenmeden kaçınılmalı.
- Ağır egzersizlerden bir süre uzak durulmalı.
- Düzenli doktor kontrolü ihmal edilmemeli.
Stent takıldıktan sonra kişinin yaşam tarzını değiştirmesi, hastalığın tekrarlamaması açısından oldukça önemlidir.
İlaçlı ve İlaçsız Stent Arasındaki Fark Nedir?
- İlaçlı stent: Zamanla damarın tekrar tıkanmasını önlemek için özel ilaç kaplaması içerir.
- İlaçsız stent: Sadece metal yapıdan oluşur, ilaç içermez. Tekrar tıkanma riski biraz daha fazladır.
Hangi tür stentin takılacağına hastanın durumu ve doktorun değerlendirmesi doğrultusunda karar verilir.
Stent Ömür Boyu Kalır Mı?
Evet, takılan stent vücutta ömür boyu kalır. Vücut onu zamanla kabul eder. Ancak stentin olduğu bölgede yeniden daralma riski olabilir. Bu yüzden kontroller aksatılmamalıdır.
Stent, kalp damar hastalıklarının tedavisinde hayat kurtarıcı bir tıbbi çözümdür. Damar tıkanıklığı yaşayan biri için erken tanı, hızlı müdahale ve doğru tedavi oldukça önemlidir. Eğer kalbinizle ya da damarlarınızla ilgili bir sorun yaşıyorsanız, gecikmeden bir kardiyoloji uzmanına görünmeniz sağlığınızı korumanız adına atacağınız en doğru adım olacaktır.
