Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs 2025’e ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini yayımladı. Verilere göre, tarımsal üretimde kullanılan mal ve hizmetlerin maliyeti bir önceki yılın aynı ayına göre %31,80 oranında artış gösterdi. Aylık bazda ise artış %2,15 olarak gerçekleşti. Bu tablo, tarım sektöründe üretici maliyetlerinin istikrarlı biçimde yükseldiğini ortaya koyuyor.
Girdi Maliyeti Yükseliyor, Çiftçinin Yükü Ağırlaşıyor
2025 yılı Mayıs ayında Tarım-GFE endeksi 737,73 seviyesine ulaştı. Endeksteki yıllık artış %31,80 olurken, Aralık 2024’e kıyasla artış %14,99 olarak kaydedildi. On iki aylık ortalamalara göre ise girdi fiyatlarındaki artış %33,11 seviyesine çıktı.
Tarımda sürdürülebilir üretim için kritik önemdeki bu veriler, üretici üzerindeki baskının kısa vadede azalmayacağını gösteriyor.
Mal ve Hizmet Kalemlerine Ayrıntılı Bakış
Tarım-GFE iki ana grup altında inceleniyor:
- Tarımda kullanılan mal ve hizmetler: Aylık %1,74, yıllık %31,08 artış.
- Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler: Aylık %4,59, yıllık %36,12 artış.
Özellikle ikinci grup, yani ekipman, makine ve altyapı gibi kalemlerdeki yüksek artış oranı, çiftçinin üretime yatırım yapma kapasitesini ciddi biçimde sınırlıyor.
Alt Gruplarda En Yüksek Artış Veteriner Giderlerinde
Yıllık bazda en yüksek fiyat artışı veteriner harcamalarında gerçekleşti. Bu kalemdeki artış oranı %55,83’e ulaştı. Hayvancılıkla uğraşan üreticiler için bu artış, üretim maliyetlerini ciddi biçimde yukarı çekiyor. Aylık bazda ise en yüksek artış %5,10 ile malzeme giderlerinde görüldü.
Bu malzeme kalemleri, gübreleme sistemlerinden ilaçlama ekipmanlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor ve sezonluk üretim hazırlıkları sırasında çiftçinin en fazla harcama yaptığı alanlardan biri.
Tarımsal Üretimin Geleceği Endişe Verici!
Tarımsal girdi fiyatlarındaki bu sürekli yükseliş, hem gıda arz güvenliği açısından hem de çiftçinin üretimde kalma motivasyonu açısından endişe verici sinyaller veriyor. Gelir-gider dengesinin bozulduğu, maliyetin kontrol edilemediği bir üretim ortamında kırsaldan çekilme eğilimi daha da güçlenebilir.
Bu durum yalnızca üreticiyi değil, tüketiciyi de doğrudan etkileyebilir. Artan maliyetler, orta vadede sofralara yüksek fiyat olarak yansıyabilir.
