“Bursa 250 Büyük Firma Araştırması-2024” sonuçları açıklandı; BTSO’nun yayımladığı verilere göre Bursa’da 250 büyük firmanın net satışları 2024’te yüzde 43 artarak 1 trilyon 467 milyar TL’ye yükselirken, kârlılık sert şekilde geriledi. Kent ekonomisinin üretim, ihracat ve istihdam gücünü ortaya koyan çalışma, yüksek finansman maliyetlerinin firmalar üzerindeki etkisini de net biçimde gözler önüne serdi.
Net Satışlarda Güçlü Artış, Kârlılıkta Sert Düşüş: Neden?
Bursa’nın en kapsamlı saha çalışmalarından biri olan araştırma, firmaların 2024 yılındaki performansını çok boyutlu olarak ortaya koydu. İç ve dış satışlarda toplam net satış hacmi bir önceki yıla göre yüzde 43 artarak 1 trilyon 467 milyar TL’ye çıktı. Üretimden net satışlarda da yüzde 44’lük kayda değer bir büyüme sağlandı. Ancak katma değer artışı yüzde 10’da kaldı; geçen yılki yüzde 102’lik sıçramaya kıyasla çok daha sınırlı bir performans kaydedildi.
Veriler, küresel büyümenin yavaşlaması, sıkı para politikaları ve maliyet baskılarının firmaların kârlılığını doğrudan etkilediğini ortaya koydu. Katma değerin 231,7 milyar TL’de sınırlı kalması, reel sektörün üretim temposuyla kârlılık arasında ciddi bir makas oluştuğunu gösterdi.
Finansman Giderleri Neden Bu Kadar Arttı? Etkisi Ne Oldu?
Firmaların en büyük sorun başlığı finansman maliyetleri oldu. 2023’te listede yer alan 220 firmanın 164’ü 2024’te kâr açıklayabildi. Vergi öncesi toplam kâr/zarar yüzde 67 düşerek 28,2 milyar TL’ye indi. Faaliyet kârı yüzde 50,7 azalıp 47,7 milyar TL’ye gerilerken, FAVÖK büyüklüğü 157,5 milyar TL’ye düştü.
En dikkat çekici veri ise finansman giderleri oldu: Yüzde 14,5 artış gösteren finansman yükü 54,9 milyar TL’ye ulaştı. 2023’te faaliyet kârının yüzde 49,6’sı seviyesindeki bu gider oranı, 2024’te yüzde 115,2’ye yükselerek firmaların kârlılığını adeta baskı altına aldı.
Bursa’nın İhracatı Türkiye Ortalamasını Nasıl Geride Bıraktı?
Türkiye genelinde 2024 ihracatı yüzde 2,4 arttı; ancak Bursa’daki 250 büyük firma ihracatını yüzde 10,8 artırarak 14,8 milyar dolara taşıdı. Bu artış, Bursa’nın özellikle otomotiv ve sanayi odaklı üretim kabiliyetinin küresel ekonomideki dalgalanmalara rağmen güçlü kaldığını gösterdi. Aynı dönemde toplam istihdam yüzde 7 artarak 189 bin 977 kişiye çıktı. Yabancı sermayeli firma sayısı ise 42 ile sabit kaldı.
Bursa’nın İlk 10 Büyük Firması Açıklandı
2024 yılı net satış verilerine göre listenin zirvesinde 175 milyar 482 milyon TL ile Oyak Renault yer aldı. Onu 106,1 milyar TL ile Tofaş, 84,3 milyar TL ile TGS Dış Ticaret takip etti. İlk 10’da ayrıca Bosch, Borçelik, Togg, Sütaş, Uludağ Perakende Elektrik Satış, Köfteci Yusuf ve Karesi Polyester yer aldı.
Hangi Sektörler Listenin Bel Kemiğini Oluşturdu?
250 firma içinde 69 otomotiv yan sanayi şirketi bulunurken; 35 tekstil, 31 gıda-tarım-hayvancılık, 26 perakende, 21 metal ve 10 makine-teçhizat firması yer aldı. Enerji, inşaat, çimento ve plastik sektörlerinin her biri 6’şar firma ile temsil edildi. Ağaç ve mobilya, hizmet, eğitim ve danışmanlık ile otomotiv ana sanayide ise 5’er firma sıralamaya girdi.
Başkan Burkay: “Bursa Üretmeye Devam Etti”
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, küresel gerilimler, maliyet baskıları ve sıkı para politikalarının firmaların finansmana erişimini zorlaştırdığını belirterek, Bursa iş dünyasının tüm şartlara rağmen üretim, ihracat ve istihdamını koruduğunu vurguladı. Burkay, “Kârlılıktan ödün verse de çarkları durdurmadı” dedi.
2024 verilerinin, firmaların dayanıklılığını ve Bursa’nın üretim kültürünü bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden Burkay, satış kârlılığının yüzde 8,4’ten yüzde 1,9’a düştüğünü; finansman giderlerinin faaliyet kârına oranının yüzde 115’e çıktığını hatırlattı.
“En Büyük Engel Finansmana Erişim”
BTSO Başkanı Burkay, finansman maliyetlerinin düşmesi ve politika faizi–piyasa faizi makasının daralması halinde firmaların yatırım iştahının yeniden güçleneceğini söyledi. OVP hedeflerinin yüksek katma değerli üretim ve reel sektör dayanıklılığı ile desteklenmesi gerektiğini belirtti.
Bursa’nın Geleceği Verimlilik Odaklı Üretimde
Burkay, küresel rekabetin artık “miktar” yerine “verimlilik” üzerine kurulduğunu, Bursa’nın teknolojiyi, dijitalleşmeyi ve yenilikçi üretim modellerini benimseyerek dönüşümün öncüsü olmaya hazır olduğunu ifade etti. BTSO’nun TEKNOSAB, BUTEKOM, MESYEB, Model Fabrika ve diğer projelerle sanayi ekosistemini güçlendirdiğini vurguladı.
Bursa’nın üretim kapasitesine güvenen, yatırımlarını sürdüren ve istihdam oluşturan tüm firmalar, kent ekonomisinin geleceği açısından stratejik önem taşıyor.
