Kış mevsiminin yüzünü göstermesi ve sıcaklıkların düşmesiyle birlikte Bursa'da hava kirliliği yeniden tehlikeli boyutlara ulaştı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre, özellikle sanayi bölgelerinde ve şehir merkezindeki bazı istasyonlarda Partikül Madde (PM10) ve PM 2.5 değerleri "Sağlıksız" ve "Tehlikeli" seviyeleri gördü. Uzmanlar, sıcaklık inversiyonunun (terselme) etkisiyle şehrin üzerini kaplayan kirli hava tabakasının dağılmadığı konusunda uyarıyor.
İLÇE İLÇE HAVA KALİTESİ RAPORU (TEMİZDEN KİRLİYE)
Bursa'nın coğrafi yapısı ve sanayi dağılımı, ilçeler arasındaki hava kalitesinde uçurumlar yaratıyor. 1 Aralık 2025 itibarıyla yapılan anlık ölçümler ve kış sezonu ortalamalarına göre ilçelerin sıralaması şu şekildedir:
1. "Nefes Alınabilir" Bölge (Dağ İlçeleri)
Listede havası en temiz ilçeler, sanayiden uzak ve yüksek rakımlı dağ ilçeleri oldu.
-
Harmancık, Büyükorhan, Keles: Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) "İYİ" (0-50) seviyesinde.
-
Orhaneli: Kısmi kömür kullanımına rağmen coğrafi açıklık nedeniyle hava kalitesi "ORTA" seviyede seyrediyor.
2. Rüzgar Alan Kıyı Şeridi
-
Mudanya ve Gemlik: Denizden gelen poyrazın etkisiyle partikül maddeler dağılabiliyor. Ancak Gemlik'teki sanayi tesislerine yakın bölgelerde akşam saatlerinde değerler yükseliyor. Genel durum: "HASSAS" - "ORTA".
3. Şehir Merkezi ve Batı (Risk Başlıyor)
-
Nilüfer: Modern yapılaşmaya rağmen organize sanayi bölgelerine (NOSAB) yakınlık ve yoğun araç trafiği, Nilüfer'i "HASSAS" (100-150) kategorisine sokuyor. Sabah saatlerinde puslu hava hakim.
-
Osmangazi ve Yıldırım: Şehrin çanak yapısının merkezinde yer alan bu ilçelerde, hem trafik hem de kentsel dönüşüme girmemiş bölgelerdeki kömür kullanımı havayı kirletiyor. Ölçümler "SAĞLIKSIZ" (150-200) seviyesinde.
4. Kırmızı Alarm Veren Bölgeler (En Kirli)
-
Gürsu ve Kestel: Sanayi tesislerinin yoğunluğu ve doğu rüzgarlarının taşıdığı kirleticilerle hava kalitesi "KÖTÜ".
-
İnegöl: Bursa'nın açık ara en kirli havasına sahip ilçesi yine İnegöl oldu. Mobilya sanayisinden kaynaklı atıkların yakılması, kalitesiz kömür kullanımı ve vadi tabanına çökme etkisiyle İnegöl'de hava kalitesi indeksi sık sık "TEHLİKELİ" (300+) sınırını zorluyor.
HAVA KİRLİLİĞİ HANGİ HASTALIKLARI TETİKLİYOR?
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı kaynaklı verilere ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre, Bursa'daki bu kirlilik doğrudan halk sağlığını tehdit ediyor. Özellikle PM 2.5 adı verilen ve saç telinden 30 kat daha ince olan partiküller, akciğer bariyerini geçerek kana karışabiliyor.
Yüksek kirlilik bölgelerinde (İnegöl, Kestel, Osmangazi) görülen yaygın rahatsızlıklar:
-
KOAH ve Astım: Kirli hava, solunum yollarında kronik iltihaplanmaya yol açarak atakları sıklaştırıyor.
-
Kalp Krizi ve İnme: İnce partiküller damar sertliğine neden olarak pıhtı atma riskini artırıyor.
-
Çocuklarda Gelişim Geriliği: Kirli havaya maruz kalan çocuklarda akciğer kapasitesinin tam gelişmediği gözlemleniyor.
KANSER RİSKİ DAHA MI YÜKSEK?
Vatandaşların en çok merak ettiği "Kanser yapar mı?" sorusunun cevabı ise ne yazık ki EVET.
Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), dış ortam hava kirliliğini 1. Grup Kanserojen olarak sınıflandırmıştır. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki:
-
Sigara hiç içmemiş kişilerde dahi, uzun süre yüksek PM 2.5 değerlerine maruz kalmak Akciğer Kanseri riskini ciddi oranda artırmaktadır.
-
Hava kirliliği sadece akciğer değil, Mesane Kanseri ile de ilişkilendirilmiştir.
-
Özellikle İnegöl ve Kestel gibi partikül madde yoğunluğunun yasal sınırların 3-4 katına çıktığı bölgelerde yaşayanların, temiz hava soluyanlara göre kansere yakalanma riski epidemiyolojik çalışmalara göre daha yüksektir.
Yetkililer, özellikle akşam saatlerinde (inversiyonun en yoğun olduğu saatler) yaşlıların, çocukların ve kronik rahatsızlığı olanların dışarı çıkmamaları konusunda uyarılarda bulunuyor.
