Din İşleri Yüksek Kurulu’nun fetvasına ve temel İslam hukukuna göre, kişinin bilincini ve algılama gücünü ortadan kaldıran durumlar abdesti bozar.
Bunun temel gerekçesi, bu haller sırasında abdestin korunup korunmadığının (örneğin yellenme gibi) kontrol edilememesidir. İşte konunun ayrıntıları...
Abdest ve Bayılma Konusunda Temel Konular
-
Bayılma: Süresi ne kadar olursa olsun (kısa veya uzun), bayılma abdesti bozar.
-
Akıl Sağlığının Kaybı: Geçici veya kalıcı olarak aklın idrak gücünü yitirmesi abdesti geçersiz kılar.
-
Sara (Epilepsi) Nöbeti: Nöbet esnasında bilinç kaybı yaşandığı için abdest bozulur.
-
Sarhoşluk: Alkol veya başka bir madde etkisiyle kişinin ne dediğini bilmeyecek kadar sarhoş olması abdesti bozar.
Fıkıh Kaynaklarından Açıklamalar
Fıkıh kaynaklarında (Hanefi, Şafi, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde bazı detay farkları olsa da) bu konu "aklın gitmesi" başlığı altında incelenir. İşte araştırmalarım sonucu ekleyebileceğim detaylar:
-
Bilinç Kaybının Niteliği: İslam hukukçularına göre uyku ile bayılma arasındaki temel fark; uyuyanın uyandırılabilmesi, bayılanın ise uyandırılamamasıdır. Bu nedenle bayılma, uykudan daha ağır bir bilinç kaybı sayılır ve her türlüsü abdesti bozar.
-
Ameliyat ve Narkoz: Tıbbi operasyonlar sırasında alınan genel anestezi (narkoz), bilinci tamamen kapattığı için abdesti bozar. Lokal anestezide bilinç yerinde olduğu için abdest bozulmaz.
-
Hafif Dalgınlıklar: Eğer kişi çevresinde konuşulanları duyuyor ve anlıyorsa, bu durum "aklı yitirme" kapsamına girmez ve abdesti bozmaz.
-
Mezhepsel Küçük Farklar: Çoğu mezhepte bu durumlar mutlak bozucu sayılırken, bazı alimler çok kısa süreli ve kişinin dengesini kaybetmediği anlık sendelemeleri (eğer bilinç tamamen gitmediyse) istisna tutmuşlardır; ancak genel kabul bozucu olduğu yönündedir.
-
Delilik (Cünun): Akıl sağlığının kısa süreliğine bile olsa yitirilmesi abdesti bozar. Kişi iyileştiğinde namaz kılacaksa abdestini yenilemelidir. ATB
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun Görüşü
Din İşleri Yüksek Kurulu, 12 Temmuz 2017 tarihinde yayınladığı açıklamada, "Kısa ya da uzun süre bayılmak, aklı yitirmek, sarhoş olmak veya sara nöbeti geçirmek gibi aklın algılama gücünü gideren şeylerle abdest bozulur" şeklinde bir görüş bildirmiştir. Bu açıklama, bayılma ve akıl kaybı gibi durumların abdesti bozduğuna dair net bir dini açıklama sunmaktadır.
Abdest, hem bedensel temizlik hem de akıl sağlığını kapsayan bir ibadettir. Bayılma, akıl kaybı, sarhoşluk ve sara nöbeti gibi durumlar, kişinin bilinçli bir şekilde abdest alıp ibadetlerini yerine getirebilmesi için engel oluşturur.
Bu sebeple, bu tür durumlar abdesti bozar ve yeniden abdest alınması gerekir. İslam alimlerinin ve Din İşleri Yüksek Kurulu’nun görüşleri doğrultusunda, aklın yerinde olmadığı durumlarda ibadetlerin geçerli olabilmesi için temizliğin tekrar yapılması önemlidir. ATB
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
