Tarihte 21 Temmuz günü öyle bir gün ki... Kimi zaman yer yerinden oynamış, kimi zaman Ay’a ilk adım atılmış. Savaşlar, antlaşmalar, keşifler ve suikastlar bu tarihe damga vurmuş. Hem Osmanlı tarihinde hem de dünya tarihinde iz bırakan olaylarla dolu 21 Temmuz'u gelin birlikte hatırlayalım.
Artemis Tapınağı'nın Sonu (MÖ 356)
Bugünün en çarpıcı ve belki de en trajik olayı, antik dünyanın yedi harikasından biri olan Efes Artemis Tapınağı’nın bir adamın şöhret arzusu uğruna yakılması. Herostratus adında bir genç, adını tarihe yazdırmak için bu devasa ve kutsal yapıyı ateşe verdi. Amacına ulaştı ama yasaklı bir üne kavuştu: İsmi uzun yıllar boyunca anılması yasaklandı.
365 Yılının Korkunç Tsunamisi
21 Temmuz 365’te, Akdeniz’in derinliklerinde meydana gelen 8.0 büyüklüğündeki deprem, Mısır'ın İskenderiye kentini bir tsunamiyle yerle bir etti. 50 binden fazla insan hayatını kaybetti. Bu afet, bölge tarihindeki en ölümcül doğa olaylarından biri olarak kayıtlara geçti.
Osmanlı’da Diplomasi Trafiği
Bu tarih, Osmanlı için oldukça yoğun bir diplomasi günüdür:
- 1711’de Prut Antlaşması, Osmanlı ile Rusya arasında imzalandı.
- 1718’de Pasarofça Antlaşması, Osmanlı’nın Avusturya ve Venedik’le olan mücadelesine noktayı koydu.
- 1774’te Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı’nın Karadeniz’deki hâkimiyetinin sonunu simgeledi. Kırım elden çıktı, Rusya bölgeye güçlü şekilde yerleşti.
1969: Ay’a İlk Adım
Tarihi değiştiren en önemli gelişmelerden biri ise kuşkusuz ki 1969 yılında yaşandı. Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, 21 Temmuz’da Ay’a ayak bastı. Armstrong’un o ünlü sözü tarihe geçti:
“Bu bir insan için küçük, insanlık için dev bir adım.”
Rock Tarihi Yazıldı:
1987 yılında yayınlanan ve rock tarihini baştan aşağı sarsan Guns N' Roses’un ilk albümü “Appetite for Destruction”, tam da bugün piyasaya çıktı. Albüm, gelmiş geçmiş en çok satan ilk albüm oldu ve grubun yıldızını gökyüzüne fırlattı.
Bodrum Depremi Unutulmadı (2017)
Yakın tarihte ise 21 Temmuz 2017’de Ege Denizi şiddetli bir sarsıntıyla yankılandı. 6.6 büyüklüğündeki deprem, özellikle Bodrum ve Yunanistan’ın İstanköy Adası’nda etkili oldu. İki kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi yaralandı. Bu sarsıntı, bölge halkı için korku dolu anların yaşandığı bir geceye dönüştü.
Diğer Dikkat Çeken Olaylar
- 1904: Trans Sibirya Demiryolu tamamlandı, doğudan batıya kıta içi ulaşımda devrim yaratıldı.
- 1922: İttihat ve Terakki liderlerinden Cemal Paşa, Tiflis'te suikaste uğrayarak hayatını kaybetti.
- 1960: Dünyanın ilk kadın başbakanı Sirimavo Bandaranaike, Sri Lanka’da göreve başladı.
- 1977:Libya ile Mısır arasında dört gün sürecek savaş başladı.
- 1983: Antarktika’da insanlık tarihinin en düşük sıcaklığı kaydedildi: -89.2°C
