Milyonlarca çocuğun oynadığı Supercell imzalı mobil oyun Brawl Stars, uzmanların gündeminde. Pedagoglar, çocuk psikologları ve dijital güvenlik uzmanları, oyunun çocuklar üzerinde ciddi olumsuz etkileri olabileceği konusunda ebeveynleri uyardı. Uzmanlara göre, oyunun temel dinamikleri bağımlılık, saldırganlık ve finansal sömürü riski barındırıyor.
Durdurulamayan Bağımlılık Döngüsü İddiası
Uzmanlar, Brawl Stars'ın psikolojik olarak "zorlayıcı döngü" (compulsion loop) olarak bilinen bir mekanizma üzerine tasarlandığını belirtiyor. Oyunun ortalama 2-3 dakika süren kısa maçları, çocuğun "sadece bir maç daha" diyerek saatlerce ekran başında kalmasına neden oluyor. Kaybetme hırsı veya kazanma hazzı bu döngüyü besliyor.
Oyuncular sürekli olarak "Kupa," "Starr Dropları (Şans Kutuları)" ve "Brawl Pass" ilerlemesi gibi sanal ödüllerle motive ediliyor. Bu durumun, beynin ödül merkezini sürekli uyararak kumar bağımlılığına benzer bir davranış kalıbı geliştirebileceği ifade ediliyor.
Bu etkinin, oyunu oynamadıkları zamanlarda çocuklarda huzursuzluk, sinirlilik ve dikkat dağınıklığı yaratabildiği gözlemleniyor. Çocukların derslere odaklanma veya yaratıcı oyunlar kurma gibi aktivitelere ilgilerinin azalabileceği vurgulanıyor.
Çizgi Film Şiddeti: Saldırganlığı Normalleştirme Riski
Oyunun temel amacı, seçilen bir karakterle (Brawler) karşı takımdaki oyuncuları silahlar, bombalar veya yumruklar kullanarak "yok etmektir." Uzmanlar, bu durumun problem çözmeyi diyalog veya uzlaşma yerine daima şiddet ve çatışma yoluyla teşvik ettiğini belirtiyor.
Çocuk Psikoloğu Dr. Elif Kara, konuya ilişkin görüşlerini paylaştı. Dr. Kara, "Grafiklerin sevimli olması, şiddetin etkisini azaltmaz, aksine normalleştirir. Çocuklar, sanal ortamda sürekli olarak 'alt etme' ve 'yok etme' eylemlerini tekrarladıkça, bu agresif tutumları gerçek hayattaki sosyal ilişkilerine taşıyabilir. Kaybetme durumunda yaşanan yoğun öfke nöbetleri ve telefon fırlatma gibi tepkiler, oyunun duygusal kontrol üzerindeki olumsuz etkisinin bir göstergesidir" şeklinde konuştu.
Ayrıca, oyunda "kötü oynayan" veya "kaybettiren" takım arkadaşlarına yönelik öfkenin, gerçek hayattaki arkadaşlıklara da yansıyarak sosyal becerileri zedelediği ifade ediliyor.
Mikro Ödemeler ve Erken Yaşta Kumar Alışkanlığı
Brawl Stars "oynaması ücretsiz" bir model kullansa da, oyun içi satın almalarla (mikro ödemeler) gelir elde ediyor. Çocukların, daha güçlü karakterlere sahip olmak için "Elmas" (oyun içi para birimi) satın alma baskısı ("Pay-to-Win" hissi) hissettiği belirtiliyor. Bu durumun, ailelerinden habersiz para harcama girişimlerine veya ebeveynler üzerinde sürekli bir baskı kurmalarına neden olabileceği aktarılıyor.
Oyunun temel ilerleme mekaniklerinden biri olan "Starr Drops" (Şans Kutuları) da eleştiriliyor. Dijital Güvenlik Uzmanı Can Tekin, "Bu mekanizma, bir slot makinesinden farksızdır. Çocuklara çok erken yaşta, 'para yatırarak şansını deneme' yani kumar oynama davranışı aşılanmaktadır. Bu, ileriki yaşlarda çok daha ciddi kumar sorunlarının temelini atabilir" dedi.
Kontrolsüz Sosyal Ortam: Siber Zorbalık ve Yabancı Tehdidi
Oyun, "Kulüpler" ve "Takım Sohbeti" gibi çevrimiçi sosyal özellikler içeriyor. Uzmanlar, bu alanların ebeveyn denetiminden tamamen uzak olduğuna dikkat çekiyor. Çocuklar, oyun sırasında tanımadıkları kişiler tarafından ağır hakaretlere, küfürlere ve aşağılayıcı "noob" (acemi) gibi etiketlemelere maruz kalabiliyor. Bu durumun çocuğun özgüvenini ciddi şekilde sarsabileceği vurgulanıyor.
Uzmanlar son olarak, kulüplerin ve arkadaş listelerinin, kimliklerini gizleyen kötü niyetli yetişkinlerle temas kurma riski barındırdığını belirtti. Kişisel bilgilerin paylaşılması veya uygunsuz sohbetlere maruz kalma riskinin de mevcut tehlikeler arasında olduğu kaydedildi.
