Depolanan tarım ürünlerinde zararlı organizmalarla mücadelede yaygın olarak kullanılan alüminyum fosfit, son günlerde yaşanan zehirlenme olaylarının ardından yeniden gündeme geldi. Nemle temas ettiğinde fosfin gazı açığa çıkaran bu kimyasal, yanlış uygulandığında çok kısa sürede ağır sonuçlara yol açabiliyor.
Tarımda sık kullanılan güçlü fumigant
Alüminyum fosfit; tahıl, bakliyat, kuru yemiş, tütün gibi depolanan ürünlerde zararlı böcek ve kemirgenlerle mücadele amacıyla kullanılan katı formda bir fumiganttır. Tablet, granül veya toz şeklinde satılan madde, neme temas ettiği anda fosfin gazı oluşturarak zararlıların solunum sistemini durdurur. Etkisi hızlı olduğundan depolama tesislerinde yaygın şekilde tercih edilir.
Yanlış kullanımın ciddi tehlikeler barındırdığı belirtilirken, uygulama sırasında alanın kapalı olması, koruyucu ekipman kullanılması ve işlem sonrası uzun süre havalandırma yapılması gerekiyor. Yüksek toksisite nedeniyle bu kimyasalın yalnızca eğitimli personel tarafından uygulanması gerektiği vurgulanıyor.
Zehirlenme belirtileri
Alüminyum fosfite bağlı zehirlenmelerin temel nedeni fosfin gazının solunmasıdır. Gaz, kısa sürede hücresel enerji üretimini engelleyerek hayati organların işleyişini bozar. Bu nedenle belirtiler hızla ortaya çıkar.
Zehirlenme belirtileri arasında:
-
şiddetli mide bulantısı ve kusma,
-
baş dönmesi,
-
nefes darlığı,
-
göğüs ağrısı,
-
kalp ritim bozukluğu,
-
bilinç bulanıklığı
gibi şikayetler öne çıkıyor. İlerleyen vakalarda dolaşım bozukluğu ve şok tablosu görülebiliyor. Belirtilerin ortaya çıkması durumunda acil tıbbi müdahale hayati önem taşıyor.
Alüminyum fosfit panzehiri var mı?
Uzmanlar, alüminyum fosfit zehirlenmesi için özel bir panzehir bulunmadığını belirtiyor. Tedavi, antidot yerine hastanın hayati fonksiyonlarını korumaya yönelik destekleyici yöntemlerle sürdürülüyor. Solunum desteği verilmesi, dolaşımın dengelenmesi, kan basıncının kontrolü ve oluşan asidozun düzeltilmesi tedavinin temel aşamalarını oluşturuyor.
Yetkililer, bu maddeyi kullanan çiftçilerin ve depolama tesislerinin ruhsatlı ürünleri tercih etmesi gerektiğini, kaçak ve etiketsiz ürünlerde gaz yoğunluğunun kontrolsüz olması nedeniyle tehlikenin katlandığını hatırlatıyor.
