Yapay zekâ hız kesmeden ilerlerken, robot teknolojileri de artık bilim kurguyu aratmayacak bir noktaya geldi. Ev işlerinden fabrikalara kadar pek çok alanda konuşulan insansı robotlar, şimdi askeri sahaya doğru yöneliyor. ABD merkezli robotik şirketi Foundation, yaptığı açıklamayla bu tartışmayı iyice alevlendirdi. Şirket, 2027 yılına kadar 50 bin robot asker üretmeyi hedeflediğini duyurdu.
Üç Yılda Dev Hedef: 50 Bin Robot
Foundation’ın CEO’su Sankaet Pathak’a göre plan oldukça iddialı ama “imkânsız değil”. Şirketin yol haritası şu şekilde:
2025’te sınırlı sayıda robot üretimi,
2026’da rakamın on binlere çıkması,
2027’de ise 40 ila 50 bin arası robotun sahaya hazır hâle gelmesi.
Bu hedef, daha önce konuşulan “10 bin robot” planının çok ötesinde. Kısacası Foundation, askeri robotlar konusunda vitesi ciddi şekilde artırmış durumda.
Phantom MK-1 Sahaya Çıkmaya Hazırlanıyor
Bu planların merkezinde Phantom MK-1 adlı insansı robot var. Yaklaşık 1,75 metre boyunda ve 80 kilo ağırlığındaki bu robot; keşif görevleri, bomba imha, lojistik destek ve riskli operasyonlar için tasarlanıyor. Ama asıl dikkat çeken nokta, bu robotların ileride doğrudan çatışma ortamlarında da kullanılabilecek olması.
Şirket, robotların askerlerin hayatını riske atmadan görev yapmasını amaçladığını söylüyor. Zaten Foundation’ın ABD Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleriyle bakım ve lojistik alanlarında bazı anlaşmaları da bulunuyor.
“Son Karar İnsanda” Sözü Ne Kadar Sürecek?
Foundation, şimdilik kritik kararların insan operatörler tarafından verileceğini vurguluyor. Yani robot sahada hareket ediyor, görev yapıyor ama ölümcül kararlar uzaktan bir insanın onayına bağlı. Ancak teknoloji bu hızla gelişirken, bu çizginin ne kadar korunabileceği ciddi bir soru işareti.
Satış Yok, Kiralama Var: Milyarlarca Dolarlık Hesap
Şirket robotları satmak yerine yıllık yaklaşık 100 bin dolar bedelle kiralamayı planlıyor. Eğer hedeflenen üretim rakamlarına ulaşılırsa, bu model teoride yıllık milyarlarca dolarlık bir gelir anlamına geliyor. Foundation’a göre birkaç büyük devlet sözleşmesi bile bu sistemi ayakta tutmaya yeterli.
“Robotlar Silahlanmayacak” Sözü Rafa mı Kalktı?
Asıl tartışma tam da burada başlıyor. Daha birkaç yıl önce, sektörün önde gelen firmaları “robotları silahlandırmayacağız” diye kamuoyuna açık taahhütler vermişti. Etik risklerden, kontrolsüz güçten ve insan haklarından bahsediliyordu. Ancak bugün gelinen noktada, bu sözlerin giderek anlamını yitirdiği görülüyor.
Foundation’ın attığı adım, bu sürecin artık gizlenmeden ilerlediğini gösteriyor. Diğer şirketler henüz açıkça robot asker üretmiyor olabilir ama gidişat pek iç açıcı görünmüyor.
Dünya Ne Diyor?
Silahlı insansı robotlar yalnızca teknoloji dünyasını değil, siyaseti ve insan hakları örgütlerini de alarma geçirmiş durumda. Birleşmiş Milletler yetkilileri, ölümcül otonom silahların ahlaki olarak kabul edilemez olduğunu sık sık dile getiriyor. Küresel düzeyde yasak ve düzenleme çağrıları yapılıyor ancak henüz bağlayıcı bir uzlaşma sağlanabilmiş değil.
