Ramazan ayında Oruç tutamayanlar için ruhsat var
Ramazan ayının orucu o kadar kıymetlidir ki onun yerini hiç bir oruç tutamaz. Ancak Ramazan ayında oruç tutma imkanı olmayanlar için dinimiz bir takım kolaylıklar getirmiştir.
Ramazan ayında hasta, hamile, yolcu vb. oruç tutmama ruhsatına sahip kimseler, oruçlarını daha sonraki bir zamanda tutabilirler.
Fıkhımızda bunun delilleri şunlardır: "Ramazan ayında hasta, yolcu vb. oruç tutmama ruhsatına sahip kimseler oruçlarını daha sonraki bir zamanda tutabilirler (Bakara Suresi, 2/185 ayet ve İbn Mâce, Sıyâm, 11-13, Müslim, Sıyâm, 69 kaynaklı Hadis-i Şerifler )
Sürekli oruç tutamayacak kadar hasta ve yaşlı olanlar da tutumadıkları oruç sayısınca fidye verirler. Bir fidye bir fitre miktarıdır. Bu yıl fitre günlük 130 TL açıklandı. 2024 yılı fitre miktarını dikkate aldığımızda bir aylık orucun fidyesini şöyle hesap edebiliriz: 130 TLx30 gün= 3900 TL.
Ramazan ayında Lokanta sahiplerinin sorumluluğu nedir?
Lokanta, cafe, kantin vb sahiplerinin Ramazan ayına hürmeten tatil yapmaları, işlerine ara vermeleri çok sevaptır. İşlerinin bereketi açısından tavsiye edilen bir uygulamadır. Ancak bu konuda dini bir zorunluluk getirilmemiştir.
Diyanetin bu konudaki fetvası şöyledir: "Mazereti sebebiyle oruç tutamayanların yeme-içme ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için Ramazan ayında lokanta vb. yerlerin açık olmasında dinen bir sakınca bulunmamaktadır."
Demek ki, yemek hanelerin, lokantaların, özellikle de hasta, misafir ve yolcuların bulunduğu ortamlarda iş yerleri varsa Ramazan ayında iş yerlerini kapatmaları zorunlu değildir.
Lokanta sahibi, oruç tutmayanların niçin oruç tutmadıklarını bilmek zorunda değildir.
Ancak yine de Ramazan ayına hürmeten, oruç tutanlara da saygı duyarak yeme içme ortamının açıkta olmaması, çarşı pazarda sergilenmemesi gerekir.
Yeni yetişen çocuklara ve gençlere de kötü örnek olmamak açısından bu konuda hassas olmak gerekiyor.
Oruç tutmayanların, tutamayanların yine Ramazan ayına hürmet göstererek, oruç tutanlara saygı duyarak sokak ve caddelerde, açıktan oruç yememeleri gerekir.
"Mazeretli de olsa, yiyip içenlerin bunu açıktan yapmamaları uygun olur." - Din İşleri Yüksek Kurulu
Lokanta sahipleri, oruç tutanlara saygı göstermeli ve olası yanlış algılamaları önlemek için gerekli tedbirleri almalıdırlar.
Hasta, yolcu vb mazereti olan oruç yiyebilir demek "açıktan ye, herkesin gözü önünde ye" anlamına da gelmiyor. Herşeyin bir edebi adabı vardır. Eskiden bu tür ortamların camları gazete kağıdıyla kapatılırdı. Gayri Müslimler bile Ramazan ayında çocuklarının sokakta açıktan bir şey yemesine izin vermezlerdi.
Sonuç olarak şunu da vurgulayalım: Ramazan ayında akıllı, büluğ çağına ermiş, sağlıklı her Müslümana oruç tutmak Allah'ın emridir, bu bir farzdır. Mazeretsiz oruç tutmayan Allah'ın emrini çiğnemiş olur ve günaha girer.
Kahve, cafe, eğlence merkezi vb keyfi ortamlarda, bilerek oruç tutulmamasına aracı olanların ve açıktan oruç yenilmesine sebep olanların da sorumlu olduğunu bilmek gerekiyor. Bu konuda uyarıda bulunan bir çok alim görüşü vardır.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
