Fethinin üzerinden uzun yıllar geçmiş olmasına rağmen merkezinde Cuma Camii bulunmayan İnegöl Kasabası'nda Yıldırım Beyazıt, bir Cuma Camii ve bir de hamam inşa ettirmiştir.
Şu kadar var ki hamam, yerleşim alanının merkezi yerine inşa edilirken Cuma Camii, yerleşim alanının güneyinde -ve o güne göre- meskun mahallin dışında inşa edilmiştir.
Böylece; Yıldırım Beyazıt, İnegöl Kasabası'nın mimari yönden gelişmesini arzu ettiği istikameti göstermiş ve çok geçmeden Cuma Camii' nin etrafında yeni bir mahalle teşekkül edivermiştir.
Yukarıda sözünü ettiğimiz hamamı ise meskun mahallin tam ortasında ve günümüzde Sinan Bey Camii ismiyle anılan camiin yakınında yaptırmıştır.
1299 yılında gerçekleştirilen İnegöl fethinden bu yana halka hizmet veren zaviyeli-mescid de, bu civarda bulunmaktadır.
Günümüzde: "Çifte- Hamamlar" veya "Kaptanın Hamamı" adıyla anılan iki hamamdan kuzeyde olanı, Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmış ve hizmete konmuştur.
Diğeri ise daha sonraki asırlarda SinanBey tarafından yaptırılacaktır ki bu konuyu, ileride Sinan Bey ile alakalı bölümde ele alacağız.
Görülüyor ki, fetihten sonra, İnegöl Kasabası, uzun yıllar, Cuma Camii bile bulunmayan bir küçük köy statüsünde kalmıştır.
Yerleşim alanı da halk arasında "yokuş" tabir edilen İnegöl Höyüğü'nün dışına taşmamıştır.
Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan Cuma Camii çevresinde oluşturulan bu yeni mahalle, İnegöl'de başlatılan ilk mimari açılımı ve atılımı temsil etmektedir.
YILDIRIM BEYAZIT VE KURŞUNLU KERVANSARAY CAMİİ
Yıldırım Beyazıt, İnegöl Kasaba merkezinde bu imar faaliyetini gerçekleştirirken Kurşunlu Beldesi'nde de bir kervansaray ve bir de Zaviyeli Mescid inşa ettirmiştir.
Çünkü Kurşunlu Beldesi, Tarihi İpek Yolu'nun üzerinde yer almaktadır. Aynı zamanda, Konya-İznik arasını birleştiren ve Posta yolu adıyla anılan diğer önemli bir yolun da kesişim noktasında bulunmaktadır.
Kurşunlu Beldesi'ndeki Yıldırım Beyazıt Kervansarayı, Kurtuluş Savaşı esnasında Yunanlılar tarafından yakıldığı için günümüze ulaşamamıştır.
Ancak, Fatımetü'z-Zehra adıyla da yad olunan Yıldırım Beyazıt'in yaptırmış olduğu Zaviyeli Mescid, günümüze kadar gelmiştir.
İnegöl coğrafyasında Türk-İslam kültürü adına yapılan ve orijinal yapısı ile günümüze aynen intikal eyleyen en eski tarihi yapı, sadece, bu mesciddir. Bu tarih hazinesi mutlaka korunmalıdır. Koruyanlara ve ihya edenlere minnet ve şükranlar, sunuyorum.
