Geçtiğimiz hafta dolar kurunda yukarı doğru gidişatı yaşadık. 6.07 TL rakamlarını zorlayan dolar hafta sonu itibariyle 6.05 seviyelerinde seyretmektedir. Dolardaki bu artış sonucunda sene sonu dolar kuru tahminleri 6.45 TL civarında şekillenmeye başladı. Peki neden bu artışları yaşıyoruz?
Bu artışları yaşamamızın küresel ve yerel sebepleri var. En başta Çin'de yaşanan virüs nedeniyle küresel ticarette bir tereddüt yaşanmaktadır. Ulusal tedarik zincirinde üretim üssü olan Çin'de yaşanan durum direk olarak tüm ülkeleri ilgilendirmekte, bir çok uluslararası fuar, kongre, ve toplantılar bu sebeple iptal edilmektedir. Finans piyasalarında ABD tarafındaki güçlenme doların tüm para birimlerine karşı değerlenmesi yönünde bir hareket yaratmıştır.
Ülkemizdeki gelişmeleri değerlendirdiğimizde politik gelişmeler yine genel olarak finans
piyasalarını etkilemektedir. Ancak diğer taraftan geçtiğimiz hafta sanayi üretim endeksi ve cari denge endeksi açıklanmıştır. Açıklanan sanayi büyüme endeksine göre yıllık % 8,6 olan büyüme rakamına göre özellikle ihracat tarafındaki artışın üretimdeki yansımalarını göstermiştir. Üretimde ithalat oranının yüksekliği nedeniyle üretim artışını yaşadığımızda ithalat tarafında da büyüme yaşıyoruz. İhracatımızın ithalattan daha fazla oranda büyümesi ya da farlı deyişle ihracatın ithalatı karşılama oranındaki artıştan dolayı nispeten iyi olsa da piyasalara direk etkisini görebilmekteyiz.
2019'da 1 milyar 674 milyon dolar fazla veren cari denge 2018'de 28 milyar 261 milyon dolar açık vermişti. Dolayısı ile 2019'da 2018'e göre cari dengede 29 milyar 935 milyon dolarlık biri iyileşme var. Bu iyileşmenin 3.5 milyar doları 2019 yılı ihracat artışından kaynaklandı. İyileşmenin 20 milyar 793 milyon dolarının sebebi mal ithalatındaki gerileme. Böylece mal dış ticaret açığındaki azalma cari denge üzerinde toplam 24.3 milyar dolar olumlu katkı sağladı. Hizmet ihracatındaki artış, cari dengeye 5.1 milyar katkı sağlarken, hizmet ithalatı da 570 milyon dolar destek verdi.
Bu noktada daha katma değerli üretim ve ara malı üretiminin teşviki piyasanın dolar tarafındaki kırılganlığı açısından son derece önem arz etmektedir.
