İnegöl tekfuru Nikola, öteden beri yapageldiği, tahriklerine Osman Bey zamanında da devam etmiştir.
Bu arada 1284 Yılında günümüzde Hamzabey Boğazı diye anılan Ermenibeli'nde kurduğu bir pusuda Osman Bey'in kuzeni Baykocayı şehid etmiştir. Bu sebepten Baykoca, Osmanlı'nın ilk şehidi olarak tarihe geçmiştir.
Baykoca'nın kabri bugün Hamzabey girişinde Tarihi Mehmetbey Camii'nin yanında, Alanyurt'a doğru bakmaktadır.
1299 Yılına gelindiğinde Çakırpınarı olayı sonrasında Osman Bey'in direktifi ile İnegöl Turgut Alp eliyle bir Cuma günü fetih edilmiştir.
Yerleşim yeri olarak İnegöl Ovası, bataklık ve su altında olduğu için pek cazip bir yer olmadığından - Oğuz geleneğine göre- Uludağ ve Domaniç dağlarının İnegöl Ovası'na bakan kıyı şeridi, dirlik olarak Turgut Alp'e ve aşiretine tahsis olunmuştur.
Günümüzde Genci Köyü / Turgutalp Köyü merkez olmak üzere; Oylat Ilıcası-Demirci Pazalı -Cevher Lala- Kirles / PaşaörenAlayna/Doğanyurdu-Süle-Gelene/Kayapınar-Kıran-Geyikli baba / Baba sultan -Kozören köylerini içine alan bu geniş saha, tahrir Defteri kayıtlarında "Turgut-Eli" diye isimlendirilmiştir.
Bu yörede iskan edilmiş olan Turgut Alp'in aşireti, "Bursa Darphanesi"nde eritilecek olan madenler için gerekli olan yakacak odun ihtiyacını temin etme imtiyazına sahip olmuşlardır.
Bu nedenle de "tekalif-i diva-niyye" adı altında devletçe alınan vergileri ödemekten de muaf tutulmuşlardır.
Söz konusu köylüler, İnegöl kasaba merkezinde oturanlara yazın Uludağı'n karını; kışın da Uludağ'ın odununu satmak suretiyle suyu, havası, meyvası ve bitki örtüsü zengin bir sahada dışa kapalı bir hayat, yaşamışlardır.
Turgutalp'in nesli, ata dostları Baba Sultan halkı aracılığı ile de İnegöl'den ziyade Bursa merkezi ile irtibat kurmuşlardır.
İnegöl'ün fetih yılı olan 1299 yılından itibaren Yıldırım Beyazıt'ın hükümdar olduğu 1389 Yılına kadar geçen süre zarfında, İnegöl coğrafyasında oluşan ve gelişen sosyal hayat üzerinde başta Osman Bey'in oğullarından Çoban ve Pazarlu beyler ile Turgut Alp'in oğlu İlyas Bey, son derece etkili olmuşlardır.
Hatırlanacağı üzere ; Turgut Alp, Babi Geleği'ne bağlı olduğu için sarayını Babasultan köyü'nde yaptırdığı gibi tekke ve zaviyesini de Genci köyü'nde inşa ettirmiştir.
Bu dönemde İnegöl kasaba merkezinde, sadece, Orhan Gazi tarafından "hizmet-dirliği" tahsis edilmiş olan bir "zaviyeli mescit", halk hizmet etmiştir.
Bunun dışında İnegöl kasaba merkezinde hiçbir soysal tesis inşa edilmemiştir. Emniyyet ve güvenlik sorununun dışında Turgut Alp, İnegöl kasaba merkeziyle pek fazla ilgilenmemiştir.
RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN
DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN
AYHAN BAYRAKTAR
