"Hayvanlardan yük taşıyanı ve tüyünden döşek yapılanları yaratan O'dur. Allah'ın size verdiği rızıktan yeyin, şeytanın ardına düşmeyin; şüphesiz o sizin için apaçık bir düşmandır. Dişi ve erkek olarak sekiz eş yarattı: Koyundan iki, keçiden iki... De ki: O, bunların erkeklerini mi, dişilerini mi, yoksa bu iki dişinin rahimlerinde bulunan yavruları mı haram etti? Eğer doğru iseniz bana ilimle söyleyin." (ENAM 142-143)

HAYVANLAR BİZİM İÇİN YARATILDI: Hayvan kelimesi Arapça; canlı, diri anlamına gelmektedir. Bu dünyayı hayvanlarla paylaştığımız için ve bir kısım haklar ve ibadetler hayvanlarla ilgili olduğu için, K.Kerim'de birçok ayet hayvanlarla ilgilidir. Yine akledip düşünmesi için K.Kerim insana hayvanlardan da örnekler vermiştir. Allah (c.c.) hayvanları, insanların faydalanması için yaratmıştır. Bazı hayvanlar yük taşımada ve tarımda kullanılırken, bazı hayvanların da eti gıda olur. Bunun gibi hayvanların birçok hikmet ve faydası vardır. Hayvanların bir kısmının eti yenilebildiği gibi bazı hayvanların da eti yenmez. Allah (c.c.) etini yiyebileceğimiz hayvanları bizlere bildirmiştir.

Ayet-i kerimede Allah, (c.c.) sekiz tür hayvanı helal kıldığını bildirmektedir. Bu hayvanlar; deve, sığır, koyun ve keçidir. Eşleri ile birlikte 8 ederler. Kur'an-i Kerim, bu hayvanların dişisinin de erkeğinin de, yavrusunun da helal olduğunu açıklamaktadır.

HELAL VE HARAM HÜKMÜ ALLAH'A AİTTİR: İslam öncesi Araplar, kafalarına göre bazen bir hayvanın erkeğini bazen de dişisini kendilerine haram sayıyorlar ve o hayvanın etini yemiyorlardı. Örneğin koyun cinsinden, koç yemeyi helal, dişi koyun yemeyi haram sayıyorlardı. Kuzu etini sadece erkekler yiyebilirdi. Kadınlara kuzu eti yasaktı. Bunu uğursuzluk sayarlardı. Allah (c.c.) bu ayet-i kerime ile helal kıldığı şeyleri, Mekkeli müşriklerin haram saymalarını kınamaktadır. "Şu davarların karınlarında bulunan yavrular sadece erkeklerimize mahsus ve onlara helaldir, kadınlarımıza haram kılınmıştır." diyen Malik ibn Avf'a, Resulullah Efendimiz (s.a.v) «Allah bunları helal kıldığı halde siz neye dayanarak haram kılıyorsunuz? Erkeğinden mi, yoksa dişisinden mi, bu haram geliyor?» diye sormuş, O da mantıklı bir cevap verememiştir.[1]

Haram ve helal koyma yetkisi Allah'a aittir. Allah (c.c.) bu konuda insanlardan sadece elçisini (s.a.v) yetkilendirmiştir. O'nun haricinde kimse öyle kafasına göre helal ve haramı belirleyemez.

RESULULLAH'IN (S.A.V) BİLDİRDİĞİ HARAMLAR: Resulullah Efendimiz (s.a.v) evcil maymunların, keskin dişli av hayvanlarının, ölü, leş eti yiyen hayvanların, insanlar tarafından iğrenç bulunan hayvanların ve pençeli kuşların da haram olduğunu bildirmiştir. Anlıyoruz ki; pis ve eti insana zararlı olan hayvanların eti haram kılınmış. Domuz bunların başında gelmektedir. Temiz ve eti sağlıklı hayvanlar da helal kılınmış.

Sığır, davar, deve, tavşan, tavuk, kaz, ördek, hindi gibi evcil ve geyik, ceylan, dağ keçisi, yabani sığır ve zebra gibi vahşi hayvanlarla pençeleriyle kaparak avlanmayan güvercin, serçe, bıldırcın, sığırcık, balıkçıl gibi kuşların helal olduğunda alimlerimiz görüş birliği içindedir.[2] K.Kerim ayetlerinde açıkca yer almayan bazı haramların, Resulullah Efendimiz (s.a.v) tarafından konulması, İslam Hukuku'nda K.Kerim ile birlikte sünnetin de hüküm yetkisine sahip olduğunu göstermektedir.

HARAM KILINAN HAYVANLAR: Enam suresinde ayet-i kerimenin devamı mealen şöyledir:"Deveden de iki, sığırdan da iki (yarattı.) De ki: O bunların erkeklerini mi, dişilerini mi, yoksa bu iki dişinin rahimlerinde bulunan yavruları mı haram kıldı? Yoksa Allah'ın size böyle vasiyet ettiğine şahit mi oldunuz? Bilgisizce insanları saptırmak için Allah'a karşı yalan uydurandan kim daha zalimdir! Şüphesiz Allah o zalimler topluluğunu doğru yola iletmez. De ki: Bana vahyolunanda, leş veya akıtılmış kan yahut domuz eti -ki pisliğin kendisidir- ya da günah işlenerek Allah'tan başkası adına kesilmiş bir hayvandan başka, yiyecek kimseye haram kılınmış birşey bulamıyorum. Başkasına zarar vermemek ve sınırı aşmamak üzere kim (bunlardan) yemek zorunda kalırsa bilsin ki Rabbin bağışlayan ve esirgeyendir." [3]

8 ÇİFT HAYVAN: Zümer Suresinde de 8 çift hayvandan bahsedilmektedir: "Allah sizi bir tek nefisten, Adem'den yarattı, sonra ondan da eşini yarattı. Sizin için hayvanlardan sekiz eş meydana getirdi. Sizi de annelerinizin karınlarında üç katlı karanlık içinde çeşitli safhalardan geçirerek yaratıyor. İşte bu yaratıcı, Rabbiniz Allah'tır. Mülk O'nundur. O'ndan başka tanrı yoktur. Öyleyken nasıl oluyor da (O'na kulluktan) çevriliyorsunuz?"[4]


[1] İmam Kurtubi, el-Camiu li-Ahkamil'l-Kur'an

[2] İslam Ansiklopedisi, hayvan

[3] Enam suresi 144-145

[4] Zümer suresi 6